Marrëdhëniet Trump-Netanyahu në krizë, si marrëveshja bërthamore me Arabinë Saudite dhe Gaza po rrezikojnë aleancën

Raporti i Reuters, sipas të cilit Donald Trump është duke publikuar një marrëveshje për t’i ofruar Arabisë Saudite njohuri bërthamore dhe një paketë të madhe armësh, pa e bërë kusht normalizimin e marrëdhënieve me Izraelin dhe bashkimin me Marrëveshjet e Abrahamit, ka shkaktuar një shqetësim të madh në Tel Aviv.

Në fakt, kjo ka ardhur pas disa mesazheve të tjera shqetësuese, që tregojnë se marrëdhëniet Trump-Benjamin Netanyahu janë në pikën më të ulët të tyre, pasi presidenti amerikan është thellësisht i mërzitur me ngurrimin e kryeministrit izraelit për të kontribuar në një marrëveshje paqeje në Gaza. Trump po përpiqet të përdorë SHBA-në për të arritur përmbajtjen e Netanyahu-s në mënyrë që të zbatojnë planet e tyre për një veprim agresiv kundër objekteve bërthamore të Iranit.

Pas sulmit me raketa të rebelëve Huthi në aeroportin Ben Gurion të Tel Avivit, i cili çoi në sulme bombarduese izraelite dhe amerikane në Jemen, Trump njoftoi papritur një marrëveshje me rebelët Huthi. Sipas raporteve, Izraeli nuk ishte informuar për zhvillimin e këtyre bisedimeve të ndërmjetësuara nga Omani.

Lajmi i marrëveshjes me rebelët ka shkaktuar alarm, pasi avionët luftarakë izraelitë mund të operojnë në mënyrë të sigurt në Jemen vetëm me mbështetje të forcave amerikane në rajon. Megjithatë, Huthitët kanë njoftuar se marrëveshja nuk i pengon ata të vazhdojnë të synojnë anijet me interesa izraelite që kalojnë nëpër Detin e Kuq.

Mesazhet e Trumpit në lidhje me Iranin gjithashtu janë kontradiktore, duke minuar planet izraelite për të sulmuar objektet bërthamore të Teheranit për të parandaluar zhvillimin e armëve bërthamore. Pavarësisht deklaratave të tij fillestare “luftëtare”, ai ka njoftuar se po zhvillohen bisedime me Iranin mbi programin e tij bërthamor, ndërsa zëvendëspresidenti J.D. Vance ka zbuluar se këto bisedime janë në rrugën e duhur. Këto dy lëvizje e lënë Izraelin të ekspozuar, duke e detyruar që të mbështetet në strategjinë e parandalimit dinamik kundër Iranit dhe rebelëve Huthi.

Në të njëjtën kohë, informacionet nga burime zyrtare tregojnë se Trump po shqyrton tërheqjen e forcave amerikane nga Siria dhe ka shprehur qëllimin për të bashkëpunuar me Turqinë në frontet e hapura të rajonit, një fakt që ka shkaktuar shqetësime serioze në Tel Aviv.

Plani për Gazën

Lidhur me Gazën, plani izraelit për një operacion të ri ushtarak që synon pushtimin e territorit në Rripin e Gazës, bazuar në njoftimet fillestare të Trump për të “shfrytëzuar” enklavën palestineze, duket se është në harresë, pasi presidenti amerikan nuk e ka rivendosur propozimin përkatës.

Tani, gjithçka varet nga qëndrimi që Trump do të mbajë në vizitën e tij të parë të rëndësishme jashtë vendit (përveç pranisë së tij në funeralin e Papa Françeskut në Romë), në vendet e Gjirit, me fokus në Arabinë Saudite.

Politika Zyrtare Bërthamore që Po Përmbyset

Raporti i Reuters, i cili citon të paktën dy burime dhe nuk është hedhur poshtë, shton shqetësimin tashmë ekzistues në Izrael dhe është një shkak për alarm. Administrata e Joe Biden kishte refuzuar prej kohësh presionin e Riadit për një marrëveshje strategjike SHBA-Saudite që ofronte aftësi energjie bërthamore për qëllime paqësore dhe një paketë të madhe armësh, duke vendosur si kusht kyç rivendosjen e marrëdhënieve saudite-izraelite dhe konsolidimin e Marrëveshjeve të Abrahamit.

Kjo ishte politika zyrtare e SHBA-së deri vonë, e cila tani duket se është përmbysur nga Trump, i cili ka marrëdhënie të ngushta me Arabinë Saudite dhe është i tunduar nga mundësia për të tërhequr investime saudite në SHBA.

Arabia Saudite kishte refuzuar këto presione dhe, veçanërisht pas luftës në Gaza, kushtëzoi rivendosjen e marrëdhënieve me Izraelin me përfundimin e luftës dhe krijimin e një shteti palestinez. Nëse informacioni rreth qëllimeve të Trumpit konfirmohet, kjo do të përbënte një tërheqje të konsiderueshme të SHBA-së ndaj Arabisë Saudite.

Përveç marrëveshjes strategjike të mbrojtjes SHBA-Arabia Saudite, në Uashington ka shqetësime serioze për transferimin e njohurive bërthamore në Riad, si dhe për kushtet e vendosura nga legjislacioni amerikan në lidhje me angazhimin për mospërhapjen e teknologjisë bërthamore. Një zhvillim i tillë do të çonte në një konkurrencë bërthamore në Lindjen e Mesme dhe do të krijonte një kërcënim serioz për angazhimet e SHBA-së ndaj sigurisë së Izraelit.

Në anën tjetër, Trump është duke shqyrtuar mundësinë e një pakete investimesh saudite prej 1 trilion dollarësh në SHBA, një lëvizje që ka tërhequr vëmendjen për lidhjet e tij të biznesit me familjen saudite, përfshirë një investim prej 2 miliardë dollarësh në kompaninë e Jared Kushner, dhëndrit të tij.

Në këtë moment kritik për Lindjen e Mesme, të gjithë sytë janë drejtuar në vizitën e Trump në Riad, pasi presidenti amerikan ka treguar se mund të sjellë surpriza që shpesh janë të papritura, madje edhe për aleatët më të ngushtë të SHBA-së.

Top Channel