Top Channel/ “Spaçi i rrënuar flet më shumë”! Lubonja kundër restaurimit: Si të rindërtosh Koloseun
05/06/2025 18:56

Shkrimtari Fatos Lubonja është kundër projektit të konservimit dhe restaurimit të ish-Burgut të Spaçit, që nisi zbatim pak ditë më parë nën mbikqyrjen e Institutit të Trashëgimisë Kulturore. Si ish i përndjekur politik, që vuajti dënimin në kampin burg të Spaçit, Lubonja shprehet se restaurimi monumentit të kulturës duhet të bëhet sipas një qasjeje arkeologjike, duke ruajtur strukturë aktuale të godinave. Në një intervistë për gazetaren e Top Channel, Sara Hila, shkrimtari kujtoi “Planin e Menaxhimit të Burgut të Spaçit”, të miratuar në vitin 2024, ku theksohet se rrënojat dhe strukturat ekzistuese duhet të qëndrojnë në gjendjen që ndodhen. “Unë jam marrë gjatë me çështjen e Spaçit, me atë se si mund të ruhet Spaçi. Dhe ideja që kam hasur nga specialistë, jo vetëm imja, është ideja që ka dhënë Fondacioni Santagata në Projektin e Menaxhimit, i sjellë nga MEKI, ku përcaktojnë qartë vizionin se si duhet të ruhet. Ata përjashtojnë idenë e kthimit në 1991, është qasje arkeologjike. Pra, rrënojat duhet të ruhen, por duhet të bëhet e aksesueshme, të forcohet që të mos rrënohet më tej. Ndërkohë, muze nuk do të bëhet i gjithë Spaçi. Do të jetë një ndërtesë e re, ku do të jetë e gjithë historia e Spaçit. Se Spaçi nuk ka qenë ai që është tani, as ai në ’91, as ai në ‘73. Ka qenë me baraka fillimisht. Dhe gjithë kjo histori duhet evidentuar me dëshmi të burgosurish, me foto etj. Kjo është pjesa muzeale. Ministra e ka aprovuar vetë këtë vizion të fondacionit Santagata, e ka të aprovuar si plan menaxhimi dhe tani nëpërmjet Institutit të Trashëgimisë Kulturore bën një projekt që i kundërvihet këtij vizioni dhe thotë duhet ta kthejmë siç ka qenë. Aty mund të kthehet siç ka qenë vetëm një qeli, një dhomë, por jo e gjitha. Ndërkohë që ato rrënoja mbajnë historinë, kjo është qasja që thonë dhe italianët: arkeologjike. Kjo është punë specialistësh të kualifikuar, nuk është puna siç e bëjnë këta. Ato ndërtesa, edhe ashtu si janë, flasin më tepër se sa të lyera me suva. Ato kanë histori. Madje, edhe këto 30 vite janë pjesë e historisë, edhe ajo paaftësi e shqiptarëve për t’u ballafaquar me të kaluarën. Se po të kishim një ndjeshmëri më të madhe, do e ruanim si në ‘91. Aty janë bërë masakra. Gjithë kjo masakër është pjesë e historisë, prandaj ruajtja e saj ka shumë vlerë, sikurse e thashë flet më mirë një tullë e asaj kohe ashtu e rrëzuar, se sa një tullë e mbuluar me llaçin e vitit 2025”.

Top Channel/ “Verë dhe Portokalle” në Maliq. Trupa e “Portokalli” atmosferë humori në Maliq
20/07 12:29
Top Channel/ Art në vilën e ish-diktatorit! Artistë prezantojnë punimet bashkëkohore
19/07 19:57
Top Channel/ “Verë dhe Portokalle” kolonjarë, trupa e aktorëve të Portokalli është ndalur në Ersekë
19/07 15:31
Top Channel/ Ringjallja e një kujtese, ekspozita që rrëfen Bexhistanin, tregun e humbur të Shkodrës
19/07 15:29
Top Channel/“Verë dhe Portokalle”, spektakli i humorit në Top Channel u ndal në qytetin e Librazhdit
16/07 12:29
Top Channel/ 20 vite në UNESCO, në 2005 Gjirokastra u fut në listën e trashëgimisë botërore
16/07 12:28
Top Channel/ “Armiku i jashtëm! Ekspozita me karikatura e Bashkim Shehut
15/07 20:02
Top Channel/ “Shqipëria mes kryqit e gjysmëhënës”! Diplomati: Të përkthehet libri i ish-ambasadorit Daum
14/07 19:56
Top Channel/ Nata e serenatave/ Pjesë e MIK Festival në Korçë, interpretimet e artistëve korçarë
14/07 12:33
Top Channel/ Restaurohet manastiri i vitit 1634, “Fjetja e Shën Mërisë” në Spile të Gjirokastrës
14/07 12:31
Top Channel/ Homazhet për Gaqo Çakon, mbrëmja e festivalit “MIK” iu kushtua artistit të madh
13/07 12:25
Top Channel/ Portokalli në Gjirokastër! “Verë dhe Portokalle” elektrizon sheshin kryesor të qytetit
09/07 12:28
Top Channel/ “Verë dhe portokalle” në Tepelenë, qindra qytetarë shijuan spektaklin
08/07 19:55
Top Channel/ Rikthehet “mik festival”, këtë vit do të marrin pjesë artistë shqiptarë e të huaj
07/07 19:54
Top News- Kultura e Egjiptit vjen në Tiranë! Një javë dedikuar artit dhe trashëgimisë së këtij vendi
07/07 18:59
Festa e kulturës së Suedisë në zemër të Shqipërisë – Javët Kulturore Ndërkombëtare | Top News
04/07 20:30
Top Channel/ Mahnitëse në Kalanë e Gjirokastrës, zbulohet një kullë guri mijëra vjeçare
03/07 15:41
Top Channel/ Një vit pa Ismail Kadarenë! Përkujtohet gjeniu i letrave
01/07 15:51
Top Channel/ Të bësh art me drurin, mjeshtri i drugdhendjes: Interesimi për suvenire është rritur
29/06 12:44
Top Channel/ Punimet me grep në Korçë, ruhet tradita me teknikat e vjetra
29/06 12:44