“Noma” sëmundja e fshehur e fëmijëve, e njohur si “fytyra e varfërisë”

Fidel Strub ishte vetëm tre vjeçe kur pjesa e brendshme e faqes filloi t’i kruhej. Pas disa ditësh po ndjente sikur po i digjej, pastaj po ndjente një erë kalbje. Një dhimbje koke shumë e fortë po i fillonte pak para se të ndjente një këputje të përgjithshme trupore.

“Më kujtohet se erdhi nata”, thotë ajo. “Kisha një dhembje koke sikur dikush më godet me çekan, ndërsa trupi digjej nga temperatura. S’mund të bëja asgjë, veçse sa mbyllja sytë. E kisha shumë më të lehtë të shtrihesha përdhe”.

Strub jetonte me familjen e saj në një kasolle prej balte në periferi të Ouagadougou, kryeqytet i Burkina Faso. Ajo është një nga 12 fëmijët e kequshqyer, sepse familja e saj kishte shumë pak të ardhura për të përballuar jetesën. I ati e çoi në disa mjekë të ndryshëm, por askush nga ata nuk ishte në gjendje të kuptonte sëmundjen e rëndë të vajzës.

Me kalimin e kohës, fytyra filloi t’i dëmtohej.

Maryam është një 4-vjeçare tjetër e mbijetuar nga kjo sëmundje që po kurohet në spitalin Noma në Sokoto, të Nigerisë. Ajo, së bashku me nënën e saj erdhi aty nga shteti Borno dhe u pranua për herë të parë në mars të vitit 2016. Ajo ka bërë deri më tani katër operacione për rikuperimin e fytyrës, duke përfshirë një transplant lëkure, me qëllimin për të zëvendësuar indet e shkatërruara nga sëmundja “Noma”.

Lajmin se Strub mund të shërohej e kishte dëgjuar gjyshja e saj krejt rastësisht në një edicion lajmesh në radio, aty theksohej se kushdo fëmijë që ka një vrimë në fytyrë, duhet të shkojë urgjentisht në një spital në Ouahigouya në veri të Burkina Faso.

Nëna e mori Strub dhe hipi direkt në një autobus për të udhëtuar drejt atij spitali, ajo shpresonte shumë të takonte mjekun e vetëm në vend që kishte dijeni rreth kësaj sëmundjeje tepër të vështirë dhe jo shumë të popullarizuar.

Sëmundja në fjalë, e njohur si “Noma”, nis fillimisht si një plagë në mishrat e dhëmbëve dhe pastaj fillon dhe zhvillohet me shpejtësi, duke shkatërruar së pari indet e buta, kockat, indet e forta dhe në fund lëkurën e fytyrës. Nëse nuk trajtohet, noma është fatale në 90 për qind të rasteve, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë.

Fëmijët e moshave 2 deri në 6 vjeç që jetojnë në varfëri ekstreme, me sistem imunitar të dobësuar nga kequshqyerja, janë më të rrezikuarit dhe mund të vdesin brenda disa javësh nga shfaqja e plagës së parë.

Nëse kanë fatin të trajtohen në një spital dhe arrijnë të mbijetojnë, atyre mund t’u mbeten dëmtimet e rënda të fytyrës që pengojnë procesin e të ngrënit, pirjen e lëngjëve të ndryshme dhe të folurin. Tek ata fëmijë ku noma zbulohet herët, mund të trajtohen thjesht me antibiotikë.

Noma është plotësisht e parandalueshme. Kur një fëmijë ka ushqim të mjaftueshëm dhe ujë të pastër, sëmundja nuk mund të lulëzojë dhe prandaj për këtë arsye shpesh emërtohet si “fytyra e varfërisë”.

Është një sëmundje e harruar dhe e fshehur. Një kërkim në internet për “Noma”, të çon faqe pas faqe në një restorant fitues i Michelin në Kopenhagen, por në asnjë rast nuk të lidh drejtpërdrejt me sëmundjen.

Sipas Dr.Bukola Oluyide, zëvendës koordinatore mjekësore në Nigeri për Mjekët pa Kufij, kjo sëmundje supozohet se nuk ekziston më.

“Aty ku hasim në të është se ka shumë varfëri ekstreme dhe mungesë qendrash shëndetësore. Vetëm kur fëmijët janë në kushte të rënda mbijetese dhe vuajnë nga një sëmundje tjetër, ata çohen në një institucion shëndetësor. Njerëzit nuk kanë informacion se mund të trajtohen në fazat fillestare të kësaj sëmundjeje”, shton ajo.

Strub mendon se noma është pak njohur në botë si sëmundje për shkakun se prek fëmijë të varfër dhe në radhë të dytë se vret shumë shpejtë.

Organizata e Mjekëve pa Kufij, së bashku me organizata të tjera që lidhen me shëndetin kanë organizuar fushata të ndryshme që kjo sëmundje të shtohet në listën e sëmundjeve tropikale që janë neglizhuar nga OBSH. Një njohje e tillë, do bëjë që noma të jetë një sëmundje e njohur dhe për rrjedhojë tërheqja e fondeve për të luftuar atë do jetë më e lehtë. Ambicia e këtyre organizatave është që kjo sëmundje të zhduket deri në vitin 2030.

Noma është përhapur veçanërisht në vendet e Afrikës Sub-Sahariane, megjithëse ka pasur raste që janë shënuar në SHBA, Azinë Juglindore dhe Amerikën e Jugut. Ajo është e njohur si sëmundje prej 1 mijë vjetësh dhe është shfaqur në Evropë në kampet e përqendrimit gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Top Channel