Teodor Keko ose më mirë Dori

Jashtë dynden mjegullat e Hudson Riveri-t. Xhamat e mëdha të starbucksi-t ku po pi një kafe duken çuditërisht si të përmbytura me zhivë. Kisha hequr xhaketën me inicialet e Oficer Security dhe ia kisha mbathur. Kishte vdekur Dori. Duke shfletuar gazetat në internet kisha ndeshur lajmin si një aksident.

Madje ndieja një si shije gjaku. Dhe xhamat e dritareve që binin nga Hudson Riveri ishin përmbytur nga zhiva e mjegullave përjashta. A e dini se po ti thoje poet ai do të qeshte, se nuk e mbante veten për poet, po ti thoje tregimtar, ai sërish do të qeshte, se nuk e mbante veten për tregimtar, po ti thoje romancier ai do të bënte shaka, do të tallej me veten, se nuk e mbante veten për romancier, po ti thoje gazetar, do të merrte një shprehje kinse të menduar, do të tallej sërish e papritur do të thoshte; po, unë jam gazetar. Të tjerat janë mbushje kohe, po unë në të vërtetë jam gazetar. Atë di ta bëj. Më vjen dhe e bëj. E kisha redaktor të një prej librave të mi. Dy herë nuk e gjeta në zyrë. Ma plase shpirtin Dor Keko. Ai pinte poshtë me miq dhe më shikonte dhe bënte sikur se kishte mëndjen. Shef kishte Zija Celën. As bëhej fjalë t’i thoja gjë Zijait, aq skrupuloz në punën me librin, sikur kishte lindur me libër. Patjetër me një kopje të Biblës, se nuk e di pse më dukej pak Krisht.

Ç’kujtoj kështu? Ai ka vdekur. Shumë i ri. Dhe poezinë e fundit, më të mirën, e ka për ne mjeranët që e shpërdorojmë shpresën, e kemi kthyer në xhele. Tani që do vdes, thotë Dori, dita është vërtet kaq e bukur dhe lulet me kaq shumë aromë (nuk mund t’i recitoj siç janë, se poezitë nuk i mbaj mend, madje as një varg të vetëm. ), pra ai na thotë ne trutharëve me ndjesinë makute të të përjetshmit të mërzitshëm, rizbulo mrekullinë te gjërat e vogla që i ke harruar, sepse ia vleka të jetoje.

Iku si një turist. Kështu e përfytyroj. Po pse po vonohet? Marr dhe një kafe të dytë. Një pëllumb hyn nga dera drejt e brenda. Janë të zakonshmit e Manhattanit që na kalojnë nëpër këmbë çdo ditë dhe rrallë fluturojnë. Sa përmënda atë shprehjen; po pse po vonohet, ja ku erdhi ky pëllumb. Xhanfise Keko, një grua e shkurtër, e hajthme, pothuaj e vetmuar, më ndaloi te korridori i katit të dytë të Kinostudios. Më tha se kishte nevojë të më merrte një mendim. U çudita. Atëherë si rishtar i panjohur që sapo isha kthyer nga Puka, nuk isha mësuar thuajse fare me një kujdes e vlerësim të tillë. Dori mbaroi universitetin, po nuk di ku ta çoj; te Drita, Zëri i Popullit, apo këtu? U skuqa, vërtet u turbullova dhe gati e keqkuptova, se fillimisht mendova keq, me njëfarë mllefi verban, që na kapullon pa ndonjë arsye të fortë. Ajo ishte regjisore e madhe e filmave për fëmijë, e pa konkurueshme, i shoqi Endri Keko, dokumentarist i shquar, mik i Agollit dhe i shumë figurave të tjera me peshë në atë kohë, dhe ja, të bijtë e gjenin të shtruar. Dhe ky Dori lutej të zgjidhte. Kur mendoja Pukën, tetë vitet e një vetmie të madhe dhe vuajtjet e pafundme, se si më vinte. S’po flet, me tha ajo, me atë ëmbëlsinë e saj të zakonshme. Po ju ç’mendim keni? e pyeta. Në Zërin e Popullit do të ishte më mirë. Ai mund të bëhet gazetar i mirë.

Po ka nevojë dhe për pak diktat. Është ca i lëvizshëm, i merr lehtë gjërat, po të bën shumë për të qeshur. Po ai vetë ku do? e pyeta sërish. Te Drita. Larg politikës, më thotë. Unë e di pse do atje, se ka më shumë liri, pastaj atje është dhe Dritëroi. Është rritur në gjunjët e tij. Vërtet të bën shumë për të qeshur. Ajo qeshi dhe sytë iu mbushën me lot. Ah, këta fëmijët e familjeve të nomenklaturës! Vetë isha një i deklasuar i rrezikuar për burg. Fati më kishte sjellë në Kinostudio. Ishte koha kur bëheshin 14-15 filma në vit dhe duheshin 20 skenaristë e redaktorë. Te Drita, thashë dhe unë, atje kam punuar një vit, ishte një përvojë e paharruar, se kishe të bëje me njerëzit më të shquar të letrave. Kaq. Ajo pothuaj i kishte ndaluar të gjithë, regjisorë e skenaristë për t’iu marrë një mendim për Dorin.

Tani që kanë kaluar shumë vite ai preokupimi i saj më duket fare i natyrshëm, ndërsa mllefi im verban, krejt i pakontrolluar, unë harroja që isha një lloj renegati, s’kisha të bëja fare me atë shtresë, po ama do të punoja e, njëfarësoj, doja s’doja unë, do të shkrihesha me të. Xhanfizeja nuk më kishte paragjykuar, ndërsa unë krejtësisht. Dhe krejt mëndjelehtësisht u mësova që nga ajo pikë krejt vetjake ta shikoja dhe Dorin. Poezia e tij s’më bënte përshtypje në atë kohë, më dukej e lehtë, tradicionaliste, shkrimet gazetareske nuk shquheshin për ndonjë gjë të veçantë. Këta të “përkëdhelurit” kishin mbushur institucionet. Dhe e kisha harruar ndërkaq. Po ja, erdhi takimi për librin tim. Një takim që mungonte. Sepse Dori nuk kapej. Krejt rastësisht e mbërtheva një ditë, lart te tryeza e tij fare e çrregullt, gati për t’ia mbathur. Dori, pimë një uiski bashkë? Buzëqeshi, më pa me atë fytyrë të hareshme prej turisti që po i ikën avioni dhe pranoi menjëherë. O, u kujtua në mes të rrugës, Zijai më kërkon sot librin tënd të redaktuar.

Hoqi ca që e gjeti gati të hedhur në koshin e letrave, e mori ashtu të shkapërderdhur dhe me çoi në një kthinë pa njerëz. Zijai po më duron shumë, s’i bëj dy pare punë, s’jam unë për këtu.. Megjithëse unë s’jam për askund.. Dëgjo, më tha, unë s’të kam lexuar asnjë tregim, dy reçencat i ke pozitive, Zijai e ka pëlqyer librin, kështu që mjafton firma ime. Vuri një firmë. U zhgënjeva, po s’fola. Ç’t’i thoja, gjithçka që bënte e kishte të lindur, edhe këtë papërgjegjshmëri. Dëgjo, më tha, s’jam as poet, as prozator, po thjesht gazetar. Mund të bëhem një ditë gazetar. Prandaj as mos më kërko të t’i lexoj tregimet. Më ka marrë më qafë familja.

Dua të dal prej saj, po s’dal dot. Jam rritur duke ju bërë shurrën në gjunjë njerëzve të mëdhenj me poste. Dy prindër të famshëm që e kishin mirë me regjimin, unë një teveqel i prapë që vetëm luaja, s’jam serioz, nuk ndihem mirë në asnjë punë, e nis me entuziazëm dhe ftohem menjëherë se nuk më pëlqen më.. bëj budallallëqe çdo ditë dhe s’heq dorë.. Kështu pra, ç’ke gabime brenda në dorëshkrim do të mbeten, se unë nuk kam ndërmend të merrem me tregimet e tua, po emrin redaktor do ta vë se dua të marr rrogën nesër. Kështu u ndamë. Dhe kur ika, në vend që të haja veten me dhëmbë prej zhgënjimit, ndjehesha i lehtë dhe më vinte të qeshja se për herë të parë përballesha me një sinqeritet kaq të paskrupullt. Pastaj Dori i braktisi miqtë e shtëpisë, ato gjunjët e shurrosur të nomenklaturës që i dha aq komoditet të shpëlarë jetes së tij dhe u mor me partitë, parlamentin, shtypin opozitar.

Një djalosh i veshur gjithmonë me kostum, herë me mjekër, herë pa mjekër, gjithmonë duke nxituar, me një fytyrë kaq të delirë, hokatare, miqësore, sa të nxiste ta arrije dhe ta zije shok, po ai nxitonte dhe ti nuk e arrije kurrë. Dita dhe nata pa një ndarje, bar West, Amerika, Las Vegas, Guva e qetë, Noel.. me miq, me shumë miq të të gjithë krahëve politikë, me mikesha të ëmbla që qeshnin me të sa mekeshin, pastaj ai i linte papritur dha ata e kërkonin më kot..Ai e kërkonte vëmendjen dhe dashurinë, besnikërinë, po nuk paguante asnjë çmim. Dori jepej, kjo ishte mënyra për të afruar njerëz. Dori të shërbente në qoftë se besonte tek ty. E kam parë para parlamentit kur doli nga makina e tij dhe shkoi t’i hapte derën Sali Berishes dhe i shkoi nga pas dhe e bëri për të qeshur.. qeshte Sali Berisha me Dorin. Pse e bën, Dori, thashë me vete me një ndjenjë zhgënjimi. Por ai besonte lehtësisht dhe po aq lehtësisht hiqte dorë. Nuhaste dhe në ajër atë që do të ndodhte, nervozohej para kohe, ose dashurohej. Ai u zhgënjye nga politika. Sepse e njohu nga brenda.

Dori ishte idealist tallës, kokëkrisur i thellë dhe hovardar dorështërnguar. Ai i harxhonte shpejt të vetat dhe kërkonte e kërkonte dhe askujt s’i rëndohej sepse ai ishte kamerier i dashurisë. Të sillte, gjithmonë të sillte dhe njerëzit u mësuan që ai t’u sillte. Po të shfaqej Dori do të bëhej pështjellim i madh dhe gjërat serioze do të merrnin rrokullimën. Ai ishte armik i seriozitetit prej interesit dhe mik i interesit per seriozitet, që se gjeti kurrë. Aq shumë u mësuan me Dorin hokatar, që i ngrinte vetes kurthe për ta kapur në gabime e faje, sa u bë i pabesueshëm. Atij s’i pëlqente asgjë dhe kërkonte që ta pëlqenin. Po e rrethoi vetmia midis miqve. Sepse miqtë kishin ambicie, veç shakave me të, donin shumë gjëra nga partitë, ndërsa ai tallej dhe, midis të qeshurave dhe mëndjelehtësisë vetëm në dukje, ai më në fund mbeti vetëm. Sepse ai nxitonte, jo për t’u ngjitur, po për të dalë. Ç’njeri i çuditshëm, Dori.. Dhe pikërisht në këtë rënie me vetëdije, ai u bë poet, shkrimtar, njeri. Lart ishte kotësia e idealeve, sepse luhej me to, poshtë ishte ideali me të cilin Dori u përfyt në shkrime, sepse nuk donte të luante me të. Dori është i sinqertë prandaj lexohet. Dori është i vërtetë prandaj lexohet.

Besojini Dorit! Kjo më vjen të them ndërsa pëllumbi kullot qetësisht në dyshemenë prej mermeri të starbucksit. Në kohën kur Dori u vetëpërjashtua ai u bë. Prej vuajtjes, zhgënjimit. Ai ishte në majë, te koka, po zbriti poshtë, te këmbët. Kur dhe pëllumbat nuk fluturojnë më në Manhatan, po kullosin te këmbët. Pëllumbat! I çova një shkrim për një shkrimtar francez, që kishte bërë një film për kanunin dhe e kishin rrasur në burg në Durrës. Cizia Zykë, nje aventurier shume i njohur, që i ishte tekur të bënte filma. Shikasit kishin marrë informacion se ai ishte vrasës. Këto ishin nxjerrë nga librat e tij bestseller. Atë kohë Dori ishte kryeredaktor i gazetës Koha Jonë.

Atje pata botuar për kafe ca shkrime për artistë të mëdhenj, të gjalle, krejt të harruar. Dori i kishte botuar, më kishte vënë honorarin më të kripur, po shkrimet s’mi kishte lexuar. Përsëritej historia e vjetër. S’lexoj gjë, ç’të lexosh, më thoshte, ku kam kohë unë.. As këtë shkrimin që më solle s’do ta lexoj.. Po do ta nxjerr që nesër. Kaq. Rrinte në këmbë dhe bënte shaka me mua. Natyrisht i kishte hedhur ca gota. Pastaj i lexova poezitë. I lexova tregimet. Të mrekullueshme. S’kishin si bëheshin më të mira. Ia lexoja me një frymë sidomos tregimet. Bruto, kaq të vërteta sa të dukej se haje një grusht ballit. Ai nxitonte të shkruante dhe të botonte. Nxitonte dhe të pinte. Nxitonte dhe të bënte dashuri. Nxitonte dhe të harronte.. Xhanfisen, nënën e tij madhështore. Ajo e kishte vështirë të dilte, s’i bënin këmbët, po Dori, kanakari i saj e kishte harruar.

E kishte harruar vërtet, sepse ndjente që po ikte përgjithmonë. E dinte, po nuk e bënte fjalë, vetëm vazhdonte të kriposte shaka në dreka e darka pa kripë. Shkruante si nën një shenjë vetëtime. Mora rrugën, thotë Xhano, nga Pallati im te Flora në rrugë të Durrësit për te nëntë katëshet, pikërisht te kati i nëntë ku rrinte im bir. Do ta bëj rezil, oj, sa i çuditshëm është bërë! S’kishte as ashensor. U ngjit lart për dy orë, ulu e ngjitu nëpër shkallë, fëmijët se njihnin më. Fëmijët e lindur në kohën e demokracisë. S’dinin kush ishte ajo. Njëri e pyeti; Kush jeni ju? Shtriga te borëbardha me shtatë xhuxhët, do helmoj tim bir. Ja, molla.

Dhe i kishte nxjerrë një mollë nga xhepi, një mollë jeshile. Jam ajo që ka bërë filmin; Beni ecën vetë. E ke parë, xhan? Fëmija kishte ngritur supet. Jo, nuk e njihnin. As femijët. As djali. Ç’kohë kishte ardhur! Atje, kur kishte hyrë brenda, ai, në tryezën e shkrimit, jo më Dori i parë, jo më. I ligur. Me një shishe uiski të pirë gati gjer në fund. Po ti, i kishte thirrur, mos ke marrë me qira një nënë tjetër? Dori i saj i ishte hedhur në fyt duke përmbysur tryezën. Dhe kishte qarë.

Po s’i kishte thënë se do të vdiste shpejt. Dyzetë e ca vjeç. Do të vdiste. Ajo kishte ndjerë se s’duhej të qante, po vetëm ta puthte atë harrakatin e saj siç nuk e kishte puthur kurrë. Zemra e nënës. Kushedi sa vrima do të ketë nga plumbat që ka marrë prej fëmijëve. Zemra e Dorit, dhe ajo me plot vrima, natyrisht. Për herë të fundit e takova kur kishte dalë “Hollësi fatale.” Ma lexove librin? më pyeti. Ia ndjeva dridhjen në zë. E ke më të mirin. Ashtu mendoj dhe unë. Pastaj u qetësua. Hiç. Asgjë s’kam bërë, tha. Të mos kesh më kohë për të korigjuar. Për të bërë një tjetër. Dhe pastaj një tjetër, gjersa të kuptosh se s’ke bërë gjë. Dhe kur ta kuptosh këtë, t’ia hysh nga e para dhe të shikosh se je në fund dhe t’i bësh mutin. Ti s’ke shkruar më, më tha. Jo, s’kam shkruar më. I kisha botuar nja njezetë libra. Më mire, më tha, se do të më lëndoje me një ndjenjë faji.

E di, ti s’me ke lexuar asgjë. Vërtet s’të kam lexuar asgjë. Dhe unë e doja Dorin dhe e pelqeja shumë. I tillë ishte. Aq i përsosur në këtë virtyt, sa e mori vdekja për vete pa i thënë njeriu sepse deri në fund ai u tall dhe duke qeshur dhe marrë veten nëpër këmbë shkroi tregimet më të bukura të brezit të tij dhe një poezi kaq fine dhe të ndjerë sa të vjen të porositësh një requiem te një Mozart i ri për Dorin. Dola nga Starbacksi po ai pëllumbi s’ishte më. Dhe më mbeti mëndja te ai pëllumbi që s’ishte më, edhe kur vesha xhaketën me inicialet e Oficer Security dhe nisa të ruaja Manhattanin, si një nga ata që s’kishin ruajtur dot Dorin.

Top Channel