Çfarë janë raketat Tomahawk/ Rreze veprimi dhe karakteristikat, mbi 2000 vende ruse në rrezik

08/10/2025 11:00

Nëse administrata e Donald Trump jep miratimin përfundimtar, Ukraina mund të autorizohet së shpejti të blejë dhe të përdorë raketa lundruese Tomahawk, një zgjerim potencialisht i rëndësishëm i kapaciteteve të Kievit ndaj objektivave brenda territorit rus.

Tomahawkët, të prodhuar në SHBA, kanë rreze veprimi shumë më të madhe se raketat e përdorura aktualisht nga forcat e Ukrainës. Disa variante të Tomahawk-ut mund të fluturojnë midis 700 dhe 1,500 miljesh dhe janë projektuar për të goditur objektiva tokësore nga platforma detare dhe nënujore. Karakteristika e fluturimit të ulët i bën ata të vështirë për t’u detektuar dhe të përshtatshëm për sulme të synuara kundër objektivave strategjike.

Pse Tomahawkët janë të rëndësishëm për Ukrainën

Analiza nga Instituti për Studimin e Luftës (ISW) sugjeron se furnizimi me Tomahawk mund të ulë ndjeshëm efektivitetin luftarak të forcave ruse në vijat e frontit. Derisa forcat e Kievit kanë zhvilluar kapacitete për sulme me dronë me rreze të gjatë, ngarkesat goditëse të dronëve mbeten të kufizuara dhe shpesh të pamjaftueshme për të shkatërruar objektiva strategjikë me vlerë të lartë.

Tomahawkët, me fuqi shpërthyese dhe rreze më të madhe, mund të synojnë instalime ushtarake dhe infrastrukturë të brendshme ruse që sot janë jashtë mundësive të dronëve ukrainas.

ISW raporton se qindra objektiva ushtarake ruse do të hynin në rrezen e veprimit të variantëve Tomahawk, përfshirë fabrika prodhuese dhe baza ajrore strategjike, si fabrika e dronëve Shahed në Yelabuga (Tatarstan) dhe baza Engels-2 në Saratov Oblast, të cilat përdoren për operacione me bombardues strategjikë që godasin Ukrainën.

DeepStrike mund të fuqizohet

Që nga fillimi, fushata që ukrainasit e quajnë “DeepStrike” ka mbështetur goditje larg në territorin rus kryesisht me dronë. Sipas raporteve, në më pak se dy muaj forcat e Kievit kanë goditur rreth 85 objektiva me vlerë të lartë brenda territorit rus — përfshirë vende ushtarake, baza, depo, aeroporte dhe objekte të industrisë ushtarake. Shtimi i raketave me rreze të gjatë si Tomahawk mund të rrisë ndjeshëm kapacitetin shkatërrues të saj dhe të shkaktojë “dhimbje koke” shtesë për Kremlinin.

Përpjekjet vendase: FP-5 “Flamingo”

Ndërsa pret një vendim nga Washingtoni, Ukraina po zhvillon dhe po rrit prodhimin e raketave të saj vendase. Prodhimi serik i raketës FP-5 “Flamingo”, me rreze të deklaruar deri në 3,000 kilometra dhe një kokë shpërthyese të rëndë, ka nisur, por testimet dhe zgjerimi i kapaciteteve prodhuese nuk kanë përfunduar ende. Nëse “Flamingo” arrin të thyejë mbrojtjen ajrore ruse, ajo mund të çojë DeepStrike në një nivel tjetër të aftësisë sulmuese.

Sipas disa vlerësimeve, prodhimi i “Flamingo”-s përdor motorë turbofan të rinovuar sovjetikë dhe konstruksion me fibrë karboni që kërkon vetëm disa orë për përfundim. Aktualisht po prodhohen disa raketa në ditë, me synimin për rritje të prodhimit; secila raketë kushton rreth 500,000 dollarë — shumë më pak se kostoja e një Tomahawk. Sidoqoftë, “Flamingo” njihet si më pak i saktë se Tomahawk.

Pengesat politike dhe strategjike

Një vendim i Shteteve të Bashkuara për të furnizuar Ukrainën me Tomahawk do të ketë pasoja politike dhe strategjike. Shtëpia e Bardhë dhe aleatët do të vlerësojnë ndikimin në tërheqjen e konfliktit, rrezikun e përshkallëzimit dhe nevojën për të ruajtur rezervat e forcave të tyre. Sipas analizave, duke lejuar Ukrainën të përdorë Tomahawk, Uashingtoni mund të rrisë ndjeshëm presionin mbi linjat logjistike dhe instalimet ruse, por gjithashtu do të nxisë debate për përplasjen e hapësirës ushtarake dhe diplomatike.

Nëse leja e SHBA-së do të jepet, Tomahawkët do të përforcojnë në mënyrë të konsiderueshme kapacitetet goditëse të Ukrainës për objektiva me rëndësi strategjike brenda thellësisë së territorit rus. Në të njëjtën kohë, zhvillimet vendore si FP-5 “Flamingo” tregojnë përpjekjet e Kievit për të zvogëluar varësinë nga furnizimet perëndimore, por preciziteti dhe koha e prodhimit mbeten sfida kryesore.

Top Channel