Një vit pas katastrofës së përmbytjes në Gjermani

“Jo, jo, kurrë nuk kisha menduar se do kishim një katastrofë të tillë”, thotë Jessica Bälz. “Mund të merrnim me mend se uji mund të depërtonte nëpër rrugë dhe që bodrumet të mbusheshin plot. Po kjo? Këtë më duket nuk e kishte përfytyruar njeri.”

Jessica Bälz është librashitëse. Para katastrofës ajo kishte dy librari. Kur në natën e 14 drejt 15 korrikut u rrit pandalshëm niveli i ujit të lumit Ahr, bashkë me bashkëshortin ajo filloi të vendosë thasë me rërë para librarisë. Por erdhi një moment që uji erdhi nga të gjitha anët, çifti e kuptoi, se asgjë nuk mund të shpëtohej më. “Të dyja libraritë u mbushën me ujë deri në tavan”, rrëfen Jessica. “Dëm i plotë.”

Bota jonë ndahet në “para” dhe “pas” katastrofës

Katastrofa e përmbytjes në korrik 2021 e ndryshoi jetën e librashitëses brenda një dite. Dhe jo vetëm jetën e saj. Rreshje të forta i shndërruan përrenjtë e lumenjtë e vegjël në landet Renani Veriore-Vestfali dhe Renani-Pfalc në lumenj të rrëmbyeshëm. Në masat vërshuese të ujit humbën jetën 183 vetë, 17.000 vetë humbën strehën dhe gjithçka kishin. Të paktën 60.000 shtëpi u shkatërruan, 28. 000 sipërmarrje u dëmtuan rëndë. Dëmi i llogaritur 33 miliardë euro.

Bota jonë ndahet në “para” dhe “pas” katastrofës. Kështu e përshkruan Jessica të papërfytyrueshmen në faqen e saj të internetit. Ajo dhe familja e saj patën megjithatë fat. Shtëpia e tyre ndodhej më në lartësi, uji nuk mbërriti deri aty. Brenda një kohe të shkurtër ajo e ktheu katin e poshtëm të shtëpisë në librari. Një gjë ishte e qartë. “Duhej shikuar përpara.”

E këtij mendimi është edhe Marietta Thien. Drejtuesja e shtëpisë botuese, Velbrück në Metternich, pranë Bonnit, e kujton mirë natën e katastrofës. Në 03:45 ajo u zgjua nga zhaurima e ujit. Të dukej si ujëvara e Niagaras, kujton ajo. Për të penguar shpërthimin e digës së dheut të liqenit artificial Steinbachtal, autoritetet kishin lejuar derdhje ujërash pa paralajmërim. Por vala e përmbytjes e përfshiu fshatin dhe i përmbyti hapësirat e shtëpisë botuese. “30.000 libra, kompjutera, mobilje, gjithçka u shkatërrua”, thotë ajo.

Pas gjendjes së shokut filluan punimet e pastrimit, si kudo në zonën e katastrofës. Miq, fqinjë, njerëz që as nuk i njihnim erdhën për ndihmë. “Gatishmëria për ndihmë vitin e kaluar ishte e jashtëzakonshme”, kujton Thien.

Ndihmat e rindërtimit vijnë me vonesë

Federata dhe landet premtuan ndihmë të menjëhershme, kudo në Gjermani njerëzit dhanë donacione, por pagesat sot mbërrijnë me vonesë tek qytetarët. “Ndihmat e para të menjëhershme vërtet u dhanë menjëherë, një ose dy javë pas katastrofës”, thotë Thien. “Problemet shpesh qëndrojnë tek shoqëritë e sigurimit, në vlerësimet e dëmeve. Kurse tek formularët për marrjen e ndihmës së rindërtimit, dëgjoj gjithmonë: ky është proces i komplikuar, saqë mendoj, a ia vlen ta marrë në konsideratë.”

Një problem tjetër është edhe mungesa e zanatçinjve. Kjo ngadalëson procesin e rindërtimit. Një vit pas katastrofës në shumë shtëpi të shkatërruara ende nuk kanë filluar punimet, shumë rrugë janë të parikonstruktuara, shumë ura apo shina treni janë jashtë funksionit.

Trauma ende prezent

Këtyre i shtohet edhe trauma e mbetur, që riaktivizohet sa herë që bie shi me rrëmbim. Atëkohë shifrat e telefonatave në shërbimin hotline shënojnë rritje. Edhe Jessica Bälz nuk e ka kaluar ende traumën e katastrofës. “Po, në një farë mënyre është prezente. Ti vërtet mendon, po nuk kam të bëj më me këtë. Por nuk është diçka që fshihet nga kujtesa me sot e nesër.”

Në ditët para 1-vjetorit të katastrofës së përmbytjes, shumë vetë rrëfejnë atë që përjetuan dhe kjo i rizgjon kujtimet. Në ditët pas katastrofës Jessica Bälz erdhi në Bonn, ku jeta vazhdonte normalisht. “Ishte si një botë paralele”, kujton ajo dhe rrëfen se ndjehej vërtet më mirë atje, në zonën e katastrofës. “Aty të gjithë e dinin, përse bëhej fjalë, e dinin çfarë kishte ndodhur”, thotë librashitësja.

Lugina Ahr është ende sot një kantier ndërtimi, por tek tuk njerëzit kanë mbjellë edhe lulishte të vogla sërish. Ecet përpara. “Ajo që nuk e përcaktojmë dot është dimensioni kohor. Bëjmë fjalë për muaj, një vit, pesë apo dhjetë vite”, thote Bälz.

Shinat e trenit të shkatërruara mes Mayshos dhe Rech

Po kaq gjatë nuk presin dot njerëzit në këtë zonë, sepse ekzistenca e tyre ekonomike varet nga rindërtimi. Rajoni i prekur katastrofa e përmbytjes jeton në masë të madhe nga turizmi. 90% e sipërmarrjeve që lidhen me turizmin do të fillojnë sërish me turizmin në zonë. “Ky është një sinjal shumë pozitiv”, thotë Dorothee Dickmanns, zëdhënëse e zyrës së turizmit, Ahrtal. Ngadalë shifrat e turistëve po rriten, thotë Dickmanns, që shpreson që procesi i rindërtimit të sjellë diçka pozitive. “Politika ka premtuar të bëjë një rajon model nga Ahrtal.”/Deutsche Welle 

Top Channel