A është krim lufte sulmi i një dige? Rëndësia e dyfishtë strategjike e digës Kakhovka

Mirëpo, çfarë thonë ligjet e luftës për këtë çështje?

Digat mbrohen nga ligjet e luftës dhe nga Konventa e Gjenevës. Shkatërrimi i digës së Kakhovkës, ose një të ngjashme me të, do të konsiderohej një armë e shkatërrimit në masë dhe një krim lufte pa dallim.

Neni 56 i Protokollit Shtesë I të vitit 1977 thotë:

“Punimet dhe instalimet që përmbajnë forca të rrezikshme, domethënë diga, diga dhe stacione gjeneruese elektrike bërthamore, nuk do të bëhen objekt sulmi, edhe kur këto objekte janë objektiva ushtarake, nëse një sulm i tillë mund të shkaktojë çlirimin e forcave të rrezikshme dhe si pasojë humbje të rënda midis popullsia civile.

Objektivat e tjerë ushtarakë të vendosur në ose në afërsi të këtyre punimeve ose instalimeve nuk do të bëhen objekt sulmi nëse një sulm i tillë mund të shkaktojë çlirimin e forcave të rrezikshme nga punimet ose instalimet dhe si pasojë humbje të rënda midis popullatës civile.”

Rusia ka mohuar se qëndron pas shpërthimit dhe në vend të kësaj fajëson Ukrainën për shkatërrimin.

Pse diga Kakhovka kishte një rëndësi strategjike të dyfishtë që nga fillimi i luftës?

Stacione emergjente janë ngritur në të dy anët e lumit Dnipro në rajonin Kherson të Ukrainës pas shpërthimit në digën kritike Nova Kakhovka në pjesën jugore të kontrolluar nga Rusia.

Të dyja palët kanë fajësuar njera-tjetrën për shkatërrimin e digës, e cila përmban një rezervuar të madh. Uji nga diga furnizon termocentralin bërthamor Zaporizhzhia, i cili është nën kontrollin rus, dhe gadishullin e okupuar të Krimesë. Shpërthimi ka dëmtuar edhe hidrocentralin e digës.

Dhjetëra mijëra njerëz janë nxitur të largohen nga zona dhe një tren evakuimi nga stacioni kryesor i qytetit Kherson është rregulluar me nxitim për mesditën e sotme me kohën lokale. Policia ukrainase ka përdorur kanalin e saj Telegram për të këshilluar njerëzit që të rrëmbejnë vetëm sende thelbësore, si dokumente jetike dhe kafshë shtëpiake dhe të largohen nga zona.

Kreu i administratës ushtarake të rajonit Kherson, i emëruar nga Ukraina, Oleksandr Prokudin, tha në një video: “Evakuimi ka filluar. Unë ju kërkoj të bëni gjithçka që mundeni për të shpëtuar jetën tuaj. Lini menjëherë zonat e rrezikshme.”

Diga ka qenë e një rëndësie strategjike të dyfishtë që nga fillimi i luftës.

Së pari, ai është tepër e madhe – përmban një rezervuar me 18 kilometra kub ujë – ekuivalenti i Liqenit të Kripur të Madh në Jutah në Amerikë. Dhjetra fshatra, qytete dhe qyteti Kherson varen nga diga për energji dhe ujë.

Por së dyti, ai është identifikuar prej kohësh si një objektiv i mundshëm për shkak të shkatërrimit dhe mjerimit që do të shkaktonte nëse shkelej.

Presidenti Zelensky paralajmëroi në tetor se diga mund të jetë një objektiv për forcat ruse dhe i kërkoi Perëndimit të ndërmarrë veprime për ta mbrojtur atë. Diga është ndërtuar në vitin 1956 në epokën sovjetike dhe është 30 metra e lartë dhe 3.2 kilometra e gjatë.

Ajo përshkon një rrugë ujore të konsiderueshme që është lumi Dnipro – me forcat ruse tani në krahun juglindor të lumit dhe forcat ukrainase që kanë rimarrë anën perëndimore të rajonit, duke përfshirë kryeqytetin e rajonit, qytetin Kherson. Në të kaluarën, Zelensky ka përshkruar me terma apokaliptikë se çfarë do të thotë thyerja e digës.

“Shkatërrimi i digës do të nënkuptonte një katastrofë në shkallë të gjerë”– tha ai, duke e krahasuar sabotimin e qëllimshëm të saj me përdorimin e armëve të shkatërrimit në masë. Burimet ushtarake ukrainase kanë cituar në mënyrë thelbësore fatkeqësinë ekologjike që prishja e digës do të lërë në një zonë shumë përtej kufijve të Ukrainës – duke përfshirë të gjithë Rajonin e Detit të Zi./ Përgatiti Top Channel

Top Channel