Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top News- Seria e radhës në Kuvend/ S’ka konsensus, dështon sërish seanca
05/06 13:29
Top Channel/ Tafani ‘lëshon’ shokët! Si shuhen kundërshtarët e Haxhiut? Zbulon hilet: E dashura…
05/06 13:15
Top News – Rusia duhet të hakmerret ndaj Ukrainës / Putin ankohet te Trump: Zelenski nuk do paqe
05/06 12:57
Top News – Kokat bërthamore po shtohen…Lëshohet alarmi, garë e re armatimi në botë
05/06 12:39
Top News-Procedohet pronari i lokalit në Ksamil/ Muzikë të lartë në biznes & punonjës të pa siguruar
05/06 12:35
Top News – Bombarduesit rusë do të riparohen / SHBA ‘përgënjeshtron’ Zelenskin: U dëmtuan pak avionë
05/06 12:35
Top News- “Donin të më nxirrnin në pritë”, Erjon Alibej zbërthehet në gjyq
05/06 12:34
Top News – Merz te Trump, vizitë e paparshikueshme / ’Shpërthim’ apo ‘kortezi’ në Shtëpinë e Bardhë
05/06 12:25
Top News – Gaza, më keq se ferri në tokë / ‘Njerëzimi po dështon përballë tmerreve të luftës’
05/06 12:20
Top News – Ndalon udhëtimet nga 12 shtete / Trump firmos urdhrin, ndëshkon Afganistanin e Iranin
05/06 12:16
Top News – ‘Mbështetje pa kushte’ për Rusinë / Kim Jong un pret që Moska të dalë fituese në Ukrainë
05/06 12:16
Top News – Pasagjerët ‘përplasen në tavan’ / Fluturim ferri, turbulenca ekstreme godet avionin
05/06 12:15
Top News- Debate në Kuvend! Bardhi e Noka përplasen me Spiropalin e Ballën
05/06 12:02
Top News- ‘Po përdhosin Shqipërinë’, Spiropali e ashpër me opozitën
05/06 11:49
Top News- Shitën biletat e sfidës Shqipëri-Serbi/ 3 të arrestuar, i hodhën në treg me çmim të lartë
05/06 11:22
Top News- Vidhnin banesa e lokale në Tiranë/ Arrestohen 2 hajdutë, në kërkim një tjetër
05/06 11:18
Top News- “Misionarët humbës…”, Spiropali akuzon opozitën: Po nxin emrin e Shqipërisë
05/06 11:17
Top News- Arrestohen vëllezërit në Fier/ U kapën me fara kanabisi e armë pa leje
05/06 10:42
“Fali, o Zot se nuk dinë ç’ bëjnë!”/Spiropali:E shohim përditë peligrinazhin absurd të udhëtimeve…
05/06 10:19
Top Channel/ KAS rrëzon kërkesën e PD për qarkun e Kukësit
05/06 10:17