Top Channel/ “Spaçi i rrënuar flet më shumë”! Lubonja kundër restaurimit: Si të rindërtosh Koloseun
05/06/2025 18:56

Shkrimtari Fatos Lubonja është kundër projektit të konservimit dhe restaurimit të ish-Burgut të Spaçit, që nisi zbatim pak ditë më parë nën mbikqyrjen e Institutit të Trashëgimisë Kulturore. Si ish i përndjekur politik, që vuajti dënimin në kampin burg të Spaçit, Lubonja shprehet se restaurimi monumentit të kulturës duhet të bëhet sipas një qasjeje arkeologjike, duke ruajtur strukturë aktuale të godinave. Në një intervistë për gazetaren e Top Channel, Sara Hila, shkrimtari kujtoi “Planin e Menaxhimit të Burgut të Spaçit”, të miratuar në vitin 2024, ku theksohet se rrënojat dhe strukturat ekzistuese duhet të qëndrojnë në gjendjen që ndodhen. “Unë jam marrë gjatë me çështjen e Spaçit, me atë se si mund të ruhet Spaçi. Dhe ideja që kam hasur nga specialistë, jo vetëm imja, është ideja që ka dhënë Fondacioni Santagata në Projektin e Menaxhimit, i sjellë nga MEKI, ku përcaktojnë qartë vizionin se si duhet të ruhet. Ata përjashtojnë idenë e kthimit në 1991, është qasje arkeologjike. Pra, rrënojat duhet të ruhen, por duhet të bëhet e aksesueshme, të forcohet që të mos rrënohet më tej. Ndërkohë, muze nuk do të bëhet i gjithë Spaçi. Do të jetë një ndërtesë e re, ku do të jetë e gjithë historia e Spaçit. Se Spaçi nuk ka qenë ai që është tani, as ai në ’91, as ai në ‘73. Ka qenë me baraka fillimisht. Dhe gjithë kjo histori duhet evidentuar me dëshmi të burgosurish, me foto etj. Kjo është pjesa muzeale. Ministra e ka aprovuar vetë këtë vizion të fondacionit Santagata, e ka të aprovuar si plan menaxhimi dhe tani nëpërmjet Institutit të Trashëgimisë Kulturore bën një projekt që i kundërvihet këtij vizioni dhe thotë duhet ta kthejmë siç ka qenë. Aty mund të kthehet siç ka qenë vetëm një qeli, një dhomë, por jo e gjitha. Ndërkohë që ato rrënoja mbajnë historinë, kjo është qasja që thonë dhe italianët: arkeologjike. Kjo është punë specialistësh të kualifikuar, nuk është puna siç e bëjnë këta. Ato ndërtesa, edhe ashtu si janë, flasin më tepër se sa të lyera me suva. Ato kanë histori. Madje, edhe këto 30 vite janë pjesë e historisë, edhe ajo paaftësi e shqiptarëve për t’u ballafaquar me të kaluarën. Se po të kishim një ndjeshmëri më të madhe, do e ruanim si në ‘91. Aty janë bërë masakra. Gjithë kjo masakër është pjesë e historisë, prandaj ruajtja e saj ka shumë vlerë, sikurse e thashë flet më mirë një tullë e asaj kohe ashtu e rrëzuar, se sa një tullë e mbuluar me llaçin e vitit 2025”.

Top News- Tirana mirëpret Festivalin ‘Bukë dhe Zemër’/ 150 grupe arkitektësh vijnë nga e gjithë bota
05/06 21:22
Top Channel/ “Spaçi i rrënuar flet më shumë”! Lubonja kundër restaurimit: Si të rindërtosh Koloseun
05/06 18:56
Top News – Ermal Meta, koncert në Butrint. Çel sezonin veror në kuadër të Javës Kulturore Italiane
05/06 17:26
Top Channel/ Festivali “Flas Shqip”! Finalizohet me monodramën “Engjëjt”, vepër e Odise Plakut
05/06 12:28
Top Channel/ Festivali “Anifest”, nisi në Gjirokastër edicioni i 18 i filmit të animuar për fëmijë
03/06 12:28
Top Channel/ Kroni Pula fiton Festivalin për fëmijë, Do përfaqësojë Shqipërinë në Junior Eurovizion
02/06 19:54
Top Channel/ Festivali i qilimit në Gjirokastër, tradita ekspozohet në pazarin e qytetit
02/06 12:30
Top Channel/Klasa e Xhubletës/ Arti i përcjellë ndër shekuj ,ministria e kulturës “investon” në Koplik
01/06 12:27
Top Channel/ “Pleqëri me kusure”, komedia e autorit Odise Plaku mirëpritet nga publiku
31/05 20:02
Top Channel/ Takimi i Polifonisë! Edicioni i nëntë, tradita në Gjirokastër rikthehet me zërat e rinj
31/05 12:43
Top Channel/ Rona Nishliu dhe Gent Rushi risjellin këngët tradicionale shqiptare përmes jazz-it
30/05 20:01
Top Channel/ Festivali i Monodramës ‘Flas shqip’! Nis me shfaqjen “I pakalluri i vdekur”
30/05 12:28
Top Channel/ Gjimnazisti durrsak emocionon audiencën me kitar, rrëfen emocionet e recitalit
28/05 15:26
Top Channel/ Rikthehen “Netët e poezisë korçare”, edicioni i 29-të me poetë nga vendi e bota
27/05 12:37
Top Channel/ Drama tronditëse në “Migjeni”! Një thirrje për reflektim që sfidon audiencën
26/05 20:13
Top Channel/ “Zjerm fitoi zemrat e publikut”! Rrëfehen Beatriçe Gjergji dhe Kolë Laca
26/05 20:07
Top Channel/ Shtëpia e vëllezërve Frashëri! Kërkohet kthimi në një vend pelegrinazhi
26/05 15:24
Top Channel/ Lamtumirë Piro Milkani/ Regjisori i njohur shqiptar u nda nga jeta në moshën 86-vjeçare
25/05 15:21
Top Channel/ Restauratorja e kostumeve/ Gjirokastër, specialistja riparon kostumet tradicionale
25/05 12:26
Top Channel/ Shuhet Piro Milkani/ Regjisori i njohur shqiptar u nda nga jeta në moshën 86-vjeçare
25/05 11:57