Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top News- Aksident i rëndë në Durrës, makina përplaset me kamionin tek zona e portit
20/10 17:48
Top Channel/ ‘Nuk jam ndjerë e kërc֝ënuar nga ndërkombëtarët’, Bogdani: Në asnjë rast nuk kemi…
20/10 17:23
Top Channel/Paraburgimi, Kryetarja e KLP: Nuk mund të ndërhyjmë në asnjë rast, nuk ka qasje…
20/10 17:22
Top Channel/ Rritja e numrit të prokurorëve,Bogdani: Nuk është një shifër që e llogarisim dot, po…
20/10 17:20
Top Channel/ “Benz”-i del nga rruga në aksin Klos-Burrel, dy vajza të plagosura
20/10 17:14
Top News – Ligji për mbetjet u votua në Kuvend. Kritika e AmCham-Munguan debatet dhe konsultimet
20/10 17:08
Top News – ‘Dorasët’ e hakmarrjes së Alibejt. Lihen në burg autorët e dy vrasjeve në Elbasan
20/10 17:06
Top News -‘Nuk jemi institucion dekorativ.’ Zaçaj: Venecia, jo mjet për të relativizuar Kushtetuesen
20/10 16:58
Top Channel/ Bogdani: Nuk kemi tagër për të ndërhyrë, vlerësojmë vetëm performancën e prokurorëve
20/10 16:43
Top Channel/ ‘Presione’ për zgjedhjen e kreut të SPAK? Bogdani: Është më shumë lobim, dikush është…
20/10 16:43
Top Channel/ E rëndë në Pogradec, shpërthen granata e Luftës së Dytë Botërore, plagoset 49-vjeçari
20/10 15:51
Top Channel/ Zgjedhorja, ish-kryetari i ‘Venecias’: Lojtarët s’duhet të ndryshojnë rregullat e lojës
20/10 15:36
Top Channel/ AMA raporton në Kuvend, Krasniqi: Përafrojmë legjislacionin me standardet e BE
20/10 15:31
Top News- ‘Nëpunësit civilë me teser të PS.’ Debatet te ligjet për rolin e administratës në zgjedhje
20/10 15:21
Top Channel/ Nënë e bir në banesën e fundit, zjarri në shtëpi u mori jetën
20/10 15:20
Top Channel/ Pasuesi i Dumanit, KLP miraton katër kandidatët që kanë aplikuar për kreun e SPAK
20/10 15:06
Top News – Prezantohet identiteti digjital. Rama: Do të jemi një hap para Bashkimit Europian
20/10 14:53
Top News – 49 vjeçarit i shpërthen granata në oborr. Pogradec, po punonte pranë banesës, plagoset
20/10 14:39
Top News- Rusët në Aeroportin e Vlorës/ Berisha ‘zbardh’ çfarë fshihet pas
20/10 14:37
Top News- ‘Është lëvizje antikombëtare’, Berisha merr në mbrojtje Albin Kurtin
20/10 14:35
BILETA Portokalli - Bileta