Kundërshtari më i fortë i Kremlinit, Khodorkovsky: Putini e ka humbur luftën për Rusinë, por jo për veten

A mendoni se Putini synon një marrëveshje për Ukrainën?

“Mendoj se ai ka arsye të mira për të negociuar seriozisht. Problemet ekonomike dhe ato të rekrutimit po grumbullohen në Rusi. Për më tepër, territoret e pushtuara në Ukrainë po rezultojnë të jenë një problem tjetër dhe një kosto e madhe në të ardhmen.”

Sa do të kushtojë rindërtimi i tyre?

“Të paktën dyqind ose treqind miliardë dollarë. Nëse shtohen territore të tjera, mund të jetë edhe më shumë. Pastaj është çështja e popullsisë: 3.5 milionë njerëz kanë mbetur në Ukrainën e pushtuar dhe 2.5 milionë të tjerë janë zhvendosur në Rusi. Shumë prej tyre janë të moshuar ose me aftësi të kufizuara, të papunë dhe që kanë nevojë për ndihmë. Janë gjashtë milionë njerëz që nuk janë mësuar të jetojnë nën një regjim autoritar për një çerek shekulli.”

A mund të ketë akte rezistence?

“Nuk mendoj se mund të ketë një luftë të fshehtë partizane. Por ata janë njerëz të mësuar që luftojnë për të drejtat e tyre ekonomike. Është një zonë minierash e krahasueshme me Kemerovën në Rusi, por ndodhet mbi tre mijë kilometra larg Moskës. Donbasi, nga ana tjetër, është vetëm tetëqind kilometra larg dhe rrugët janë të mira. Në vitet 1990, minatorët rusë marshuan drejt kryeqytetit dhe protestuan, duke përplasur helmetat e tyre në kangjellat e Shtëpisë së Bardhë [selia e qeverisë që nga viti 1993, red.]. Tani rusët e kanë humbur zakonin e këtyre gjërave, por ukrainasit jo. Putini ka sjellë në shtëpi një problem pesë herë më të madh se Çeçenia.”

Sa e rëndësishme është marrëdhënia e Putinit me Donald Trumpin?

“Putini e kupton që Trumpi është presidenti më i mirë amerikan që mund t’i kishte ndodhur në një situatë të tillë dhe gjërat nuk do t’i ecnin më mirë se kaq. Ky është momenti kur ai mund të ruajë gjithçka që ka arritur dhe të rifitojë njohjen pothuajse të plotë ndërkombëtare. Para Trumpit, kjo ishte e pamundur dhe pas tij do të jetë gjithashtu e pamundur.”

A nuk rrezikon toleranca e Trump ta bëjë Putinin edhe më agresiv?

“Trump e pëlqen Putinin sepse është një njeri i fortë, ai do të donte të ishte si ai, nëse do të mundte. Por Putini është gjithashtu një njeri i kujdesshëm dhe i matur. Ai ka frikë se mos shkel aksidentalisht ndonjë nga vijat e kuqe të udhëheqësit amerikan. Po i shpjegoj ekipit të Trump se nuk mund të flasësh me Putinin me frymën e policëve të mirë. Putini ka një mendje kriminale, duhet t’i tregosh se je më i fortë se ai. Në vend të kësaj, në Rusi po përhapet ideja se Amerika nuk ka më armë, ose se dëshiron t’i ruajë ato për një luftë të mundshme me Kinën. Nëse Trump dhe pasuesit e tij i japin Putinit përshtypjen se janë të paaftë të përballen me Rusinë, pasojat mund të jenë serioze. Por për momentin, Putini mbetet i kujdesshëm.”

A e pranon ende popullsia ruse luftën?

“15-20% e popullsisë është kundër luftës, 50% është e ftohtë, por ka frikë nga një disfatë e mundshme ruse. Vetëm 30% e popullsisë është vërtet pro. Shumica e tyre janë të moshuar, të cilët nuk kanë pse të luftojnë. Këta janë votuesit e Putinit dhe, edhe pse ai është diktator, ai kujdeset shumë për ta. Por lufta po bëhet e dukshme në rrugë falë disa kundërsulmeve ukrainase me ndikim të lartë. Aeroportet në pjesën evropiane të Rusisë janë praktikisht të mbyllura dhe sulmet me dronë në rafineri po shkaktojnë mungesë karburanti. Për më tepër, në dy muajt e fundit, numri i vullnetarëve për të shkuar në luftë ka rënë ndjeshëm.”

Si e zgjidh ushtria këtë?

“Duke i detyruar në fakt rekrutët të regjistrohen në front, duke pretenduar se është zgjedhja e tyre. Është një mashtrim që mund të ketë pasoja serioze për qeverinë. Në thelb, Putini mund ta vazhdojë luftën për njëfarë kohe, por situata po bëhet gjithnjë e më e vështirë për të.”

Ju e përshkruani Putinin sikur ka arritur pak në tre vjet e gjysmë vdekjesh dhe shkatërrimesh. A është ende elita ruse në anën e tij?

“Putini, në përgjithësi, e ka humbur luftën, edhe nëse nuk duket kështu. Ai e humbi luftën për Rusinë, jo për veten e tij. Për veten, ai fitoi edhe pesë ose gjashtë vjet të tjera në pushtet. Ai e përdori luftën për të maskuar dështimet e tij sociale dhe ekonomike. Nuk e ka ndryshuar qeverinë në Kiev, ka shkatërruar vetëm territoret që i kontrollon vetë. Përfundimisht, kjo do të bëhet e dukshme edhe për elitën ruse.”

Top Channel