Policia gjermane bastis kampin e protestës me tenda pro-Palestinës në Berlin (fotot)
26/04 19:16
Kur Stanley Ho Hung, njeriu që e bëri Macao-n një mekë globale të lojërave të fatit, vdiq në moshën 98-vjeçare, raportohej se kishte një pasuri prej 14.9 miliardë dollarë.
Por para se Ho të bënte Macao-n, ai duhej ta bënte veten.
Stanley Ho Hung lindi në vitin 1921 dhe u godit nga kohë të vështira të reja, kur babai i iku në Saigon, pasi biznesi i tij u rrëzua në fund të viteve 1920.
Pas shumë kohësh shpërtheu edhe Lufta e Dytë Botërore. Pas sulmit në Pearl Harbour më 7 dhjetor 1941, Britania dhe Amerika i shpallën luftë Japonisë.
Ushtria japoneze pushtoi koloninë britanike të Hong Kongut, ku, përkundër rezistencës së ashpër, qyteti ra në Ditën e Krishtëlindjes.
Ho, i cili kishte punuar si kujdestar i sulmit ajror, hodhi uniformën e tij nga frika se mos ekzekutohej pasi Hong Kongu ishte nën sundimin japonez, thuhet në librin e Jill McGivering, “Macao Kujton”.
Por ndryshe nga mijëra njerëz që humbën jetën nga uria, në betejë ose në duart e japonezëve, Ho kishte mundësi.
Xhaxhai i tij i madh ishte Sir Robert Hotung, kompozitori i pasur, i cili ishte i pari njeri kinez që jetoi në Peak të Hong Kongut, një rreth i pasur ku vetëm perëndimorët ishin lejuar të banonin.
Në vitet 1940, Sir Robert jetonte në Macao dhe e ftoi Ho, i cili ishte 20 vjeç, të bashkohej me të në koloninë portugeze ku priste një mundësi të pasur.
Ndërkohë në vitet 1990, Ho i tha historianit Philip Snow, i cili shkroi një libër në lidhje me rënien e Hong Kongut dhe okupimin japonez: “Unë bëra shumë para nga lufta”.
Macao: Qyteti i Paqes
Nga fillimi i viteve 1940, me pjesën më të madhe të Kinës nën kontrollin Japonez, Macao e gjeti veten në një pozicion unik në teatrin aziatik.
Portugalia mbeti neutrale në luftë, deri në 1944, dhe si e tillë, Macao gjithashtu u vlerësua si territor neutral. Kolonia administrohej nga Guvernatori Portugez Gabriel Maurício Teixeira, dhe enigmatiku Dr. Pedro José Lobo, i njohur thjesht si Dr. Lobo.
Megjithatë, Japonia kontrollonte detet dhe portet përreth Macao. Kjo do të thoshte që Macao duhej të bashkëpunonte me japonezët në mënyrë që të lejonte ushqimin dhe furnizimet të hynin në koloni.
Për Teixeira dhe Lobo, ishte një ekuilibër delikat midis ruajtjes së integritetit neutral të territorit dhe shmangies së bashkëpunimit të hapur me japonezët.
Kushtet e kohës së luftës ishin të vështira në Makao. Furnizimet ushqimore ishin të shkurtra, inflacioni ishte i përhapur dhe kolonia duhej të merrej me një numër në rritje të refugjatëve kinezë dhe evropianë. Kontrabanda dhe tregu i zi lulëzoi.
Për të zgjidhur këtë problem, Lobo krijoi Kompaninë Kooperative të Macao (CCM). Në atë kohë, Lobo e pyeti Sir Robert Hotung nëse kishte ndonjë person të cilit mund t’i besonte të punonte si Sekretar i kompanisë.
Sir Robert rekomandoi Ho.
CCM ishte ndoshta institucioni më i rëndësishëm në Macao gjatë luftës – organizata që e mbante të ushqyer koloninë. Roli i saj kryesor ishte ta mbante Macao-n ekonomikisht të gjallë, të aftë të ushqehej vetë dhe të ekuilibronte marrëdhëniet delikate me japonezët.
Ishte një e treta në pronësi të Lobo, një e treta në pronësi të familjeve më të pasura Portugeze të Macao, dhe e treta e fundit ishte në pronësi të Ushtrisë Japoneze.
Ho e dinte caktimin kur u bashkua.
Në një intervistë me Simon Holberton të Financial Times mbi gjysmë shekulli më vonë, Ho tha: “Unë isha në krye të një sistemi shkëmbimi, duke ndihmuar qeverinë Macao për të shkëmbyer makineri dhe pajisje me japonezët, në këmbim të orizit, sheqerit, fasulet. Unë atëherë isha një zyrtar gjysëm qeveritar. Unë isha ndërmjetës.”
Top Channel
