Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top News – Rihapet gara për drejtor në RTSH. Këshilli Drejtues rrëzon procedurën e hapur në janar
01/04 21:53
Top Channel/ E rr*hte gruaja, pushohet çështja! Burri thotë se ishte i dehur
01/04 19:51
Top Channel/ Lapaj padit Shehajn në SPAK: Jap dorëheqjen, po vërtetove akuzat!
01/04 19:44
Top Channel/ “Spak, interes kombëtar i SHBA”! Ambasada për TCH: Janë rikthyer disa programe thelbësore
01/04 19:39
Top News – Lehtësohet kalimi drejt RMV. Shqiptarët do paguajnë më pak për policin e sigurimit
01/04 19:09
Top News- Arrestohet 55-vjeçari në Sarandë/ Plagosi me thikë bashkëshorten brenda banesës
01/04 17:09
Top Channel/ Berishës ‘i shpëton goja’: Do taksohet me 10%”! Biznesmeni: E kemi 8%, do e rrisni?
01/04 17:05
Top Channel/ 3 tonë karburant i fshehur në det! Kapet pranë Sazanit gjatë ndjekjes së një mjeti ujor
01/04 15:30
Top Channel/ Drejtori CIA-s sytë nga Musk, fton manjatin e teknologjisë për takim! Zbulohen detajet
01/04 15:27
Top News- Ironi e akuza me Ramën për 1 prill/ Berisha viziton familjen e dëmtuar nga tërmeti
01/04 15:23
Top Channel/ “72 orë përgatitje për luftë”! Ekspertët tregojnë ç’duhet të bëjë Shqipëria
01/04 15:19
Top Channel/ Rama inspekton zgjerimin e autostradës Tiranë-Durrës dhe rrugën Tiranë-Plepa
01/04 15:15
Top Channel/ Dumani i “rrëfehet” ambasadorëve para zgjedhjeve të 11 Majit
01/04 15:13
Top News – Pullat fiskale, koncesion ‘offshore’, Dyshime se pas arabëve qëndron e njëjta kompani
01/04 15:12
Top News – Zhdukja e Jan Prengës. Shtyhet seanca gjyqësore ndaj Dritan Rexhepit
01/04 15:10
Top News- Biznesmeni ‘zë ngushtë’ Berishën për dividentin: Shiko…
01/04 15:01
Top News- ‘Atëherë po qis letrën’, plasin të qeshurat në takimin e Berishës me biznesmenin
01/04 15:00
Top News- ‘Do të bëjmë një amnisti të madhe për gjobat’, Berisha kërkon mbështetje
01/04 14:59
Top News- ‘Kokaina hyn si sheqeri’, Berisha akuza nga Durrësi# Kjo është narko euro
01/04 14:59
Top News- ‘Kanë kthyer e 1946’, Berisha ngre alarmin për pronat
01/04 14:58
PORTOKALLI Portokalli - AG SHOW - Bileta