Kush është pakica e heshtur me fenë e veçantë që lufton për Izraelin?

Izraeli bombardon rëndë Sirinë, duke mbrojtur një sekt arab myslimanësh në vendin fqinj? Tronditja mund të jetë më e vogël nëse kujtohet se pas sulmit të 7 tetorit, fshatrat e këtij sekti, Druzët, ishin zbrazur nga burrat. Të gjithë ishin rekrutuar në ushtrinë izraelite për të luftuar Hamasin dhe Hezbollahun. Në fund të fundit, në sulmin e Hamasit, disa nga viktimat ishin Druzët.

Druzët, pra, ky sekt arab prej rreth një milion banorësh që jetojnë kryesisht në Siri, Liban dhe Izrael, janë e vetmja pakicë – së bashku me çerkezët – që lejohet të shërbejë në IDF. Dhe ata e bëjnë këtë me gëzim – shpesh duke zënë pozicione të larta në ushtri, polici dhe forca të tjera të sigurisë – pasi kjo pakicë prej 1.5% jo vetëm që ndihet pjesë e Izraelit, por trajtohet edhe si e tillë.

Mjafton të merret në konsideratë se më shumë se 20,000 druzë jetojnë në Lartësitë e Golanit, duke e ndarë zonën në mënyrë paqësore me një numër të barabartë kolonësh hebrenj dhe, kur Izraeli pushtoi pllajën strategjikisht të rëndësishme, nxitoi t’u ofronte shtetësi izraelite të gjithë druzëve. Ata që nuk e pranuan – meqenëse ndihen sirianë – morën kartat e qëndrimit nga Izraeli, së bashku me familjet e tyre. Dhe në përleshjet midis forcave të Asadit dhe islamistëve fanatikë sunitë, druzët e gjetën veten në mes dhe ndoshta kjo është arsyeja pse tani e shohin administratën e re siriane me rezerva.

Izraeli thotë se lidhjet e tij me druzët janë historike. Kush janë ata?

Druzët janë një nga komunitetet fetare më misterioze dhe të veçanta në Lindjen e Mesme. Ata nuk janë tamam myslimanë (megjithëse vijnë nga bota islamike, druzët kanë zhvilluar një identitet të pavarur fetar, i cili nuk njihet si mysliman nga rrymat dominuese të Islamit, të cilat i karakterizojnë ata si skizmatikë), ata nuk janë të krishterë apo hebrenj – por diçka krejtësisht e veçantë. Historia e tyre fillon në shekullin e 11-të, në kohën e Kalifit Al-Hakim Bi-Amr Allah, udhëheqësit enigmatik të Fatimidëve në Egjipt. Nga brenda sektit Ismailit, doli një mësim i ri, ezoterik, filozofik, i ndikuar nga Platonizmi, Neopitagoreanizmi dhe madje edhe Gnosticizmi. Kështu lindën Druzët – ose me fjalë të tjera, një fe ezoterike me qarqe të rrepta të iniciuarish, me një interpretim shpirtëror të gjithçkaje, pa vende zyrtare adhurimi apo ceremoni publike.

Druzët nuk bëjnë prozelitizëm, nuk pranojnë besimtarë të rinj dhe nuk i bëjnë publike bindjet e tyre teologjike. Komuniteti është i ndarë në “të iniciuar” (ʿuqqāl), të cilët i njohin tekstet e shenjta dhe “të pa iniciuar” (juhhāl), të cilët i ndjekin ato pa bërë kërkime. Libri i tyre i shenjtë, Kitāb al-Hikmah, mbahet larg syrit të publikut dhe besimi i tyre njeh rimishërimin, monoteizmin dhe një drejtësi të brendshme morale.

Sot, Druzët numërojnë rreth 1.5 milion njerëz në të gjithë botën, kryesisht në Siri, Liban dhe Izrael. Ata janë një komunitet i rrënjosur thellë në traditë, nder dhe patriotizëm lokal – prandaj marrëdhënia e tyre me shtetin e Izraelit është me interes të veçantë. Ndryshe nga pakicat e tjera arabe, Druzët e Izraelit shërbejnë në ushtri, marrin pjesë në të gjitha nivelet e administratës shtetërore dhe – në shumë raste – identifikohen së pari si izraelitë dhe më pas si arabë.

Kjo lidhje nuk është rastësore. Që nga themelimi i Izraelit në vitin 1948, Druzët kanë mbajtur një qëndrim relativisht neutral ose edhe pozitiv ndaj shtetit të ri, duke kërkuar mbrojtje dhe njohje në një periudhë fluiditeti në Lindjen e Mesme. Qeveritë izraelite janë kujdesur t’i integrojnë ata institucionalisht dhe të investojnë në besnikërinë e tyre ndaj shtetit. Nuk është rastësi që ka gjeneralë Druz, anëtarë të parlamentit, gjyqtarë dhe madje edhe oficerë të inteligjencës.

Në të njëjtën kohë, komuniteti vazhdon të jetë i ndjeshëm: shumë familje jetojnë në kufijtë me Sirinë dhe Libanin, ku të afërmit e tyre e konsiderojnë Izraelin një armik pushtues. Ky tension shpesh reflektohet në protesta, dilema dhe çarje brenda vetë komunitetit. Por narrativa mbizotëruese midis Druzëve izraelitë mbetet: ne jemi qytetarë të Izraelit, të angazhuar, përgjegjës dhe të përkushtuar. Druzët nuk janë vetëm një pakicë. Ata janë një palimpsest kulturor: një përzierje filozofie, identiteti etnik dhe fleksibiliteti historik. Ata jetojnë brenda Historisë, jo në skajet e saj. Ata ecin në mënyrë akrobatike midis heshtjes dhe angazhimit, tërheqjes fetare dhe pjesëmarrjes shtetërore. Dhe ky ekuilibër u ka lejuar atyre të mbijetojnë – dhe të ndikojnë madje edhe në shtetin e Izraelit, i cili i konsideron ata pothuajse “trupin e vet” – në një nga peizazhet më komplekse gjeopolitike në planet.

Top Channel