Top Channel/ “Spaçi i rrënuar flet më shumë”! Lubonja kundër restaurimit: Si të rindërtosh Koloseun
05/06/2025 18:56

Shkrimtari Fatos Lubonja është kundër projektit të konservimit dhe restaurimit të ish-Burgut të Spaçit, që nisi zbatim pak ditë më parë nën mbikqyrjen e Institutit të Trashëgimisë Kulturore. Si ish i përndjekur politik, që vuajti dënimin në kampin burg të Spaçit, Lubonja shprehet se restaurimi monumentit të kulturës duhet të bëhet sipas një qasjeje arkeologjike, duke ruajtur strukturë aktuale të godinave. Në një intervistë për gazetaren e Top Channel, Sara Hila, shkrimtari kujtoi “Planin e Menaxhimit të Burgut të Spaçit”, të miratuar në vitin 2024, ku theksohet se rrënojat dhe strukturat ekzistuese duhet të qëndrojnë në gjendjen që ndodhen. “Unë jam marrë gjatë me çështjen e Spaçit, me atë se si mund të ruhet Spaçi. Dhe ideja që kam hasur nga specialistë, jo vetëm imja, është ideja që ka dhënë Fondacioni Santagata në Projektin e Menaxhimit, i sjellë nga MEKI, ku përcaktojnë qartë vizionin se si duhet të ruhet. Ata përjashtojnë idenë e kthimit në 1991, është qasje arkeologjike. Pra, rrënojat duhet të ruhen, por duhet të bëhet e aksesueshme, të forcohet që të mos rrënohet më tej. Ndërkohë, muze nuk do të bëhet i gjithë Spaçi. Do të jetë një ndërtesë e re, ku do të jetë e gjithë historia e Spaçit. Se Spaçi nuk ka qenë ai që është tani, as ai në ’91, as ai në ‘73. Ka qenë me baraka fillimisht. Dhe gjithë kjo histori duhet evidentuar me dëshmi të burgosurish, me foto etj. Kjo është pjesa muzeale. Ministra e ka aprovuar vetë këtë vizion të fondacionit Santagata, e ka të aprovuar si plan menaxhimi dhe tani nëpërmjet Institutit të Trashëgimisë Kulturore bën një projekt që i kundërvihet këtij vizioni dhe thotë duhet ta kthejmë siç ka qenë. Aty mund të kthehet siç ka qenë vetëm një qeli, një dhomë, por jo e gjitha. Ndërkohë që ato rrënoja mbajnë historinë, kjo është qasja që thonë dhe italianët: arkeologjike. Kjo është punë specialistësh të kualifikuar, nuk është puna siç e bëjnë këta. Ato ndërtesa, edhe ashtu si janë, flasin më tepër se sa të lyera me suva. Ato kanë histori. Madje, edhe këto 30 vite janë pjesë e historisë, edhe ajo paaftësi e shqiptarëve për t’u ballafaquar me të kaluarën. Se po të kishim një ndjeshmëri më të madhe, do e ruanim si në ‘91. Aty janë bërë masakra. Gjithë kjo masakër është pjesë e historisë, prandaj ruajtja e saj ka shumë vlerë, sikurse e thashë flet më mirë një tullë e asaj kohe ashtu e rrëzuar, se sa një tullë e mbuluar me llaçin e vitit 2025”.

Top Channel/ Panairi i Artizanit/ Gjirokastër, mjeshtërit e punimeve rikthejnë atmosferën mesjetare
07/09 15:28
Top Channel/ Si u rishkrua “Lahuta e Malcisë”/ Në 1986, u kopjuan me shkrim dore 30 këngët e veprës
06/09 12:29
Top Channel/ Si do të ndahet pasuria 2.3 miliardë euroshe e Giorgio Armanit?!
05/09 19:33
Top News – Nga shfaqjet muzikore tek ekspozitat, Shqipëria mirëpret Javën Kulturore Malazeze
05/09 17:24
Top Channel/ “Marmelladov”, shfaqja që trajton kompleksitetin e njerëzve në trysni 5-7 shtator
05/09 12:39
Top Channel/ Amaneti realizohet! Dhimitër Anagnosti përcillet në banesën e fundit në Vuno
03/09 19:34
Top Channel/ Gazmend Leka i prekur për humbjen e Dhimitër Anagnostit: Personalitet i papërsëritshëm
02/09 13:32
Top Channel/ Përfundojnë homazhet për Dhimitër Anagnostin, përcillet me duartrokitje dhe karafila
02/09 13:31
Top Channel/ “Njeri i heshtur dhe këmbëngulës”, Marjeta Larja homazh për Dhimitër Anagnostin
02/09 13:30
Top Channel/ Zi kombëtare për Anagnostin! Sot mbahen homazhet për regjisorin e madh
02/09 12:43
Top Channel/ Festivali i Komedisë! “kokofest” në Korçë nis me “Një martesë, një divorc, një funeral”
01/09 15:41
Top Channel/ Ndahet nga jeta Dhimitër Anagnosti, krijoi disa nga kryeveprat e kinematografisë
01/09 12:42
Top Channel/ Stina koncertore në Elbasan, pranë kalasë interpreton orkestra e harqeve
30/08 15:25
Top Channel/ Përcillet në banesën e fundit aktori dhe regjisori i njohur Naun Shundi
29/08 15:29
Top Channel/ Festivali “Gjon Mili”/ Korçë, 60 artistë nga disa vende të botës marrin pjesë
28/08 15:32
Top Channel/115-vjetori i lindjes së Nënë Terezës, ekspozitë për shenjtoren në Bibliotekën Kombëtare
26/08 15:54
Top Channel/ Festa e Ishmit/ Organizimi në Kala u shndërrua në një mozaik të historisë e mikpritjes
24/08 12:20
Top Channel/ 420 mijë dollarë, kontributi i diasporës transformon Kullën e Bajraktarit të Hotit
23/08 15:27
Top Channel/ Koncert për Diasporën në Shkodër, mbrëmjet kalohen me muzikë, duartrokitet Luiz Ejlli
20/08 19:58
Top News- Muzeu i Arbëreshëve në Vuno, Gonxhe: Një urë e gjallë mes brezave dhe brigjeve
19/08 11:16