Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top News – Tragjedia në familjen e Gjestit, reagon Egli Tako dhe Jozi, i bashkohen miqve
26/09 23:00
Top News- OKB ‘boshatiset’ kur flet Netanyahu/ Dhjetëra delegacione në protestë lënë sallën
26/09 22:58
Top Channel/ Berat, një i vdekur dhe 2 të plagosur/ Aksident i rëndë në aksin Poliçan-Berat
26/09 22:40
Top News- 48 orë për t’i dhënë fund luftës në Gaza/ Cili është plani me 21 pika i Donald Trump
26/09 22:38
Top News- “Kam qajt si fëmija”, banori tregon momentin ku mbeti viktimë vëllai i Gjestit
26/09 22:17
Top News- Ekzekutimi i Klevis Lleshit, arrestohet në Itali një nga autorët e dyshuar
26/09 22:05
Top News- 1 viktimë e 2 të plagosur në aksident, makina del nga rruga në aksin Poliçan-Berat
26/09 22:04
Top News – Credins Bank çel ekspozitën e artistit shumëdimensional Artur Gorishti
26/09 21:33
Top Channel/ Aksident tragjik në “Poliçan-Berat”, humb jetën shoferi 34-vjeçar, plagosen dy të tjerë
26/09 21:23
Top News- Rrjeti prestigjioz ndërkombëtar i pasurive të patundshme vendos përfaqësinë në Shqipëri
26/09 21:06
Top News- Prishen ndërtimet pa leje në Sarandë, fadromat shembin shtesat në katet e para
26/09 20:49
Top News-Begaj takon Guterres në New York/Kreu i shtetit-Shqipëria pjesë e zgjidhjes, jo e problemit
26/09 20:42
Top News- Gjesti merr lajmin e tmerrshëm, humb vëllanë në aksident, shpërthen në lot
26/09 20:42
Top Channel/ “O Eldii”, pamje tronditëse, Gjesti shikon vëllanë e mitur pa jetë, dyshohet se…
26/09 20:31
Top Channel/ ‘Për 4-5 vite do jemi në BE, Rama: Çdo familje shqiptare do ketë një pronë me…
26/09 20:27
Top Channel/ Pogradec, super-hotel me para droge, trafikantit ia sekuestron prokuroria
26/09 20:26
Top Channel/ Hetimi për tenderat e oksigjenit, 12 persona shkelje për miliona euro
26/09 19:32
Top Channel/ Spiropali prezanton “Diellën” në OKB: Tregon si teknologjia u shërben qytetarëve
26/09 19:27
Top Channel/ Vijon prishja e ndërtimeve pa leje në Sarandë, pamje nga aksioni i IMT
26/09 19:17
Top News- Humb jetën vëllai i Gjestit/ U përfshi në një aksident rrugor, plagoset një tjetër
26/09 17:54