Në pritje të samitit BE-Ligë Arabe, si kanë ndryshuar raportet mes palëve?

BE shpresonte që përmirësimi i lidhjeve me fqinjët e saj arabë do të ndihmonte në avancimin e politikave të saj, jo vetëm në qëllimin e saj për të luftuar imigracionin e paligjshëm nga Lindja e Mesme dhe Afrika e Veriut.

Por pas vrasjes së një gazetari në një konsullatë saudite tetorin e kaluar, zyrtarët evropianë që ndihmuan për t’u përgatitur për takimin e 24-25 shkurtit në Egjipt, thonë se tani janë përqendruar kryesisht në kufizimin e ngathtësisë.

“Ideja ishte t’i jepnim atyre trajtimin e qilimave të kuq dhe të fillonim të angazhoheshim me ta, të shihnim se çfarë mund të bëjmë për migracionin”, tha një diplomat evropian. “Por tani jemi në një situatë të pafat, pasi disa nga liderët kombëtarë të Ligës Arabe nuk janë favoritët tanë”.

Me vetëm tre javë për të mbërritur te samiti, udhëheqësit e lartë të BE-së ende nuk kanë konfirmuar pjesëmarrjen e tyre. Një takim i nivelit të ulët i Ligës Arabe dhe ministrave të jashtëm të BE-së, kishte për qëllim të ngrinte një agjendë për samitin, por përfundoi të hënën në Bruksel pa asnjë marrëveshje mbi një deklaratë të përbashkët.

Ashtu si diplomatja e lartë e BE-së Federica Mogherini po e shpjegonte një konferencë për shtyp se përse nuk kishin arritur të pajtohen, ajo u ndërpre nga bashkëkryetari i saj, sekretari i përgjithshëm i Lidhjes Arabe, Ahmed Aboul Gheit.

Kishte “më shumë ndërlikime në anën evropiane se sa nga pala arabe”, tha Aboul Gheit. Në një shenjë miqësore, por publike të mosmarrëveshjeve, Mogherini hodhi poshtë: “Unë do të thosha të kundërtën”.

BE-ja dëshiron të përqendrohet në samitin e këtij muaji për migracionin, por kjo është një fushë e mbushur në të cilën vendet anëtare të BE-së nuk pajtohen ndjeshëm midis tyre. Hungaria, e udhëhequr nga një linje e ashpër anti-emigracioni, vuri veton ndaj deklaratës së përbashkët të së hënës mbi këtë temë.

“Ky samit ka qenë shumë i vështirë për t’u organizuar, për të gjetur një datë, pasi askush nuk e dëshiron vërtet këtë”, tha një zyrtar tjetër i BE për bisedimet e nivelit të lartë të planifikuara më vonë këtë muaj. “Për BE-në ka të bëjë vetëm me emigracionin, por ka shumë tema të tjera të prekshme që njerëzit nuk do t’i adresonin”.

Arabia Saudite, Sudani dhe Siria
Një ndryshim thelbësor në marrëdhëniet evropiano-arabe në muajt e fundit ka qenë rënia në pozitën globale të udhëheqësit arab, i pasur dhe me ndikim, princit të kurorës së Arabisë Saudite, Mohammed bin Salman.

Marrëdhënia e Perëndimit me Arabinë Saudite, eksportuesi më i madh në botë i naftës dhe importuesi i dytë më i madh i armëve, ka qenë baza e lidhjeve të saj me botën arabe për dekada të tëra.

Por sundimtari de facto është shmangur pasi gazetari amerikan Jamal Khashoggi u vra në konsullatën saudite në Stamboll në tetor. Rijadi fillimisht mohoi vrasjen, pastaj dha llogari kundërthënëse. Tani pranon se agjentët e saj e vranë atë, por thotë se udhëheqja e saj nuk kishte të bënte me të.

Adel al-Jubeir, Ministri i Shtetit për Punët e Jashtme të Arabisë Saudite, arriti në takimin e së hënës në Bruksel duke folur sikur pak kishte ndryshuar: palët përballeshin me sfida të përbashkëta “si kundërshtimi i ekstremizmit dhe terrorizmit”, tha ai. “Ka gjithashtu oferta të mëdha që lidhen me tregtinë dhe investimet.”

Por marrëdhëniet nuk janë ato që dikur ishin. Pjesëmarrja në një ngjarje e princit të kurorës është e ndërlikuar për disa liderë evropianë, të cilët tashmë ishin akuzuar nga grupet e të drejtave se i kishin fërkuar shpatullat atij në një takim të vendeve të industrializuara të G20-ës në nëntor, thanë burimet evropiane.

As Princi i Kurorës, Mohammed nuk është i vetmi mysafir potencialisht i vështirë për BE. Në javët e fundit, shtetet arabe kanë treguar solidaritet me presidentin e Sudanit Omar al-Bashir, i cili është përballur me demonstratat më të qëndrueshme anti-qeveritare gjatë 30 viteve të tij në pushtet.
Bashir, i kërkuar për krime lufte nga Gjykata Ndërkombëtare Penale në Hagë, është person non grata për disa vende europian.

“Ne nuk merremi me të drejtpërdrejtë, por ne merremi me Sudanin”, tha një zyrtar i BE-së. “Ata mund të dërgonin dikë tjetër.” Një mysafir edhe më i padëshiruar ndaj evropianëve, që nuk do të ftohet në këtë samit, por së shpejti mund të jetë pjesë në një të ardhme, është Bashar al-Assad i Sirisë.

Armiqësia me Assad ka qenë prej kohësh një çështje në të cilën vendet europiane ranë dakord me shtetet kryesore arabe, të cilat pezulluan Damaskun nga Lidhja Arabe në vitin 2011. Por me qëndrimin në pushtet të Asadit, falë mbështetjes të siguruar nga forcat ruse dhe iraniane, disa vende arabe po shtyjnë të ripranojnë Sirinë. Megjithatë shumica e vendeve të BE nuk janë të gatshme ta rehabilitojnë atë.

“Ne nuk jemi në një situatë sot për të rinovuar një marrëdhënie normale me Sirinë,” tha të hënën Ministri i Jashtëm i Belgjikës Didier Reynders. Megjithatë, Austria dhe Republika Çeke janë më të moderuara në këtë qëndrim, me shpresën se rikthimi i lidhjeve me Asadin do të ndihmonte që refugjatët sirianë të ktheheshin në shtëpi.

“Ka shumë kurthe të turpshme për t’u shmangur, si ulur në një tavolinë me sauditët, Bashirin e Sudanit, apo edhe rikthimin e Asadit”, tha një diplomat i lartë europian.

Top Channel