Kur vendosej alfabeti/ Muzeu kombëtar përkujton etërit themelues të gjuhës shqipe
25/11/2020 15:33

Përhapja e shkollave dhe mësimit të gjuhës shqipe si dhe zhvillimi i kulturës kombëtare në përgjithësi shtruan në rend të ditës nevojën e caktimit të një alfabeti të vetëm të gjuhës shqipe. Rilindasit me të drejtë e shihnin mungesën e tij si një problem gjuhësor dhe kulturor, por edhe një problem politik. Një shenjë dasie që pengonte bashkimin e shqiptarëve. Ky muaj përcakton vitin e 112 që nga koha e mbajtjes së Kongresit të Manastiri, dhe kjo ekspozitë në Muzeun Historik Kombëtar që pasqyron delegatët që morën pjesë në të quhet Rruga drejt Bashkimit Kombëtar. Një pendë e re, larg atdheut, u bë nismëtar i një alfabeti të veçantë të shqipes, Naum Veqilarxhi, krijoi abetaren e parë të gjuhës shqipe.Ndërsa Kristoforidhi, Vasa, Frashëri e Vreto kontribuan për Alfabetin duke propaganduar sistemet e tyre shkrimore. Ndërsa thirrja e kongresit të Manastirit u bë e mundur vetëm pas shpalljes së kushtetutës në vitin 1908. Kongresi u hap në Manastir në 14 nëntor dhe vijoi deri më 22 nëntor. Në të morën pjesë 32 delegatë më të drejtë vote si dhe 18 të tjerë pa të drejtë vote. Kongresi u shndërrua kështu në një kuvend të vërtetë mbarëshqiptar nga qytetet e vilajetet e Manastirit, Kosovës, Janinës, Shkodrës, si dhe shoqëritë shqiptare të Bukureshtit, Sofjes, SHBA, Egjiptit dhe Italisë.Megjithëse çështja e njëjësimit të alfabetit zuri vendin kryesor, vetë kongresi nuk ishte një mbledhje thjesht gjuhësore, por një manifestim politik. “E kemi bërë me ndërgjegje të plotë pasqyrimin e këtyre figurave për t’ju thënë shqiptarëve të brezit të ri, se cilët janë etërit themelues të gjuhës shqipe. Cilët janë etërit themelues të identitetit kombëtar të shqiptarëve dhe se si sa herë që ata ulen në bankat e tyre, cfarë vështirëish ka patur që fjala shqip të frymonte, gjallonte dhe merrte pjesë”. Ekspozita është pasuruar me fotografi të delegatëve pjesëmarrës si Gjergj Fishta, Mid’hat Frashëri, Sotir Peci, Ndre Mjeda, Shahin Kolonja, Parashqevi Qiriazi, Fehim Zavalani, Simon Shuteriqi etj. Gjithashtu në të këtë ekspozitë pasqyrohen edhe objektet e Luigj Gurakuqit, Cerciz Topullit, Mihal Gramenos, Hilë Mosit etj. Si dhe librat e gazetat origjinale të kohës. Kongresi i Manastirit dhe vendimet e tij, më i rëndësishmi standartizimi i alfabetit latin të gjuhës shqipe përbën një nga ngjarjet më të rëndësishme në historinë e popullit shqiptar.

Top Channel/ “Iso mbi kalldrëm”, aktiviteti i fundit të gushtit sjell polifoninë në Gjirokastër
14/08 12:44
Top Channel/ “Logu i Bjeshkëve”, fesvitali unik promovon vlerat e malësisë
11/08 22:40
Top Channel/Muzeu Etnografik i Lezhës vizitohet më së shumti nga turistët për historinë dhe traditat
10/08 12:24
Top Channel/ “Elbasani në 100 vjet” / Ekspozita pranë kullës së sahatit në qytetin e Elbasanit
10/08 12:22
Top Channel/ Ekspozita me liqenin/ Pogradec, shfaqen edhe kostumet popullore shqiptare
09/08 19:56
Top Channel/ Artistja e qirinjve në Korçë, pedagogia e ekonomisë që vijon pasionin e fëmijërisë
09/08 12:28
Top Channel/ “Asgjëkundi shumë larg”, ekspozita e skulptorit Vasil Vasili në galerinë “Art Saranda”
09/08 12:26
Top Channel/ “Meloditë e Mesdheut”, historia e muzika e Inva Mulës në Amfiteatrin antik të Durrësit
06/08 12:34
Top Channel/ “O mirë se na erdhe”! Në Zall Dardhë, festa që mbledh banorët dhe emigrantët
04/08 19:56
Top Channel/ “O mirë se na erdhe” në Zallë Dardhë/ Festa tradicionale bën bashkë dibranët
04/08 09:43
Top Channel/ Trashëgimia e Konispolit/ Shpallet ansambël arkitektonik urban me vendim të qeverisë
03/08 12:20
Top Channel/ Vetmi-fantazi! Ekspozita e artistes kontemporane Xhensila Petritaj
02/08 12:36
Top Channel/ Festë në Bulqize, “Verë dhe Portokalle”, spektakël në qytetin e minatorëve
31/07 15:38
Top Channel/ Artizania që end traditën në Kukës, në moshën 71-vjeçare vazhdon të punojë në tezgjah
31/07 12:27
Top Channel/ “Pallati 176”, ‘Elsa’ dhe ‘Marjeta’ zbulojnë elementët vetjakë që futën në komedi
29/07 21:53
Top Channel/ “Verë dhe Portokalle” në Maliq. Trupa e “Portokalli” atmosferë humori në Maliq
20/07 12:29
Top Channel/ Art në vilën e ish-diktatorit! Artistë prezantojnë punimet bashkëkohore
19/07 19:57
Top Channel/ “Verë dhe Portokalle” kolonjarë, trupa e aktorëve të Portokalli është ndalur në Ersekë
19/07 15:31
Top Channel/ Ringjallja e një kujtese, ekspozita që rrëfen Bexhistanin, tregun e humbur të Shkodrës
19/07 15:29
Top Channel/“Verë dhe Portokalle”, spektakli i humorit në Top Channel u ndal në qytetin e Librazhdit
16/07 12:29