Top Channel/ Lazarati i kthehet traditës! Gratë e fshatit angazhohen me prodhimet tradicionale
07/09/2024 19:54

Në Lazarat endja e veshjeve prej leshi është një traditë shekullore. Banorët dikur blegtorë të njohur shfrytëzonin leshin e bagëtive për të endur në vegjë e më pas në tezgjah mbulesat e leshit, qylimat, sharkët e barinjve. Tradita u zbeh dhe dhjetëra objekte autentike të dy shekujve të fundit u shitën kryesisht në Greqi ose u bënë pjesë e koleksioneve private të kulturës materiale. Fshati pati një histori të njohur e të komplikuar, atë të kultivimit të marijuanës por që prej vitit 2014 pak shanse për të rigjetur veten. Tani banorët por rikthejnë traditat më të mira të zonës jo vetëm në emër të turizmit që po i qaset edhe Lazaratit por edhe në emër gjetjes së identitetit të zbehur. Manushaqja punon prej një jete me shtiza, grep, gjilpërë e tezghah. Ajo tregon se punimet e dorës vendosnin cilësinë e jetës së çdo familjeje. Gratë duhej të ishin mjaftueshëm të zonjat për ta përpunuar leshin që kur qethej nga delja e në vazhdim larja, shirja, tjerrja, ngjyrosja dhe endja. Është një proces shumëmi vjetër që duhej patjetër të bëhej sepse nuk ishte ky modernizim, nuk kishim as të visheshim, as të mbuloheshim. E merrnim leshin që nga delja, do ta lanim, do ta shtinim, do ta kalonim në ata krehrët e vegjël pastaj do ta tirrnim e do ta vinim këtu do ta ngjyenim e do bënim pastaj qilimin do bënim triko për fëmijët, për vete për burrat. Më parë vetëm këto përdornim pasi u modernizuam njëçik i hoqëm. Tani jemi rikthyer prapë tek traditcionalja, sidomos në dhomë me oxhak të dimrit shkojnë shumë, qilima të punuar në forë, rrugica prej leshi, në divanë hedhim lëfënjë ju themi ne, të bardhë ose me ngjyrë sipas dëshirës." Sot ky proces është kthyer në një eksperiencë turistike që shumë vizitorë të huaj dhe vendas dëshirojnë ta shohin dhe praktikojnë. Është një mënyrë për të folur për jetën e grave dhe të familjeve që merren me blegtori. Ngjyrosja e leshit është një proces shumë kreativ dhe gratë i kanë mbledhur ngjyrat nga natyra. Lorena vajza e Manushaqes që po e ndjek këtë traditë thotë se natyra ti ofron të gjitha ngjyrat dhe të lejon të eksperimentosh. Përfitimi i ngjyrës është moment shumë i bukur dhe emocional sepse ngjyrat do ti japin jetë motiveve në një qilim apo mbulesë. "Ne preferojmë që ngjyrat ti marrim nga natyra. Janë edhe pa kosto janë organike dhe të shëndetshme dhe nuk ju del boja. Të huajt kanë kuriozitet sepse është një gjë shumë e veçantë. Jo vetëm për turistët por edhe për të rinjtë kjo është një teknikë që nuk e njohin. Meqenëse mami im e ka si profesion e unë duke i qëndruar pranë kam mësuar shumë. Nëse më parë këto përdoreshin nga nevoja sot e kam vënë re që i shikojnë si vepra arti dhe vërtetë të tilla janë sepse nuk ka më vajza të reja qoftë edhe brezi im që të punojnë e të bëjnë këtë punë kolosale me kaq mund me kaq durim me kaq sakrificë, për të përfituar një qilim, një tapet." Puna në tezgjah është një prej disa aspekteve të jetës traditcionale që Lazarati po ndan me vizitorët. Gatimi, kopshtaria, piktura, gdhendja e drurit, jeta e staneve, aktivitetet e aventurës po marrin jetë në fshatin që kërkon ta mbështesë të ardhmen tek puna dhe trashëgimia shekullore. Sot Lazarati po kërkon të ndahet nga stigma shumëvjeçare e "republikës së vogël" të marijuanës ku për më shumë se një dekadë nuk hynte askush.

Top Channel/ Çokollata me insekte! AKU i kap në një rrjet supermarketesh në Durrës
10/11 19:56
Top Channel/ Pse “bojkotuan” vlonjatët, qytetarët tregojnë arsyet
10/11 19:45
Top Channel/ Dhunë në këshillin bashkiak për tokat e Çërravës. Këshilltari grushte me një nga banorët
10/11 19:40
Top Channel/ Morën peng të riun dhe e dhunuan, identifikohen 5 autorët, arrestohen 2
10/11 17:34
Top Channel/ Sherr me grushte e shkelma në këshillin bashkiak të Pogradecit, mbërrin policia
10/11 17:32
Top News – Bashkia u jep tokat me qira. Pogradec, banorët akuzojnë kryebashkiakun Xhakolli
10/11 16:20
Top Channel/ Sherr me grushte e shkelma në këshillin bashkiak të Pogradecit
10/11 16:02
Top News – Shqetësimet e Bankës së Shqipërisë. Skema e pensioneve dhe monitorimi i koncesioneve
10/11 15:51
Top News- ‘Nuk bëhemi veglat e tyre’ / Berisha, akuza PS për ‘bunkerizim’ të parlamentit
10/11 15:48
Top News – Ahmetaj shkon në Strasburg. Kundërshton kontrollët e SPAK në vilën e Lalëzit
10/11 15:46
Top News- ‘Të mos kthehemi në apatikë’ / Pas zgjedhjeve, Salianji kërkon ndryshim në PD
10/11 15:39
Top Channel/ “Më kërcënoi”/ Flet qytetari që u përfshi në konflikt me këshilltarin në bashki: Turp
10/11 15:34
Top Channel/ Numërimi i votave me “IA”, Celibashi: Nëse do ta përdorim, duhet ndryshuar ligji
10/11 15:31
Top Channel/ Paqe mes Bashkisë dhe xhamisë në Shkodër, konflikti nisi për një truall toke
10/11 15:23
Top Channel/ Rama njofton rritje pagash në OSHEE: Pavarësi energjetike në 2030
10/11 15:20
Top Channel/ Gonzato flet për “Barazinë gjinore”: Të ishte debatuar, që të shmangej dezinformimi
10/11 15:13
Top Channel/Zjarrvënie e qëllimshme?Merr flakë makina në Vlorë,digjet edhe një tjetër mjet në afërsi
10/11 15:05
Top News – Prezantohet nisma e qeverisë. ‘OSHEE Charge’, rrjet për karikimin e makinave elektrike
10/11 14:45
Top News- Letra e vrasësit të gjyqtarit / ‘Çekiçi i padrejtësive po thyen kokat e shqiptarëve’
10/11 14:34
Top Channel/ Vijon operacioni i ndërtimeve pa leje, Koçiu: Askush nuk është mbi ligjin
10/11 14:25
BILETA Portokalli - Bileta