Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top News/ Gjyqi për Bandën e Cërrikut/ Apeli vendos burg përjetë për 3 anëtarët
21/11 22:34
Top Channel/“Nuk duam hakmarrje”, flet babai i Martin Canit: Jemi të shkatërruar, do ikim në Amerikë
21/11 22:22
Top Channel/ Tezes së Martinit i bie të fiktë në protestë: O ylli bukur, s’të çuam në luftë
21/11 21:11
Top Channel/ Festat mbërritën në Jumbo! Zbulohet gama e gjerë e produkteve të fundvitit
21/11 20:02
Top Channel/ Plagoset me thikë studenti! Ndodhet në spital jashtë rrezikut, u godit në bark dhe krah
21/11 19:54
Top Channel/“Të mbyllet TikTok”, disa sociologë e shikojnë të rrezikshëm qëndrimin në rrjete sociale
21/11 19:45
Top Channel/ Merr flakë banesa në Maliq, shkak dyshohet një shkëndijë elektrike
21/11 19:31
Top News/ Fjalori i ri i Gjuhës Shqipe, Rama: Drafti është gati, do hidhet për konsultim
21/11 18:57
Top News/ Shqipëria zyrtarisht pjesë e SEPA/ Rama: Jo më kosto financiare për dërgimin e parave
21/11 18:40
Top News/ ‘Ja prenë ëndrrat dhe jetën’. Nëna e Martin Canit u drejtohet qytetarëve
21/11 17:12
Top News/Apartamenti i Goros mbahet i bllokuar/ Gjykata e lartë rrëzon kërkesën e ish kryebashkiakut
21/11 17:01
Top News/ Spastrimi i Luginës nga shqiptarët. Shqetësimi në BE, Brukseli ‘i tërheq’ veshin Beogradit
21/11 15:50
Top News/ Emigrantët do të votojnë, por me kosto / Celibashi-Procesi kërkon mbi 40 milionë euro
21/11 15:50
Top Channel/ Festa e diplomës në “Luigj Gurakuqi”/ Shkodër, ceremoni për 1320 studentët
21/11 15:33
Top Channel/ Kolegji i Europës, festohet 75 vjetori në Bruksel me përfaqësues nga Bashkia e Tiranës
21/11 15:30
Top Channel/ Stuhia shkul çatinë e spitalit/ Pukë, dy pavione jashtë funksionit
21/11 15:21
Top News/ 30 dëshmitarë te “Plumbi i Artë”. Në krye të listës Talo Çela, dëshmon edhe Nuredin Dumani
21/11 15:21
Top News/ Shpërthim polar mbi Evropë / Stuhia Caetano sjell borë, akull dhe erë, rëndohet trafiku
21/11 15:20
Top Channel/ Dënohet Talo Çela, vendimi i gjykatës për grabitjen e miliona eurove
21/11 15:20
Top News/ Protesta për Martin Canin/ Nëna e viktimës mesazh- Mos e provoftë njeri
21/11 15:20
DIGITALB DIGITALB - OFERTA