5 HEC-e brenda Parkut “Korab-Koritnik”, shkatërrohet monumenti “Gryka e Vanave”

Deri më tani, në këtë park janë ndërtuar rreth 10 HEC-e, të cilat kanë futur ujërat e përrenjve dhe lumenjve në tuba. Ndërkohë, pak javë më parë, KKT-ja miratoi ndërtimin e 5 HEC-eve të tjera, kësaj herë në brendësi të parkut, në dy nga zonat më të bukura në Shqipëri; Topojani dhe Shishtaveci.

HEC-et pritet që të marrin ujërat e përrenjve në luginën e bukur të Shishtavecit, e cila njihet për bukuritë në të gjitha stinët.

Shkatërrimi i kanionit “Gryka e Vanave”

“Fiks Fare” udhëtoi në të gjithë zonën, duke u ndalur fillimisht te monumenti i natyrës “Gryka e Vanave”. Kanioni është i mbrojtur me ligj, por pavarësisht kësaj, ujërat e lumit janë futur në tuba nga një firmë koncesionare. Dikur, në hyrje të monumentit ishte vendosur një tabelë që lajmëronte hyrjen në park. Por ajo nuk gjendej më. Ndërkohë, në shkëmbin e kanionit kishte tuba që merrnin ujin nga lumi dhe e dërgonin në HEC-in fundor, në afërsi të autostradës Kukës-Prizren.

Kamera e “Fiks Fare” filmoi të gjithë shkatërrimin e zonës. Megjithëse ishte dimër dhe në zonë kishte reshje shiu e dëbore, shumë pak ujë kalonte në rrjedhën natyrale të lumit.

Pas një udhëtimi, “Fiksi” gjeti më në fund tabelën që tregonte se zona ishte Park Natyror. Në afërsi të një HEC-i, Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura kishte vendosur një tabelë, që lajmëronte se zona ishte Parku Natyror Korab-Koritnik, në Bashkitë Kukës dhe Dibër, me sipërfaqe 55 mijë metra katrorë.

Sipas kësaj tabele, në zonë ka edhe monumente natyrore, si Kanioni i Bicajt, Kanioni i Vanave, Kroi i Kuq, Guri i Mëngjesit, Pylli i Dushkut në Novosej, Mështekna e Shishtavecit, Rrobulli i Topojanit, Gryka e Çajit, Kroi i Bardhë dhe Guri i Shqipes.

Pra, janë gjithsej 10 monumente natyre.

Ndërkohë, në brendësi të këtij parku natyror Korab-Koritnik janë ndërtuar dhjetëra HEC-e. Janë parashikuar për t’u ndërtuar edhe 5 HEC-e të tjera, nga fshatrat Novosejë e Topojan, e deri në fshatin Shishtavec. Në këtë zonë, AKZM-ja thotë se mund të zhvillohen ecje me biçikletë, ngjitje mali, ecje sportive, kalërim, ski dhe disa aktivitete të tjera. Në hartë janë edhe gjurmët e disa përrenjve, por siç rezulton, pjesa më e madhe e ujërave të zonës është futur në tubacion, deri në afërsi të qytetit të Kukësit.

“Do luftojmë për këto troje!”

“Fiks Fare” bisedoi me qindra banorë të disa fshatrave në Njësitë Administrative Topojan dhe Shishtavec, që dolën për të protestuar kundër ndërtimit të HEC-eve të reja në këtë zonë. Ata kundërshtojnë veprimet e qeverisë, e cila ka miratuar dhënien e HEC-eve në këtë zonë, pasi prish bukuritë natyrore.

Ata thonë se do ta mbrojnë zonën me gjak, ndërsa shprehen se për atë tokë kanë luftuar të parët e tyre me serbët dhe tani do të luftojnë ata me shqiptarë për të mbrojtur zonën. Sipas tyre, zona mund të bëhet edhe më tërheqëse për turizëm.

“Me veprimet e pushtetarëve prishet i gjithë ekosistemi”, thotë një banor, ndërsa një ambientalist shton se “prishet i gjithë ekosistemi, pasi zona është Park Natyror i mbrojtur dhe HEC-et dëmtojnë zonën”.

Gazatarët e “Fiks Fare” konstatuan se pjesa e lumit, ku nuk janë ndërtuar HEC-et, është plot me ujë, ndryshe nga pjesa tjetër e tij ku janë ndërtuar HEC-et. Ndërkohë janë parashikuar për t’u ndërtuar disa HEC-e edhe pranë një ujëvare, ku është parashikuar që uji i saj të futet në tubacion.

“Fiksi” shkoi edhe në brendësi të Parkut Natyror Korab-Koritnik, në fshatin Novosej dhe Shishtavec. Zona ishte mbuluar nga dëbora, ndërsa në këtë vend zhvillohet edhe Kampionati Kombëtar i Skive. Sipas bamorëve, zona është një mrekulli, si në verë, ashtu edhe në dimër, e mund të shfrytëzohet për turizëm.

“Nëse bëhen HEC-et, ne s’kemi as ujë për vaditje, do të prishet gjithçka. Edhe patatet që mbjellim në këtë zonë”, thonë ata, ndërsa kanë një thirrje për qeverinë. “Të ndalen HEC-et!”.

Institucionet janë kundër HEC-eve, por…

Sipas VKM-së së datës 21 dhjetor 2011, zona Korab-Koritnik është shpallur “Park Natyror”. Në datën 2 shkurt 2018, KKT-ja miratoi lejet e ndërtimit për 5 HEC-e; “Zaje”, “Tujan”, “Xhaferraj”, “Kollovoz” dhe “Novosejë”, të gjitha brenda Parkut Natyror.

“Fiks Fare” investigoi të gjithë procedurën e HEC-eve në zonën e Topojanit dhe Shishtavecit, ku rezultoi se banorët nuk janë pyetur. Krah tyre është edhe Bashkia e Kukësit. Bujar Muçmata, sekretar i Përgjithshëm i Bashkisë thotë se “jemi kundër ndërtimit të HEC-eve”.

Ndërkohë, përgjegjësi i Administratave të Zonave të Mbrojtura në Kukës thotë se zona është e mbrojtur dhe është kundër ndërtimit dhe pro banorëve. “Fiksi” komunikoi me drejtorin e Agjencisë Rajonale të Mjedisit në Kukës, i cili tha se i ka çuar Agjencisë Kombëtare të Mjedisit vetëm informacionin që i ka çuar Bashkia Kukës, pra që janë kundër.

“Fiks Fare” siguroi disa dokumente, ku rezulton se më 21 qershor 2013, dy ditë para zgjedhjeve parlamentare, Agjencia Kombëtare e Mjedisit miratoi lejen mjedisore. Por kjo leje nuk hyri në fuqi, pasi skadoi afati.

Ndërkohë, sipas një dokumenti të datës 5 korrik 2017, Agjencia Kombëtare e Mjedisit dha një tjetër vendim për vlerësimin e ndikimit në mjedis, në zonë. Në këtë dokument thuhet se para miratimit duhej pyetur edhe Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura. Në dokument citohet se, “shoqëria koncesionare ‘Reka Energy’ ka ndryshuar gjurmën e projektit, duke nxjerrë jashtë kufijve të sipërfaqes së kërkuar zonën qendrore të parkut, në të cilën nuk lejohet të kryhen veprimtari ekonomike e industriale’. Për këtë arsye, AKZM-ja dha këtë mendim.

“Fiksi” pyeti edhe zyrtarin që vulosi ndërtimin e këtyre HEC-eve, Zamir Dedejn, drejtorin e Agjencisë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura. Ai thotë se zona në fjalë është Park Natyror, kategoria e tretë e mbrojtur. Ai thotë se ka dhënë mendim për vlerësimin e ndikimit në mjedis, pasi AKZM-ja nuk pyetet. Sipas tij, duhet një vendimmarrje tjetër dhe për mendimin e tij të mos ndërtohen HEC-e në zonë.

Pra, siç rezultoi, Dedej ndryshe ka firmosur dhe ndryshe deklaron në intervistë. Madje, ndryshe ka menduar kur ka qenë jashtë zyrave shtetërore dhe ndryshe mendon tani. Të gjitha institucionet shtetërore deklaruan njëzëri se prishet mjedisi, por faktet treguan se procedurat vijuan, deri në KKT, me miratimin e lejes së ndërtimit.

Top Channel