Shkencëtarët: Shpërthimi masiv koronal ‘kanibal’ përplaset sot me tokën, do ndërpritet energjia

18/07/2023 14:10

Është shumë e zakonshme që Toka të goditet nga nxjerrjet e masës koronale (CME) që kanë shpërthyer nga dielli.

Por ajo që është më pak e njohur për shkencëtarët është nxjerrja e tmerrshme ‘kanibale’ e gazit energjik dhe shumë të magnetizuar, që është pikërisht ajo që është aktualisht në një kurs përplasjeje me planetin tonë.

Duke pasur origjinën nga stuhitë e shumta diellore dhe një ‘shpërthim i errët’ i pazakontë, ekziston frika se CME kanibale mund të ndezë një stuhi të dobët gjeomagnetike, kur të godasë Tokën sot.

Edhe pse kjo nuk ka gjasa të ndikojë ndjeshëm në sistemet tona elektronike, satelitët ose rrjetet e energjisë, shkencëtarët kanë paralajmëruar se ekziston mundësia e ndërprerjeve të vogla.

Sean Elvidge, një profesor i asociuar i mjedisit hapësinor në Universitetin e Birminghamit, tha për MailOnline: Këto stuhi manifestohen si shqetësime të mëdha në fushën magnetike të Tokës, duke shkaktuar potencialisht efekte të ndryshme të motit në hapësirë. Nga njëra anë, ato mund të rezultojnë në ndërprerje të radios, duke ndërprerë sistemet e komunikimit në planetin tonë. Nga ana tjetër, këto stuhi mund të prodhojnë shfaqje mahnitëse të bukurisë natyrore të njohura si aurora.

Në thelb, një CME ‘kanibale’ formohet kur një nxjerrje fillestare pasohet nga një e dytë më e shpejtë, e cila arrin të parën dhe e fshin atë për të krijuar një valë të madhe plazme.

“Kjo mund të çojë në pasoja të rëndësishme si në hapësirë ashtu edhe këtu në Tokë. Përplasja e CME-ve shërben si një kujtesë për fuqinë e jashtëzakonshme të diellit dhe ndikimin e tij të mundshëm në infrastrukturën tonë teknologjike dhe shoqërinë”, shtoi Dr Elvidge.

Ky parashikim u bë jehonë nga Qendra e Parashikimit të Motit Hapësinor me bazë në SHBA, e cila krijoi një simulim që tregon se kanibali CME do të na godasë sot.

Ndikime të tilla janë mjaft të rralla, sepse ato kërkojnë CME të njëpasnjëshme që duhet të udhëtojnë me shpejtësi specifike dhe të jenë në një linjë të përkryer me njëra-tjetrën.

Megjithatë, një prej tyre goditi vetëm dy vjet më parë dhe shkaktoi një stuhi të madhe gjeomagnetike.

Këto stuhi janë të kategorizuara sipas shkallës G.

Ajo që parashikohet të aktivizohet sot është lloji më i dobët, ose G-1, i cili mund të shkaktojë luhatje të dobëta të rrjetit të energjisë dhe të ketë një ndikim të vogël në operacionet satelitore.

G-2 është mesatar, G-3 është i fortë – ku mund të shkaktohen alarme të rreme në disa pajisje mbrojtëse dhe G-4 është i rëndë.

Një stuhi gjeomagnetike G-5 është më e rënda. Etiketuar si ‘ekstrem’, mund të shkaktojë ndërprerje, të dëmtojë transformatorët dhe të vështirësojë kontrollin e satelitëve në orbitën e ulët të Tokës.

Edhe pse janë të rralla, CME-të kanibale shihen në numër në rritje ndërsa dielli arrin kulmin e ciklit të tij diellor 11-vjeçar, ku tjetri pritet në 2025.

Kjo për shkak se fusha magnetike e diellit bëhet gjithnjë e më e paqëndrueshme, e cila nga ana tjetër rrit numrin e njollave diellore nga të cilat mund të shpërthejnë CME.

Ishte menduar se kulmi i vitit 2025 do të ishte më i dobët se maksimumet e kaluara diellore, megjithëse studimet e fundit sugjerojnë të kundërtën dhe se mund të arrijë më shpejt se dy vjet.

FOTO GALERI
3/4

Top Channel

DIGITALB DIGITALB - OFERTA