Kur vendosej alfabeti/ Muzeu kombëtar përkujton etërit themelues të gjuhës shqipe
25/11/2020 15:33

Përhapja e shkollave dhe mësimit të gjuhës shqipe si dhe zhvillimi i kulturës kombëtare në përgjithësi shtruan në rend të ditës nevojën e caktimit të një alfabeti të vetëm të gjuhës shqipe. Rilindasit me të drejtë e shihnin mungesën e tij si një problem gjuhësor dhe kulturor, por edhe një problem politik. Një shenjë dasie që pengonte bashkimin e shqiptarëve. Ky muaj përcakton vitin e 112 që nga koha e mbajtjes së Kongresit të Manastiri, dhe kjo ekspozitë në Muzeun Historik Kombëtar që pasqyron delegatët që morën pjesë në të quhet Rruga drejt Bashkimit Kombëtar. Një pendë e re, larg atdheut, u bë nismëtar i një alfabeti të veçantë të shqipes, Naum Veqilarxhi, krijoi abetaren e parë të gjuhës shqipe.Ndërsa Kristoforidhi, Vasa, Frashëri e Vreto kontribuan për Alfabetin duke propaganduar sistemet e tyre shkrimore. Ndërsa thirrja e kongresit të Manastirit u bë e mundur vetëm pas shpalljes së kushtetutës në vitin 1908. Kongresi u hap në Manastir në 14 nëntor dhe vijoi deri më 22 nëntor. Në të morën pjesë 32 delegatë më të drejtë vote si dhe 18 të tjerë pa të drejtë vote. Kongresi u shndërrua kështu në një kuvend të vërtetë mbarëshqiptar nga qytetet e vilajetet e Manastirit, Kosovës, Janinës, Shkodrës, si dhe shoqëritë shqiptare të Bukureshtit, Sofjes, SHBA, Egjiptit dhe Italisë.Megjithëse çështja e njëjësimit të alfabetit zuri vendin kryesor, vetë kongresi nuk ishte një mbledhje thjesht gjuhësore, por një manifestim politik. “E kemi bërë me ndërgjegje të plotë pasqyrimin e këtyre figurave për t’ju thënë shqiptarëve të brezit të ri, se cilët janë etërit themelues të gjuhës shqipe. Cilët janë etërit themelues të identitetit kombëtar të shqiptarëve dhe se si sa herë që ata ulen në bankat e tyre, cfarë vështirëish ka patur që fjala shqip të frymonte, gjallonte dhe merrte pjesë”. Ekspozita është pasuruar me fotografi të delegatëve pjesëmarrës si Gjergj Fishta, Mid’hat Frashëri, Sotir Peci, Ndre Mjeda, Shahin Kolonja, Parashqevi Qiriazi, Fehim Zavalani, Simon Shuteriqi etj. Gjithashtu në të këtë ekspozitë pasqyrohen edhe objektet e Luigj Gurakuqit, Cerciz Topullit, Mihal Gramenos, Hilë Mosit etj. Si dhe librat e gazetat origjinale të kohës. Kongresi i Manastirit dhe vendimet e tij, më i rëndësishmi standartizimi i alfabetit latin të gjuhës shqipe përbën një nga ngjarjet më të rëndësishme në historinë e popullit shqiptar.

Top Channel/ Çmimet e Panairit të Librit! Shpallen fituesit me librat më të mirë
15/11 15:27
Top Channel/ Çmimet e Panairit të Librit! Shpallen botimet, shkrimtarët dhe përkthyesit fitues
15/11 12:37
Top Channel/ Shkrimtari 9-vjeçar në panair, prezantohet përralla “Ragi dhe muzika e pyllit”
15/11 12:25
Top Channel/ “Gruaja e lirë”! Helena Kadare sjell veprën e saj dhe ka një mesazh për shkrimtarët e rinj
14/11 19:58
Top Channel/ “Asnjë trokitje në qiell”/ Namik Dokle promovon romanin e tij në Panairin e Librit
14/11 12:23
Top Channel/ Fëmijët mes librave dhe ekraneve, në panair më shumë libra të përkthyer
13/11 19:54
Top Channel/ “E martuar me një të panjohur”, komedia italiane në skenën e teatrit “Zihni Sako”
13/11 12:28
Top Channel/ “Fillimet” e Preç Zogajt! Publicisti rikthen në veprën e tij kujtimet e Dhjetorit 1990
12/11 19:58
Top Channel/ Nis Panairi i Librit në Tiranë, do përzgjidhen veprat më të mira për 2025
12/11 15:36
Top Channe/ Nis Panairi i Librit në Tiranë, përzgjidhen veprat më të mira për vitin 2025
12/11 12:48
Top Channe/ “Poema e mungesës”, Romani në vargje prezantohet nga shkrimtarja Rita Petro
12/11 12:32
Top Channe/ “Kopshtet e pavarura të lumturisë”, vepra e fundit e dramaturgut Brahusha
12/11 12:31
Top Channe/ Bibla e përkthyer nga origjinali, botimi i ri në gjuhët e para dhe ofron qartësi
12/11 12:29
Top Channel/ Fillon festa e flamurit, Ansambli nis aktivitetet me koncertin “Shqipëri o nëna ime”
11/11 15:47
Top News – Java Kulturore Britanike, ndërthurje aktivitetesh, muzikë, kinematografi, sport
10/11 16:24
Top Channel/ “Libri i Xhunglës”, aventura e Moglit argëtoi fëmijët në Teatrin e Kukullave
10/11 14:24
Top Channel/ Restaurohet e Sulltan Bajazitit, është ndërtuar 533 vite më parë në kalanë e Elbasanit
08/11 15:27
Top Channel/ Prej 33 vitesh, Valbona Karamano drejton dizenjimin dhe qepjen e veshjeve popullore
08/11 12:33
Top Channel/Plisi, qeleshja apo qylafi.Ekspozita në Galerinë e Arteve, paraqiten në të gjitha format
08/11 12:33
Top Channel/ Festivali “Metrofest”, edicioni i nëntë në Teatrin Metropol dedikuar veprave shqiptare
07/11 12:40
BILETA Portokalli - Bileta