Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top Channel/ Emigrantët, gjykata bllokon Melonin/ Në rrezik marrëveshjen me Shqipërinë
04/11 22:53
Top Channel/ Pogradec, i dehuri thyhen xhamat e një salloni bukurie, shoqërohet në komisariat
04/11 21:55
Top News/ I dehur thyen xhamat e një salloni bukurie në Pogradec, shoqërohet në komisariat
04/11 21:44
Top Channel/ Rrëfehet “Babalja”: Agron Xhafaj më ka borxh 300 mijë euro, bëra pakt për te mos folur, por…
04/11 20:00
Top Channel/ Gripi i shpendëve, analizat mjekësore tregojnë se nuk është prekur ende asnjë person
04/11 20:00
Top News/ ‘Na shani sa më shumë se plas syri’, Rama publikon videon nga ura e Kukësit
04/11 19:58
Top Channel/ “21 janari”, të gjithë në SPAK/ Prokuroria pyet politikanët e pranishëm në protestë
04/11 19:44
Top Channel/ Plagoset me armë zjarri 18-vjeçarja në Fier, përfundon në spital
04/11 19:37
Top Channel/ Zbardhen bisedat e pedagoges së arrestuar në Elbasan, studentët e “joshin” me..
04/11 19:27
Top News/ Vetëplagoset 18-vjeçarja në Fier, dërgohet me urgjencë në spital
04/11 19:25
Top News/ ‘KÇK’ në Universitetin e Elbasanit. Skandali, pedagogët morën edhe thasë me patate
04/11 18:48
Top News/ Edhe Asllan Dogjani në SPAK/ Deputeti: Po më hetohet apartamenti 100 metra katrorë
04/11 18:09
Top News / KQZ gati draftin për votën e diasporës / Rregullat nga votimi deri tek mbërritja e zarfit
04/11 18:07
Top News/’Salianji e hëngri kot’. Bëhet ‘i gjallë Babalja’: Geron Xhafaj më bëri gol 300 mijë eurosh
04/11 18:00
Top Channel/ Një ditë para zgjedhjeve në SHBA, zbulohet kush udhëheq, Trump apo Harris?
04/11 17:58
Top Channel/ Gara për Shtëpinë e Bardhë, Trump e pranon: Mund të humbas zgjedhjet!
04/11 17:55
Top Channel/ Barcelona në alarm të kuq për shkak të stuhisë, aeroporti kthehet në “liqen”
04/11 15:49
Top Channel/ Refugjatët palestinezë në mëshirë të fatit, Izraeli “ i bën dalje” agjencisë mbrojtëse
04/11 15:37
Top Channel/ Italiani student i arteve në Shqipëri! Ka zgjedhur të studiojë korno
04/11 15:30
Top Channel/ Kelmend, mbyllen bujtinat! Ka shumë më pak turistë edhe në Lëpushë
04/11 15:27
DIGITALB DIGITALB - OFERTA