Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top Channel/ Shi e borë! Tmerr në Rrugën e Arbrit, përplasen tragetet në Durrës
23/12 20:28
Top Channel/ Edhe Kroacia bllokon mandarinat! Ministria e Bujqësisë “thyen” heshtjen
23/12 20:24
Top Channel/ “Bie” Holta Zaçaj, Kushtetuesja “vulos” mandatin e saj si kryetare
23/12 20:20
Top Channel/ SHERR te “Sheshi Willson”, deputetët përplasen me policinë
23/12 20:09
Top Channel/ Plas në protestë, Gjekmarkaj humb ndjenjat, me urgjencë drejt “Traumës”
23/12 20:08
Top Channel/ Surpriza te Bashkia, ç’ndodhi në protestën e opozitës!
23/12 20:07
Top News – Me kapuç në kokë, gjashtë policë shoqërojnë dy protestues të opozitës
23/12 19:49
Top Channel/ “Ujë more ujë…”! Protesta e opozitës, momenti kur Gjekmarkaj bie pa ndjenjë në tokë
23/12 19:26
Top Channel/ Marshim nga një rrugë në tjetrën, Berisha dhe mbështetësit vijojnë mosbindjen civile
23/12 19:24
Top Channel/ Sheshi “Wilson” vijon i bllokuar, protestuesit nuk largohen nga rruga
23/12 19:23
Top Channel/ Tjetër destinacion për Berishën, ikën drejt Zogut të Zi! Qytetarja e ndalon…
23/12 19:22
Top Channel/ Përplasje të ashpra te sheshi “Wilson”, policia shtyn protestuesit
23/12 19:21
Top Channel/ Situata te sheshi “Wilson”, policia bashkohet me FNSH për të larguar protestuesit
23/12 18:52
Top Channel/ Policia “blindon” Bashkinë e Tiranës, makina me presion uji qëndron në gatishmëri
23/12 18:45
Top Channel/ Mosbindja civile e opozitës, policia përpiqet të largojë protestuesit nga rruga
23/12 18:40
Top Channel/ Përplasja në sheshin “Wilson”, reagon Bardhi: Na kanë bllokuar të drejtën për…
23/12 18:40
Top Channel/ Berisha vijon marshimin e tij, kalon pranë selisë së PS-së! Nuk kthen as kokën
23/12 18:35
Top Channel/ “U shtymë në mënyrë të dhunshme”, Erisa Xhixho reagon pas përplasjes me policinë
23/12 18:34
Top Channel/ Mosbindja civile e opozitës, policia tenton të arrestojë protestuesin te sheshi “Wilson”
23/12 18:33
Top Channel/ Situatë e tensionuar te sheshi “Wilson”, policia shtyn deputeten Erisa Xhixho
23/12 18:32
DIGITALB DIGITALB - OFERTA