Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top News/ Dronët në burgje, debate tek Siguria/ Xhaferaj përplaset me Qosen- 41 biss, hotel me 5 yje
16/09 17:52
Top Channel/ Zbulohet dosja e SPAK, si i fitoi dhëndri i Berishës 5.9 mln euro nga kullat në Tiranë
16/09 17:42
Top Channel/ “600 mije euro për kurim dhe avokatet”, Berishës rrëfen sekretin për paratë dhe Argitën
16/09 17:38
Top Channel/ “PD do të marrë më pak deputetë se në ‘97”, Berisha ia kthen Ramës
16/09 16:51
Top Channel/ Mijëra euro për shëndetin dhe avokatët! Berisha: Ja pse i pagoi Argita
16/09 16:45
Top Channel/ “Monstra të shpifura”/ Berisha: Çfarë halli shtyn mjeranin Dumani të fshehë dokumentet
16/09 16:44
Top Channel/ Izraeli hap “front tjetër lufte”: “Huthit të përgatiten”, “plas” dhe në Jemen?!
16/09 16:42
Top Channel/ Berisha akuzon Ramën: Ai e ndryshoi “Partizanin” nga zonë sportive në urbane
16/09 16:38
Top Channel/ Berisha lëshon gojën: Ata që kanë gati të pështyjnë mbi surratin e vetë…
16/09 16:37
Top Channel/ “Qenie të shpifura”, Berisha ofendon Dumanin: U kthye në leckën ku fshin këmbët Rama
16/09 16:35
Top Channel/ “Ministri dhe drejtori i Policisë janë mbyllur në bunker”, Salianji e Naço ngrenë tonet
16/09 16:08
Top Channel/ “Mjekësia me myk”! Debate në Komision, Zhupa ‘tallet’: Dhe për këtë fajin e ka Saliu?
16/09 16:08
Top News/ Kandidaturat për kreun e policisë. Dorëzon aplikimin edhe ish-drejtuesi, Shemsi Prençi
16/09 16:03
Top News/ Projektligji për studentët e mjekësisë. Debate në Komisione, PS e PD shtyjnë seancën
16/09 15:59
Top News/ 82-vjetori i Konferencës së Pezës, Veliaj: Të bashkohemi për Shqipërinë Europiane
16/09 15:47
Top News/ ‘PD do marrë deputetë sa në ’97’/ Berisha i përgjigjet Ramës- Fitoj sa në ’92
16/09 15:41
Top News/ ‘SPAK fshehu dokumentet’ / Berisha-Privatizimin e ‘Partizanit’ s’e kam firmosur unë
16/09 15:35
Top Channel/ Komisioni i Sigurisë, Qose u përgjigjet Metaliajt: Duhet një spital i përshtatshëm
16/09 15:28
Top Channel/ Hyrja e Shkodrës do ndryshojë, prishen 21 biznese dhe 55 banesa
16/09 15:26
Top Channel/ “S’do doni të mbarojë shkolla”, Rama batuta me të rinjtë në shkollën “Beqir Çela”
16/09 15:24
DIGITALB DIGITALB - OFERTA