U shfaq sërish pas shumë vitesh, shkencëtarët zgjidhin misterin e vrimës gjigante në Antarktidë

Fenomeni i quajtur polinya, i cili mbulon një sipërfaqe prej rreth 78,000 kilometra katrorë, u zbulua për herë të parë në vitin 1974 dhe vazhdoi për dy vitet e ardhshme derisa vrima u mbyll.

Por vrima u shfaq sërish në 2016 dhe 2017 teksa shkencëtarët kërkonin të zgjidhin misterin dhe të shpjegonin shkaqet e fenomenit, pasi këtë herë u shfaq larg bregdetit.

Studiuesit në Universitetin e Southampton zbuluan se shkaku ishte në fakt një kombinim i rrymave të oqeanit, erës dhe niveleve në rritje të kripës në ujë që shkrinë akullin e detit.

Polynyas zakonisht ndodhin në akullin e detit në brigjet e Antarktidës çdo vit, por është e pazakontë që ata të formohen qindra milje larg në oqeanin e hapur, ku deti është mijëra metra i thellë.

Studiuesit filluan të zbulojnë se si polinya u formua deri tani në det të hapur duke përdorur harta të akullit të detit me sensorë në distancë, të dhëna nga kafshët detare dhe një model oqeani të krijuar nga kompjuteri.

Rezultatet treguan se rryma që lëviz rreth malit detar Maud Rise në Detin Ëeddell krijoi vorbulla të trazuara, një rrymë e kundërt, që lëvizin kripën në sipërfaqen e detit.

Pasi kripa arriti në sipërfaqe, ndodh një proces i quajtur konvekcioni Ekman, i cili lëviz ujin në një kënd 90 gradë në drejtimin e erës, duke e bërë më të lehtë për përzierjen e kripës me nxehtësinë në sipërfaqe dhe shkrirjen e akullit.

Top Channel