Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top News/ Riatdhesohen shqiptarët nga vendet e BE/ U kthyen 5 mijë shtetas, vetëm 650 vullnetarisht
03/10 20:13
Top Channel/ Kthehen radhët në kufi! Më 1 tetor mbaroi marrëveshja mes Shqipërisë e Kosovës
03/10 19:40
Top Channel/ Pensionet, senati italian jep “OK”! Përfitojnë mbi 500 mijë shqiptarë
03/10 19:37
Top News/ Pensionet, Italia jep OK / Miratohet në komisione marrëveshja dhe alokimi i fondeve
03/10 19:02
Top Channel Aksident në aksin Lushnjë-Berat, makina përfundon në kanal, ndërsa shoferja në spital
03/10 18:07
Top Channel/ “Lumë” raketash nisen nga Izraeli! Ekipi i Top Channel përballet me pamje të rralla
03/10 18:04
Top Channel/ Trupi i Maradonës do të zhvarroset katër vite pas vdekjes së tij, zbulohet arsyeja
03/10 17:56
Top Channel/ BBC “i djeg” intervistën Boris Johnson! Gazetarja i dërgoi gabimisht pyetjet para kohe
03/10 17:53
Top Channel/ Izraeli e konfirmon: Eliminuam kreun e qeverisë së Hamasit dhe 2 komandantë të tjerë
03/10 17:49
Top Channel/ Melania kundër Trump, mbështet hapur të drejtat e abortit: Nuk ka vend për kompromis
03/10 17:49
Top Channel/ Shpërthimet pranë ambasadës izraelite në Danimarkë, arrestohen dy adoleshentë suedezë
03/10 17:48
Top News/ Provat e SPAK për ‘Partizanin’. Rrëzohet rekursi i Malltezit në Gjykatën e Lartë
03/10 17:46
Top News/Proda prezantohet në krye të policisë. Drejtori i ri i përgjithshëm merr zyrtarisht detyrën
03/10 17:45
Top Channel/ Bombardimet në Liban, Izraeli konfirmon eleminimin e 15 pjesëtarëve të Hezbollahut
03/10 17:43
Top Channel/ Nuk ka qetësi mes Libanit dhe Izraelit, vijojnë sulmet mes tyre
03/10 17:03
Top Channel/ Vijojnë sulmet intensive mes grupit militant të Hezbollahut dhe ushtrisë izraelite
03/10 17:03
Top News/ Mjeku nën akuzë për skandalin e onkologjikut: Hapa klinikë që të mos bëja korrupsion
03/10 16:50
Top News/ Pastruesja mbetet në burg. Grabitja e 500 mijë eurove në banesën e ish zyrtares
03/10 16:48
Top Channel/ “Ka nisur një tjetër betejë”, ekipi i Top Channel dëshmitarë të sulmeve në Liban
03/10 16:46
Top News / Lehtësohen ekstradimet me Italinë / Ministri Manja dakordësohet me homologun italian
03/10 16:19
DIGITALB DIGITALB - OFERTA