“Të dua, po kthehesh në shtëpi”, bisedat e para të pengjeve me të afërmit e tyre pas 738 ditësh në duart e Hamasit 13/10 10:29
Toka ka arritur pikën e parë katastrofike të lidhur me ndryshimin e klimës, sipas një raporti të ri ndërkombëtar, me shkëmbinjtë koralorë të ujërave të ngrohta që po përjetojnë një rënie të përhapur dhe të pakthyeshme.
Shkencëtarët paralajmërojnë se pa ulje të menjëhershme të ngrohjes globale nën 1.2°C, këto ekosisteme jetike mund të zhduken plotësisht, duke rrezikuar biodiversitetin detar dhe jetesën e qindra miliona njerëzve.
Raporti “Global Tipping Points”, i udhëhequr nga Universiteti i Exeter dhe i mbështetur nga fondi i themeluar nga Jeff Bezos, përfshiu 160 shkencëtarë nga 23 vende.
Ai vlerëson se shkëmbinjtë koralorë arrijnë pikën e kthesës mes 1°C dhe 1.5°C të ngrohjes globale, me një vlerë mesatare prej 1.2°C. Aktualisht, ngrohja globale ka arritur rreth 1.4°C mbi nivelet paraindustriale.
Që nga janari 2023, bota po përjeton ngjarjen më të madhe të zbardhjes së koraleve në histori, me më shumë se 80% të shkëmbinjve në mbi 80 vende të prekur nga temperaturat ekstreme të oqeanit.
Sipas raportit, kjo ngjarje i ka shtyrë koralet në një “territor të paeksploruar”, duke shënuar fillimin e një kolapsi të gjerë ekologjik.
Megjithëse shumica e studiuesve e quajnë situatën alarmante, disa ekspertë, si profesori Peter Mumby nga Universiteti i Queensland, thonë se ekzistojnë prova se disa korale mund të përshtaten dhe të mbeten të qëndrueshme edhe në 2°C ngrohje.
Ai paralajmëron kundër dorëzimit të parakohshëm, duke theksuar nevojën për veprime “agresive” në uljen e emetimeve dhe përmirësimin e menaxhimit lokal të ekosistemeve detare.
Përveç koraleve, raporti paralajmëron se planeti është “në prag” të pikave të tjera kthese, si tharja e pyjeve të Amazonës, dobësimi i rrymave oqeanike dhe shkrirja e shtresave të akullit në Antarktidën Perëndimore dhe Groenlandë. Këto zhvillime mund të çojnë në ngritje të shpejtë të nivelit të detit dhe ndryshime të pakthyeshme klimatike.
Megjithatë, raporti jep edhe nota optimizmi, duke përmendur se “pika pozitive kthese”, si rritja e përdorimit të automjeteve elektrike dhe kalimi në energji të rinovueshme, mund të nxisin ndryshime të shpejta pozitive në shoqëri dhe të ndihmojnë në stabilizimin e klimës.
Dr. Mike Barrett nga WWF-UK thekson se “ruajtja e shkëmbinjve nënujorë është më kritike se kurrë” dhe se mbrojtja e “refugjeve” të koraleve më rezistente mund të sigurojë farat për rimëkëmbjen e ardhshme të ekosistemeve.
Sipas Profesor Tim Lenton nga Universiteti i Exeter, “lojërat e vonesës kanë mbaruar, tharja e përhapur e koraleve është tashmë në proces dhe ndikimi i saj njerëzor dhe ekologjik po ndjehet kudo.”
Top Channel
