BE do të lejojë shtetet e saj të blejnë karbon për të arritur objektivat klimatike, komisioneri i klimës: Jam i bindur do t’i përmbushim qëllimet tona

01/07/2025 15:42

Shtetet anëtare të BE-së mund të lejohen të blejnë karbon nga vendet në zhvillim drejt objektivave të tyre klimatike, tha komisioneri evropian i klimës, ndërsa shtetet takohen për një vendim të rëndësishëm mbi këtë çështje.

BE-ja do të diskutojë të mërkurën objektivin e saj për uljen e dioksidit të karbonit deri në vitin 2040, me një ulje të pritur prej 90% krahasuar me nivelet e vitit 1990, në përputhje me objektivin gjithëpërfshirës të bllokut për të arritur zero deri në mesin e shekullit.

Nëse miratohet nga shtetet anëtare dhe miratohet nga parlamenti i BE-së, ky objektiv supozohet të përkthehet në një objektiv ndërkombëtar, i njohur si një kontribut i përcaktuar në nivel kombëtar (NDC), i lidhur me vitin 2035, sipas marrëveshjes së Parisit.

Por grupet e gjelbra janë të zemëruara për propozimet që do të lejonin që një pjesë e objektivit të kompensohej nga blerja e karbonit nga jashtë shtetit. Ata argumentojnë se BE-ja duhet të përmbushë objektivat e saj brenda vendit. Më shumë se 130 grupe shkruan për të shprehur “shqetësim ekstrem” për propozimet muajin e kaluar.

Gareth Redmond-King, udhëheqësi ndërkombëtar në grupin e ekspertëve të Njësisë së Inteligjencës së Energjisë dhe Klimës, tha: “Nuk ka nevojë që ata të përdorin kreditë karboni. Nëse një emetues kaq i madh nuk po shkon aq larg sa mund të demonstrohet me uljen e emetimeve, atëherë ambicia e përgjithshme globale është më e ulët se sa duhet të jetë. Kjo do të rrezikonte të dëmtonte reputacionin e BE-së për lidershipin klimatik në një kohë kur ky lidership është më i nevojshëm”

Wopke Hoekstra, komisioneri i klimës i BE-së, i tha Guardian se vendet në zhvillim ishin të etura të fitonin financim nga BE përmes krediteve të karbonit, për projekte të tilla si mbjellja e pemëve ose restaurimi i pyjeve, dhe se ishte e mundur të sigurohej që kompensime të tilla të rezultonin në ulje të vërteta të emetimeve. Ai tha se mundësia e lejimit të kësaj ishte “potencialisht shumë tërheqëse”.

“Planeti nuk interesohet se ku i heqim emetimet nga ajri. Duhet të ndërmerren veprime kudo, por sigurisht që ndihmon edhe ta bësh këtë si këtu ashtu edhe gjetkë” , tha ai.

Ai tha se vendet në zhvillim në Afrikë dhe Amerikën Latine ishin të interesuara në projektet e kreditit të karbonit.

“Ka një oreks të madh nga miqtë tanë në jugun global”, tha komisioneri i klimës së BE-së.

Por projekte të tilla do të duhej të ishin përveç veprimeve që vendet në zhvillim po ndërmerrnin tashmë për të përmbushur objektivat e tyre të emetimeve, në vend që t’i zëvendësonin ato.

“Nëse është shtesë, mendoj se është një ide e shkëlqyer. Dhe ajo që nuk do të na mungojë është ambicia për të bërë gjëra në të njëjtën kohë në Evropë. Nuk ka asnjë që dyshon në nivelin shumë të rëndësishëm të ambicies për uljen e emetimeve brenda BE-së”, tha Hoekstra.

Hoekstra pranoi se në të kaluarën kishte pasur probleme me kreditë e karbonit që u gjetën të pavlera.

“Gjithçka varet nga integriteti i një sistemi të tillë, ku certifikimi dhe verifikimi i kredive të karbonit është absolutisht thelbësor, por njerëzimi ka zgjidhur probleme më të vështira”, tha ai.

Bisedimet e së mërkurës mbi një objektiv të emetimeve deri në vitin 2040 mund të pengohen gjithashtu nga një numër i vogël shtetesh anëtare, të udhëhequra nga Franca, të cilat po diskutojnë “shkëputjen” e objektivit vendas nga NDC. Ata argumentojnë se NDC-ja, me objektivin e saj të emetimeve për vitin 2035, mund të përmbushet në shtator pa u rënë dakord për shifrën e vitit 2040, duke nënkuptuar se një objektiv më pak ambicioz për vitin 2040 mund të arrihet në një datë të mëvonshme.

“Ne do të dalim këtë të mërkurë me objektivin tonë klimatik për vitin 2040, dhe prej tij do të nxjerrim një kontribut ambicioz në nivel kombëtar. Dhe jam i bindur se do ta përmbushim atë numër të saktë deri në shtator, siç na u kërkua nga sekretari i përgjithshëm i OKB-së”, tha i vendosur Hoekstra.

Të gjitha vendet pritet të paraqesin kontributin e tyre të përcaktuar në nivel kombëtar para Cop30, samitit kritik të klimës në Brazil këtë nëntor, por pak prej tyre e kanë bërë deri tani. Kontributi e Kinës do të jetë vendimtare, veçanërisht pasi Donald Trump i ka nxjerrë SHBA-të nga marrëveshja e Parisit.

Hoekstra sulmoi Kinën për planifikimin e ndërtimit të termocentraleve të reja me qymyr, të cilat ai tha se ishin “kundër asaj që u ra dakord në Cop28”, kur vendet vendosën të “kalojnë përtej hidrokarbureve”.

“Ndërtimi termocentraleve të reja është një ide shumë e keqe”, tha ai.

Nuk ka gjasa që kontributet e paraqitura në Cop30 në Belém do të jenë të mjaftueshme për të parandaluar që temperaturat të kalojnë pragun jetësor prej 1.5C mbi nivelet para-industriale të përfshira në marrëveshjen e Parisit.

Mikpritësit brazilianë të takimit kanë thënë se kontributet nuk do të negociohen në Cop30. Por Hoekstra tha se samiti duhet të dalë me një përgjigje se si të kapërcehet çdo hendek midis angazhimeve të bëra dhe limitit prej 1.5C.

Top Channel