Shkencëtarët parashikojnë humbje alarmante të akullnajave deri në vitin 2100, vlerësime të kobshme për Alpet

15/12/2025 18:14

Numri i akullnajave që zhduken çdo vit në mbarë botën do të rritet ndjeshëm deri në vitin 2100, sipas një studimi të botuar në revistën Nature Climate Change.

Studiuesit, të udhëhequr nga ETH Zurich, analizuan më shumë se 200,000 akullnaja nga një bazë të dhënash e kontureve të akullnajave të vëzhguara nga satelitët. Ata përdorën tre modele globale të akullnajave dhe katër skenarë të ngrohjes globale: 1.5 gradë Celsius, 2 gradë Celsius, 2.7 gradë Celsius dhe 4 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale deri në vitin 2100.

Shkrirja e akullnajave varet nga niveli i rritjes së temperaturës. Autorët e studimit vërejnë se kufizimi i rritjes së temperaturës në 1.5 gradë Celsius, siç është qëllimi i Marrëveshjes së Parisit, mund të dyfishojë numrin e akullnajave të mbetura deri në vitin 2100 krahasuar me një skenar të rritjes së temperaturës prej 2.7 gradë Celsius. Në skenarin e një rritjeje globale të temperaturës prej 4 gradë Celsius, u vlerësua se do të mbeteshin vetëm rreth 18,000 akullnaja. Në të kundërt, në skenarin e një rritjeje prej 1.5 gradë Celsius, do të kishte rreth 100,000.

Ata gjithashtu zbulojnë se me një rritje të temperaturës prej 1.5 gradë Celsius, zhdukja e akullnajave do të arrinte kulmin në vitin 2041 në rreth 2,000 akullnaja në vit. Me një rritje të temperaturës prej 4 gradë Celsius, ky kulm do të ndodhë më vonë, në vitin 2055, për shkak të humbjes më të madhe dhe më të fortë të sipërfaqes dhe vëllimit të akullnajave dhe mund të arrijë në 4,000 akullnaja në vit.

Vlerësime për Alpet

Zonat që kanë shumë akullnaja të vogla në lartësi më të ulëta ose pranë ekuatorit, siç janë Alpet, Kaukazi, Malet Shkëmbore dhe pjesë të Andeve dhe vargmaleve afrikane të vendosura në gjerësi të ulëta gjeografike, janë veçanërisht të prekshme dhe më shumë se gjysma e akullnajave pritet të zhduken brenda dhjetë deri në 20 viteve të ardhshme.

Për Alpet, vlerësimet janë të zymta, nëse politikat aktuale klimatike e çojnë botën në një rritje të temperaturës prej 2.7 gradë Celsius, vetëm rreth 110 akullnaja do të mbeten në Evropën qendrore deri në vitin 2100, vetëm 3% e totalit aktual. Me një rritje të temperaturës prej 4 gradë Celsius, ky numër do të binte në rreth 20 (vetëm 1%). Edhe në skenarin optimist të një rritjeje të temperaturës prej 1.5 gradë Celsius, vetëm 12% e akullnajave do të mbeten deri në vitin 2100 (rreth 430). Alpet vlerësohet se do të arrijnë shkallën e tyre kulmore të humbjes që në vitet 2033 deri në 2041. Kjo vazhdon një trend që studiuesit e kanë identifikuar tashmë në të kaluarën dhe nuk tregon shenja ngadalësimi: ata zbuluan së fundmi se midis viteve 1973 dhe 2016, më shumë se 1,000 akullnaja u zhdukën vetëm në Zvicër!

Në të kundërt, rajonet me akullnaja më të mëdha, përfshirë Groenlandën dhe Antarktidën, parashikohet të përjetojnë humbjen kulmore të akullnajave më vonë gjatë shekullit. Studiuesit theksojnë se humbja e akullnajave do të ketë ndikime në ekosisteme, burime ujore dhe trashëgimi kulturore, si dhe pasoja ekonomike.

Top Channel

DIGITALB DIGITALB