Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top Channel/ I mitur shqiptar që u nxorën nga lumi nuk ia del dot! Prindërit dhurojnë organet
13/06 18:23
Top Channel/ Tragjedi në familjen shqiptare në Kanada! Nënë e bir mbyten në një pishinë
13/06 18:22
Top News- Makina merr flakë në ecje në Rrugën e Arbrit, shpëtojnë mrekullisht shoferi e pasagjerët
13/06 18:03
Top News- Gratë e mëndafshit në Zadrimë. AFP: Ëndrra e tyre, pasarelat e modës
13/06 16:35
Top News- Sekuestrimi i tokës në Himarë/ Gjykata e Lartë lë në fuqi vendimin e GJKKO
13/06 16:18
Top Channel/ Ndryshon buxheti, 118 mln euro për sigurinë digjitale dhe bujqësinë
13/06 16:04
Top Channel/ Izraeli: Ky është vetëm fillimi, Irani: Gati për vite lufte
13/06 15:58
Top Channel/ Tragjike në Greqi,dy të miturit në vdekje klinike pas mbytjes në lumë,do falen organet!
13/06 15:52
Top Channel/ Covid i ri po përhapet/ Është nënvariant i Omicron. Në Shqipëri ende nuk është shfaqur
13/06 15:50
Top Channel/ Në fermën me murtajë! Dhitë janë infektuar dhe po ngordhin
13/06 15:48
Top Channel/ Meta kërkon lirinë në gjykatën e shkallës së parë: Respektoni precedentin Gëllçi
13/06 15:37
Top Channel/ “Beteja” për pagat e gjyqtarëve, reagojnë drejtuesit GJK dhe KLGJ
13/06 15:36
Top News – Berisha: Rama do gozhdohet. Kreu i PD konfirmon rikthimin e Salianjit në skenën politike
13/06 15:35
Top News – Hapen kutitë e Peqinit e Gramshit. KAS vendos pas pretendimeve për parregullësi
13/06 15:33
Top Channel/ Do hapen votat në Peqin e Gramsh, PD ka pretendime për “trenit bullgar”
13/06 15:30
Top Channel/ Trump paralajmëron Iranin: Pranoni marrëveshjen, ose rrënimin!
13/06 15:06
Top News- Meta kërkon lirinë, kërkesë në GJKKO për ndryshim të masës së sigurisë
13/06 15:05
Top Channel/ Vijon konflikti te Urdhri i Psikologëve! Mbyllet dera e urdhrit
13/06 14:56
Top Channel/ Sulmet izraelite në Iran, Rusia dënon luftën: Jemi të shqetësuar për…
13/06 14:33
Top Channel/ Izrael vs Iran, cili nga shtetet ka makinerinë luftarake më të fuqishme?
13/06 14:32