Xi dhe Putin i cilësojnë raportet e tyre si “forcë stabilizuese” në botën kaotike 16/05 12:20
Në të gjithë Idlibin, shkatërrimi i shkaktuar nga konflikti shkrihet në dëmin e shkaktuar nga tërmeti. Plagët e një lufte të gjatë janë kudo dhe ato i kanë bërë njerëzit të qëndrueshëm. Strehimoret e bëra vetë që u shkatërruan gjatë tërmetit janë bashkuar përsëri.
13-vjeçarja ishte jashtë karriges së saj me rrota, duke fjetur brenda shtëpisë së saj në veri-perëndim të Sirisë. Ajo dhe vëllai i saj Abdullah nuk mundën të shkonin në vend të sigurt.
“Ne bërtisnim për ndihmë dhe askush nuk na dëgjoi”, më thotë ajo. “Të gjithë në ndërtesë ishin larguar, por ne mbetëm të ngulur atje sepse u thye doreza e derës.”
“Mendova se kisha humbur familjen time”, kujton Ali Muhamedi, babai i Sedrës dhe Abdullahut. Korridori ishte i mbushur me rrënoja, por ne arritëm t’i nxjerrim fëmijët jashtë dhe t’i shtrimë jashtë në panele diellore që kishin rënë në rrugë.
“Ata ishin të tmerruar dhe qanin. Ne i mbuluam me batanije, por shiu po binte shumë”.
Shtëpia e familjes u dëmtua aq shumë sa ata tani jetojnë në një tendë.
“Jeta tani është shumë e vështirë. Të jetosh në tenda është e mjerueshme, por ne falënderojmë Allahun që jemi gjallë,” thotë Ali.
Sedra dhe Abdullah kanë të dy paralizë cerebrale dhe osteoporozë dhe kanë nevojë për kujdes të veçantë. Por tani nuk ka as banjë për ta, as kuzhinë, as ujë.
Është e vështirë për Sedrën të manovrojë karrocën e saj me rrota mbi gurët e mbetur nga ndërtesat e shembura, por ajo është e qëndrueshme.
Ajo rrezaton ndërsa ne flasim për çantën e shkollës të mbuluar me princeshë të mbushur me libra pranë saj në karrige. Por kur kujton tërmetin, fytyra e saj është ndryshe, ende e mbushur me frikë.
“Kam frikë nga një tjetër tërmet”, thotë ajo.
Plagët e luftës
Fëmijët e Sirisë e njohin traumën shumë akute. Vendi tashmë po vuante keq nga pasojat e 12 viteve të luftës. Më shumë se 7,000 njerëz vdiqën në tërmetin shkatërrues të shkurtit dhe për ata që mbijetuan situata tani është edhe më e vështirë.
Sipas OKB-së, më shumë se katër milionë njerëz në Sirinë veriperëndimore varen nga ndihma humanitare, shumica prej tyre gra dhe fëmijë.
Në çdo vend ku udhëtuam, të mbijetuarit nga tërmeti më thanë se ndiheshin të harruar dhe ende nuk kishin marrë ndihmën që kishin shumë nevojë. Të paktën 148 komunitete në veriperëndim të Sirisë janë prekur nga tërmetet.
Rreshtat e varreve të freskëta
Disa milje larg shtëpisë së Sedrës, në anë të një kodre, dielli bie në një vend të qetë e të qetë. Javët e fundit kjo varrezë është dyfishuar në përmasa. Ali Sheikh Hazem Ghannam ecën ngadalë nëpër varreza. Rreth 61 anëtarë të familjes së tij janë varrosur këtu.
“Të gjithë flinin dhe ne e ndjemë fuqishëm tërmetin”, thotë Hazemi. “Tingulli ishte shumë i lartë dhe ndërtesa po dridhej majtas e djathtas”.
“Ne zbritëm në rrugë, shumë ndërtesa sapo u shembën. Ishte si një apokalips i vogël, kaluam ditë të tëra të paaftë për të përpunuar atë që kishte ndodhur.”
Shumë nga viktimat ishin vetëm fëmijë, të shtypur kur katet e sipërme të ndërtesave të tyre u rrëzuan mbi ta ndërsa flinin.
Ndërsa Hazemi ecën nëpër rreshtat e varreve, ai bën me gjeste. “Këtu kemi Adil Ghannam, gruan dhe fëmijët e tij, dhe kemi Allam Ghannam, gruan dhe fëmijët e tij. Ayman Ghannam dhe familja e tij janë atje, ata janë kushërinjtë e mi.”
Më shumë se 10,500 ndërtesa në të gjithë Sirinë veriperëndimore u shkatërruan plotësisht ose pjesërisht nga tërmeti.
Hazemi na merr për të takuar familjarët që mbijetuan. Njëra prej tyre, Nada, shtrihet në shtrat brenda çadrës në të cilën tani flenë familja e saj, një pikim intravenoz i varur nga muri i kanavacës.
Pasi burrat largohen, ajo dhe nëna e saj i ngrenë me kujdes mbulesat e shtratit për të më treguar plagët e saj. Legeni dhe këmbët e saj ishin të shtypura dhe veshjet e bardha kirurgjikale i mbulonin ijet. Dhimbja është e vazhdueshme.
Në shtëpinë e dëmtuar, e cila ende qëndron ngjitur, fëmijët e saj janë të shtrirë në divan, duke mbështetur me kujdes këmbët e tyre të plagosura. Mustafa dhe Mohamed shikojnë televizor në heshtje.
Spitalet të mbingarkuar
Në vende të tjera, Nada dhe fëmijët e saj do të ishin ende në spital, në një repart të pastër të rrethuar nga personeli mjekësor. Por ky nivel burimi thjesht nuk ekziston këtu. Spitalet në provincën Idlib të kontrolluar nga rebelët janë mbingarkuar prej vitesh dhe ka hapësirë vetëm për rastet më serioze për të qëndruar dhe shëruar.
“Ne tashmë kemi vuajtur nga lufta dhe gjithçka që na ka bërë krimineli Bashar al-Assad”, thotë Hazemi. “Nga granatimet dhe zhvendosjet në rrethim.
“Më pas erdhi ky tërmet dhe na shtoi edhe më shumë vuajtjet. Ne kishim shpresë në të kaluarën se do ta kalonim padrejtësinë, por tani shpresa jonë është kthyer në dhimbje”.
Situata në Siri është një nga krizat më të rënda humanitare në botë. Në ditët pas tërmetit, edhe pse vendet u përgatitën për t’u përgjigjur, ndihma ishte e ngadaltë për të arritur në Siri.
Tenda të reja dhe furnizime mjekësore nevojiteshin dëshpërimisht, si dhe pajisje për lëvizjen e tokës dhe ekipe të specializuara për të kërkuar të mbijetuarit në rrënoja. Ata që jetojnë këtu thonë se vonesa kushton jetë.
Ndërsa lëvizim me shpejtësi përgjatë rrugëve gjarpëruese, dallojmë një skenë shkatërrimi pranë kreshtës së një kodre. Gërmuesit çajnë betonin e copëtuar dhe metalin e përdredhur, duke dërguar re pluhuri në ajër.
Rreth 300 njerëz vdiqën kur kjo ndërtesë e vetme u shemb. Javë pas tërmetit, është e pamundur të thuhet nëse çdo trup i pajetë është nxjerrë nga poshtë rrënojave.
Këtu në Siri, procesi është i ngadalshëm. Thjesht nuk ka mjaft makineri të rënda për çdo qytet dhe fshat për të pastruar shpejt mbeturinat.
“Kemi frikë nga gjithçka”
Ata janë shumë të frikësuar për të fjetur këtu, por gjatë ditës është ende vendi ku gatuajnë dhe mblidhen. Tërheqja e perdes që ndan korridorin nga jashtë zbulon një foshnjë të vogël që fle i qetë në këmbët e mureve të plasaritura.
Familja është e ngrohtë dhe mikpritëse, e dëshpëruar për të treguar realitetin e situatës së tyre të jetesës, por me dhimbje të vetëdijshme se është e rrezikshme për secilin prej nesh të jetë brenda ndërtesës së pasigurt.
Çdo mendim për rindërtim është ende larg. Në Turqinë fqinje, një program ambicioz rindërtimi është kthyer në një fushatë parazgjedhore.
Megjithatë, në Siri, tani për tani, pastrimi i mbeturinave të ndërtesave të shembura është më e mira që mund të menaxhojnë shumica e njerëzve. Krijimi i të rejave do të kërkonte materiale që tashmë janë në mungesë.
Në shtëpinë e Um Solimanit, fëmijët luajnë me kujdes. Ata përpiqen të shmangin muret e plasaritura dhe frikën e vazhdueshme në sytë e të rriturve.
“Ne kemi frikë nga gjithçka, por ku do të shkojmë”, më pyet ajo duke më marrë dorën në të sajën.
“Ne kemi ngritur një tendë jashtë, dhe kur gjërat të përkeqësohen këtu, ne do të shkojmë në të. Fëmijët gjithmonë qajnë dhe britmat e tyre janë kudo. Çfarë mund të bëjmë? Ne lutemi që kjo të mos i ndodhë kurrë askujt tjetër.”/ BBC
Top Channel
