Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top News- ‘Fshat turistik’ i paligjshëm në Theth/ Rama përplaset me prokurorinë për hetimet
07/07 21:30
Top News- Garanci pasurore për të fituar lirinë, GJKKO pranon kërkesën e Malltezit
07/07 21:03
Top News- Hyjnë me forcë bashkinë, protestuesit nuk ndalen ne Klos, ultimatum kryebashkiakes
07/07 19:51
Top Channel/ Korçë, hapet konsullata greke, marrin pjesë ministrat e jashtëm Gerapetritis dhe Hasani
07/07 19:50
Top News- “Hape derën!!!”, plas në bashkinë e Klosit…protestuesit I hyjnë kryebashkiakes në zyrë
07/07 19:25
Top Channel/ Banorët e Klosit protestojnë ndërtimin e Hecit mbi lumin e Lusës
07/07 18:32
Top Channel/ Policia aksion në kryeqytet! Bllokohen 42 makina luksoze në Tiranë,35 shoferë nën hetim
07/07 16:27
Top News- ‘Zeqineja e SPAK-ut’/ Plas mes Metës e Kryemadhit: Ajo flet me gjuhën e Dumanit
07/07 15:42
Top News – ‘Ilir Meta merr direktiva nga SPAK’, Kryemadhi akuzon ish bashkëshortin e saj
07/07 15:37
Top Channel/ Festa e Ashures, Kryegjyshi i bektashinjve, Baba Mondi bëri thirrje për paqe e mirësi
07/07 15:24
Top Channel/ Tregtarët e Shkodrës protestojnë: Të lirohen ambientet nga komuniteti mysliman
07/07 15:22
Top Channel/ Digjen varrezat në Elbasan, një pjesë e tyre u përfshi nga flakët, procedohet 33vjeçari
07/07 15:21
Top Channel/ Nëna me 7 fëmijë në mëshirë të fatit, shërbimi social nuk i vjen në ndihmë familjes
07/07 15:20
Top News- Situata e zjarreve në vend/ 6 vatra ende aktive, mbi 65 hektarë të djegura
07/07 15:15
Top Channel/ Lirohet dhëndri i Berishës, GJKKO heq masën e arrestit shtëpiak për Jamarbër Malltezin
07/07 15:02
Top Channel/ Babai abuzoi me vajzën/ Gjyshi i 12-vjeçares: Nuk e dija çfarë ndodhte! Po ta dija…
07/07 14:44
Top Channel/ Goditet një tjetër rast i tentativës për të trafik armësh, arrestohet i riu në Morinë
07/07 14:19
Top News- Zaptuan hapësirat publike/ Nën hetim tre persona në Velipojë dhe Sarandë
07/07 14:14
Top News – ‘Lejoi zaptimin e Thethit’, Rama denoncon me emër prokuroren
07/07 14:13
Top News- ‘Nuk ka të majtë e të djathtë’ / Rama nis ‘vettingun’ te dega e partisë në Vlorë
07/07 13:19