Një pallto leshi dhe një grusht flokësh njeriu kanë më shumë të përbashkëta nga sa mendoni; jo vetëm që ndihmojnë në ruajtjen e nxehtësisë së trupit, por të dyja bërbëhen nga fibra proteine keratine.
Një startup holandez po pyet pse njëra mund të vishet dhe tjetra çohet dëm?
Human Material Loop shpreson të transformojë industrinë e modës duke i kthyer flokët e njeriut në një tekstil. Deri më tani, ajo ka bërë prototipe të palltove me flokë, bluza apo xhaketa, me shpresën se një ditë, kompanitë e veshjeve do të blejnë rrotulla të materialit të saj alternativ për modelet e tyre.
Bashkëthemeluesja Zsofia Kollar thotë se ajo ka qenë prej kohësh e magjepsur nga potenciali i flokëve si pëlhurë.
Ajo ishte e intriguar nga emocionet që njerëzit ushqejnë ndaj tij. “Sa shumë kujdesemi për flokët tanë, por pasi të jenë prerë, ne jemi shumë të neveritur prej tyre“, tha ajo.
Kur goditi pandemia Covid-19, Kollar pati një krizë identiteti si stiliste dhe vendosi të korrigjojë çështjen e industrisë së flokëve.
Çdo minutë, sallonet në SHBA dhe Kanada prodhojnë 877 paund mbeturina. Kur flokët prishen pa praninë e oksigjenit, si në një qese plehrash të groposur në një landfill, ato lëshojnë gazra serë që kontribuojnë në ndryshimin e klimës.
Sipas Human Material Loop, 72 milionë kilogramë mbetje të flokëve të njeriut përfundojnë në deponitë evropiane çdo vit, peshë e barabartë me shtatë Kullat Eifel.
“Është një rrjedhë e madhe mbetjesh e bollshme që aktualisht nuk ka zgjidhje të shkallëzueshme”, tha Kollar. Ajo shton se shumica e vendeve djegin këto mbetje dhe se shumë zgjidhje alternative nuk janë miqësore me mjedisin ose nuk janë të përshtatshme për t’u përdorur gjerësisht.
Kollar shpjegon se përdorimi i pëlhurës së flokëve nuk është aq i ndryshëm nga thurja e një triko me ndonjë material tjetër. Qimet e shkurtra rrotullohen së bashku dhe shndërrohen në një fije të vazhdueshme për të bërë një fije, dhe më pas lyhen me pigmente të pastra. Ajo shtoi se ndërsa kompania rrit prodhimin mund të lyejë fijen ose pëlhurën, në varësi të asaj se cila është më efikase.
Prototipi i parë i Human Material Loop ishte një triko me ndjesi leshi.
Që atëherë, kompania ka testuar prototipe të tjera, duke përfshirë një shtresë të jashtme të mbushur me flokë për të siguruar izolim termik, të cilën e provoi në kushte të vështira gjatë një ekspedite në Aconcagua, mali më i lartë në Argjentinë.
Këto dizajne nuk janë të disponueshme për t’u blerë, në vend të kësaj qëllimi është të furnizohet me material për dizajnerët dhe markat e tjera për të punuar. Kollar thotë se çmimi duhet të jetë konkurrues me leshin pasi të arrijë një vëllim më të madh prodhimi.
“Ne e dimë se të veshim qime njerëzore në trupin tonë, nuk është diçka për të cilën shumica e njerëzve janë ende gati”, tha Kollar. Por ajo beson se ideja mund të rritet në publik. Për Kollar, nuk ka të bëjë thjesht me veshjen e një bluze të bërë nga flokët e njeriut për aspektin risi ose qëndrueshmëri; ajo argumenton se flokët e njeriut janë një material tepër i qëndrueshëm.
Human Material Loop i merr flokët e saj nga sallonet në Holandë, Belgjikë dhe Luksemburg, duke përdorur flokë të prerë ose të këputur. Po punon për krijimin e një zinxhiri dokumentacioni për të gjurmuar se nga vjen dhe ku shkon materiali i tij.
Historikisht, flokët e njeriut janë përdorur si tekstil në shumë kultura të ndryshme. Në Mikronezi, fisi Kiribati krijoi forca të blinduara të endura të bëra nga materiale natyrore, duke përfshirë fijet e kokosit, dhëmbët e peshkaqenëve, gjethet e palmës dhe flokët e njeriut, ndërsa në shekullin e 13-të, njerëzit në atë që tani është Shtetet e Bashkuara Jugperëndimore krijonin çorape duke lidhur fijet e flokëve.
Tempulli Higashi Hongan-ji i Kiotos është një nga strukturat më të mëdha prej druri në botë. Pasi një zjarr e dëmtoi atë, litarët e bërë nga flokët e njeriut të dhuruar nga e gjithë Japonia u përzien me kërpin dhe u përdorën gjatë rindërtimit të tij në shekullin e 19-të.
Por përdorimi i flokëve si tekstil nuk është pa sfida, shpjegon Sanne Visser , një studiueseholandeze, stiliste dhe krijuese, dhe pedagoge e asociuar në Universitetin e Arteve në Londër, e cila nuk është e përfshirë në Human Material Loop.
“Ka ende një tabu rreth flokëve të njeriut si material”, tha ajo.
“Ne nuk e vlerësojmë atë me të vërtetë si një burim ai shihet si mbeturinë, veçanërisht pasi të jetë ndërprerë.”/ CNN
Top Channel
