Në momentet e fundit të jetës, Mbreti Henri VIII i Anglisë shkroi një sërë “shkarravinash” në një libër lutjesh, të cilat zbulonin ankthin e tij për problemet shëndetësore me të cilat po përballej si dhe veprimet e tij në të kaluarën, tregon një studim i ri.
Henri, i cili sundoi nga viti 1509 deri në vdekje në 1547, i la shënimet në një kopje të “Psalmeve ose Lutjeve”, të përkthyer nga gruaja e tij e gjashtë dhe e fundit, Katherine Parr, në 1544. Micheline White, një profesoreshë e asociuar në Kolegjin e Shkencat Humane dhe Departamenti i Anglishtes në Universitetin Carleton në Kanada, i ranë në dorë rastësisht materialet ndërsa shikonte librin.
White tha për CNN se ajo e gjeti margjinalitetin (pjesë të jetës që ekzistojnë në skajin e ndërgjegjes sonë dhe që ne jemi, çdo ditë, të prekur prej tyre) e shkruar nga Mbreti, “krejtësisht të papritur” dhe mundi të zbërthente kuptimin e tyre nga puna e saj e mëparshme për Henry VIII.
“Unë thjesht isha i habitur. Nuk e dija se kishte margjinali në libër”- tha White. Henri la dy lloje të dallueshme të shënimit. E para, e njohur si “manikulat”, janë vizatimet me gishtin tregues të një dore të theksuar, dhe e dyta janë “trefletë”, të cilat janë tre pika me një kërcitje.
White më pas krahasoi margjinalitë me shenjat e njohura të lëna nga Henri në libra të tjerë dhe arriti në përfundimin se shkarravinat e librit të lutjeve ishin bërë gjithashtu nga Mbreti, për shkak të madhësisë, formës dhe dizajnit të tyre, duke përfshirë faktin se manikulat kanë një manshetë të veçantë.
Parr ia dha Henrit si dhuratë librin, i cili aktualisht ndodhet në Bibliotekën Wormsley në Stokenchurch, Angli. I shtypur në vitin 1544, ai “përmban lutje për pendim, për mençuri, për shkatërrimin e armiqve dhe për Mbretin dhe ushtrinë e tij“, sipas White.
“Është e qartë se kur ai po lexonte, kishte disa gjëra në mendjen e tij”- tha White, e cila gjeti gjithsej 14 shkarravina të vizatuara me dorë në margjinat e katër psalmeve.
Henri në mënyrë famëkeqe krijoi një përçarje në kishë për të qenë në gjendje të martohej me gruan e tij të dytë, Anne Boleyn. Një pasazh në librin e lutjeve thotë se ndëshkimi i Perëndisë e ka lënë Henrin e VIII “të dobët” dhe Mbreti ishte vetë në gjendje të keqe shëndetësore në atë kohë.
“Ai shihet i shqetësuar se Zoti po e ndëshkon me sëmundje fizike”– tha White.
Henri ishte gjithashtu në luftë me Francën dhe libri – kopje të tjera të të cilit iu shpërndanë oborrtarëve të zgjedhur – luajti një rol të rëndësishëm në mbledhjen e mbështetjes për konfliktin midis atyre që morën një kopje të tij, sipas White.
Kopja e vetë Henrit, duke përfshirë margjinalët, u lexua nga oborrtarët e zgjedhur, duke i dhënë asaj një funksion politik si dhe duke pasqyruar mendimet e tij personale, tha White.
“Mendoj se ai po përpiqet të tregojë se është shembullor“- u shpreh profesoresha, duke iu referuar margjinaliteteve pranë pasazheve në të cilat rrëfyesi (Henri i VIII në këtë rast) i kërkon Zotit që ta kthejë në rrugën e duhur.
“Ai është padyshim shumë i shqetësuar. Në fund të mbretërimit të tij ai padyshim kishte shumë për t’u shqetësuar“- tha White. Studimi u botua në revistën Renaissance Quarterly./ Burimi CNN – Përgatiti për Top Channel, Borisa Lala
Top Channel