Analiza e DW: Çfarë pritet në politikën e brendshme gjermane 2025? 27/12 08:17
Dhuna prehistorike në buzë të shkretëtirës së Saharës, që besohet të jetë lufta më e vjetër e identifikuar e racave, ishte në të vërtetë një seri konfliktesh, sugjeron një ri-analizë e skeleteve 13.000-vjeçare.
Trauma e shëruar në mbetjet e gjetura në varrezat Jebel Sahaba në Sudan tregon se individët luftuan dhe mbijetuan nga disa sulme të dhunshme, në vend se të luftonin në një ngjarje fatale siç mendohej më parë. Varrezat, të zbuluara në vitin 1965 në bregun lindor të Nilit, përmbanin të paktën 61 individë që datojnë në 11.000 para erës së re, rreth gjysma e të cilëve kishin vdekur nga plagët e shkaktuara.
Varrezat u zbuluan në vitin 1965. Ajo përmbante të paktën 61 individë që datojnë rreth 13.000 vjet më parë. Varrezat janë një nga më të hershme zyrtare në botë. Para zbulimit, vetëm varre të izoluar ose grupe me deri në tre trupa ishin njohur brenda Luginës së Nilit, shkruajnë ekspertët e Muzeut britanik në një postim në blog. Nga 61 skelete të gjetura të varrosura në vend, të paktën 45 për qind e tyre vdiqën nga plagët e shkaktuara.
Mbetjet janë dëshmia më e hershme për dhunën ndër-komuniteteve në të dhënat arkeologjike. Fragmente shigjetash dhe armësh u gjetën krahas trupave – me disa armë të ngulitura në kocka. Shenja të prera u gjetën gjithashtu në kocka. Shkencëtarët fillimisht besuan se kishte qenë një konflikt i vetëm i armatosur, i konsideruar si shembulli më i hershëm i njohur i dhunës midis grupeve. Sidoqoftë, ri-analiza e kockave duke përdorur teknikat e sapo-disponueshme të mikroskopisë sugjerojnë se ishte në të vërtetë një seri e episodeve të dhunshme, të përkeqësuar ndoshta nga ndryshimet klimatike.
Skeletet, të cilat aktualisht ruhen në Muzeun britanik në Londër, u analizuan nga shkencëtarët nga Qendra Kombëtare Franceze për Kërkime Shkencore dhe Universiteti i Tuluzës. Ata identifikuan 106 lezione dhe trauma të pa dokumentuara më parë, dhe ishin në gjendje të bënin dallimin midis dëmtimeve të predhave (nga shigjetat ose shtizat), traumat (nga luftimet e afërta) dhe gjurmët që lidhen me prishjen natyrore. Studiuesit gjetën se 41 individë (67 për qind) të varrosur në Jebel Sahaba kishin të paktën një lloj dëmtimi të shëruar ose të pashëruar.
Shkencëtarët sugjerojnë që numri i plagëve të shëruara përputhet me veprime sporadike dhe të përsëritura të dhunës, të cilat nuk ishin gjithmonë vdekjeprurëse, midis grupeve të luginës së Nilit në fund të Pleistocenit të Vonë (126.000 deri në 11.700 vjet më parë). Këto mund të kenë qenë përplasje ose sulme të përsëritura midis grupeve të ndryshme, sugjeron studimi. Të paktën gjysma e lëndimeve u identifikuan si plagë, të shkaktuara nga predha si shtiza dhe shigjeta, e cila mbështet teorinë se ato ndodhën kur grupet sulmonin nga një distancë, në vend se gjatë konflikteve në familje.
Luftimet ndoshta shpërthyen për shkak të katastrofës mjedisore të Epokës së Akullit, e cila bëri që sulmuesit dhe viktimat të jetonin së bashku në një zonë më të vogël, sugjeruan më parë ekspertët. Akullnajat e Epokës së Akullnajave që mbulojnë pjesën më të madhe të Evropës dhe Amerikës së Veriut në këtë kohë e bënë klimën në Egjipt dhe Sudan të ftohtë dhe të thatë, duke i detyruar njerëzit të jetonin afër Nilit.
Por lumi ishte ose i ulët dhe i ngadaltë. Kishte pak tokë në të cilën njerëzit mund të jetonin të sigurt dhe burimet ishin të pakta. Konkurrenca për ushqim mund të ketë qenë arsyeja e dhunës pasi më shumë grupe njerëzish duhej të paraqisnin një kërkesë në vendet më të mira të peshkimit dhe vendet për të jetuar.
Dy varreza të tjera të gjetura afër vendit kryesor sugjerojnë njësi të tjera shoqërore ose fise të vogla, gjithashtu konsideruan zonën shtëpinë e tyre dhe kjo mund të ketë shkaktuar fërkime. Sidoqoftë, eshtrat e varrosura në varrezat e tjera nuk tregojnë shenja dhune. Studimi është botuar në revistën Scientific Reports.
Top Channel
