CNN: Studimi zbulon se plastika e zakonshme në shtëpi, lidhet me mijëra vdekje globale nga sëmundjet e zemrës

CNN shkruan se “Ftalatet kontribuojnë në inflamacionin sistemik në arteriet koronare, të cilat mund të përshpejtojnë sëmundjet ekzistuese dhe të çojnë në ngjarje akute, përfshirë vdekshmërinë”, tha autori kryesor Dr. Leonardo Trasande, profesor i pediatrisë dhe shëndetit të popullatës në Shkollën e Mjekësisë Grossman të Universitetit të Nju Jorkut.

Ai është gjithashtu drejtor i Divizionit të Pediatrisë Mjedisore dhe Qendrës për Hetimin e Rreziqeve Mjedisore të NYU Langone.

“Ftalatet dihet se prishin balancat e testosteronit”, tha Trasande, duke shtuar se tek burrat, “testosteroni i ulët është një parashikues i sëmundjeve kardiovaskulare të të rriturve”.

Në studime të mëparshme, ftalatet janë lidhur me problemet riprodhuese , siç janë keqformimet gjenitale dhe moszbritja e testikujve tek djemtë e vegjël, si dhe numër më i ulët i spermës dhe nivele më të ulëta të testosteronit tek meshkujt e rritur. Studimet kanë lidhur gjithashtu ftalatet me astmën, obezitetin tek fëmijët dhe kancerin.

“Studimi i ri nënvizon barrën potencialisht të madhe shëndetësore dhe ekonomike të ekspozimit ndaj DEHP-së, e cila përputhet me shqetësimet ekzistuese në lidhje me rreziqet e saj”, tha David Andrews, drejtor shkencor në detyrë në Grupin Punues Mjedisor, një organizatë konsumatorësh që monitoron ekspozimin ndaj ftalateve dhe kimikateve të tjera në plastikë, në një email. Ai nuk ishte i përfshirë në studim.

Këshilli Amerikan i Kimisë, i cili përfaqëson industrinë, nuk pranoi të komentojë mbi studimin, por i tha CNN-së me anë të email-it se Paneli i Ftalateve të Larta i organizatës është i përkushtuar për të promovuar përfitimet e ftalateve të larta si DINP dhe DIDP.

Ekspozimi dhe rreziku ndaj ftalateve

Shpesh të quajtura ” kimikate kudo” për shkak se janë kaq të zakonshme, ftalatet u shtohen produkteve të konsumit, të tilla si tubat hidraulikë PVC, dyshemetë prej vinili, produktet rezistente ndaj shiut dhe njollave, tubat mjekësorë, çorapet e kopshtit dhe disa lodra për fëmijë për ta bërë plastikën më fleksibile dhe më të vështirë për t’u thyer.

Ekspozime të tjera të zakonshme vijnë nga përdorimi i ftalateve në paketimin e ushqimit, detergjentëve, veshjeve, mobiljeve dhe plastikës së automobilave. Ftalatet shtohen gjithashtu në artikujt e kujdesit personal si shampoja, sapuni, llaku i flokëve dhe kozmetika për t’i bërë aromat të zgjasin më shumë.

Njerëzit ekspozohen kur thithin ajër të kontaminuar ose hanë ose pinë ushqime që bien në kontakt me plastikën, sipas Qendrave të SHBA-së për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve .

Studimi i ri, i botuar të martën në revistën eBiomedicine, shqyrtoi ndikimin e një ftalati – Di(2-etilheksil)ftalati , ose DEHP – në vdekjet globale në 200 vende dhe territore.

Studiuesit analizuan të dhëna shëndetësore dhe mjedisore nga dhjetëra anketa të popullsisë, të cilat përfshinin mostra urine që përmbanin produkte të zbërthimit kimik të lëna nga DEHP, i cili dihet se është i lidhur me sëmundjet kardiovaskulare , tha Trasande.

Di(2-etilheksil)ftalati është lidhur gjithashtu me defektet e lindjes, kancerin dhe dëmtimet riprodhuese tek burrat, sipas Propozimit 65 të Kalifornisë , një ligj që u kërkon kompanive të vendosin etiketa paralajmëruese në produktet që njoftojnë konsumatorët rreth efekteve të mundshme shëndetësore të kimikateve.

Studiuesit e krahasuan ekspozimin me statistikat e vdekjeve të mbledhura nga Instituti për Metrikat dhe Vlerësimin e Shëndetit, një grup kërkimor amerikan që mbledh informacion mjekësor global.

Analiza zbuloi se ekspozimi ndaj DEHP kontribuoi në 368,764 vdekje në vitin 2018 midis burrave dhe grave të moshës 55 deri në 64 vjeç në nivel global. Afrika përbënte 30% të vdekjeve nga sëmundjet e zemrës të lidhura me DEHP, ndërsa Azia Lindore dhe Lindja e Mesme përbënin 25% të vdekshmërisë, zbuloi studimi.

Hulumtimi besohet të jetë vlerësimi i parë global i çdo rezultati shëndetësor nga ekspozimi ndaj DEHP, tha autorja kryesore e studimit Sara Hyman, një shkencëtare e asociuar kërkimore në Shkollën e Mjekësisë Grossman të NYU-së. “Duke theksuar lidhjen midis ftalateve dhe një shkaku kryesor i vdekjes në të gjithë botën, gjetjet tona i shtohen sasisë së madhe të provave se këto kimikate paraqesin një rrezik të jashtëzakonshëm për shëndetin e njeriut”, tha Hyman në një deklaratë.

Një kufizim i hulumtimit, megjithatë, rrjedh nga përdorimi i raporteve të rrezikut në SHBA për të vlerësuar vdekjet e atribuueshme popullsisë në vende të tjera, tha Andrews i EWG.

“Ndërsa autorët e pranojnë këtë kufizim, ata supozojnë se marrëdhënia midis ekspozimit ndaj DEHP dhe sëmundjeve kardiovaskulare është e qëndrueshme në nivel global”, tha ai në një email. “Kjo mund të mos jetë e vërtetë duke pasur parasysh ndryshimet e rëndësishme si në nivelet e ekspozimit ashtu edhe në aksesin në zbulimin dhe trajtimin e sëmundjeve kardiovaskulare në të gjitha vendet.”

Një studim i mëparshëm mbi ftalatet analizoi të dhënat e SHBA-së

Hulumtimet e mëparshme nga Trasande dhe ekipi i tij matën përqendrimin e ftalateve në urinë te më shumë se 5,000 të rritur në Shtetet e Bashkuara dhe i krahasuan këto nivele me rrezikun e vdekjes së parakohshme gjatë një mesatareje prej 10 vitesh.

Në atë studim , studiuesit zbuluan se ftalatet mund të kontribuojnë në rreth 91,000 deri në 107,000 vdekje të parakohshme në vit midis amerikanëve të moshës 55 deri në 64 vjeç . Sipas studimit, njerëzit me nivelet më të larta të ftalateve kishin një rrezik më të madh vdekjeje nga çdo shkak, veçanërisht vdekshmëria kardiovaskulare.

Rezultatet mbetën në fuqi edhe pasi studiuesit kontrolluan sëmundjet e zemrës para-ekzistuese, diabetin, kancerin dhe gjendje të tjera të zakonshme, zakonet e këqija të të ngrënit, aktivitetin fizik dhe masën trupore, si dhe nivelet e çrregullimeve të tjera të njohura hormonale, siç janë bisfenoli A ose BPA .

Studiuesit vlerësuan se këto vdekje mund t’i kushtojnë Shteteve të Bashkuara rreth 40 deri në 47 miliardë dollarë çdo vit në humbje të produktivitetit ekonomik.

Si ta kufizoni ekspozimin tuaj

Ekspertët thonë se është e mundur të minimizohet ekspozimi ndaj ftalateve dhe çrregulluesve të tjerë endokrinë.

“Shmangni plastikën sa më shumë që të mundeni. Ulja e përdorimit të ushqimeve të përpunuara ultra mund të zvogëlojë nivelet e ekspozimit ndaj kimikateve me të cilat bini në kontakt”, tha Trasande. “Mos i vendosni kurrë enët plastike në mikrovalë ose në lavastovilje, ku nxehtësia mund të prishë veshjen në mënyrë që ato të përthithen më lehtë.”

Ja disa këshilla të tjera për të zvogëluar ekspozimin:

• Përdorni locione pa aromë dhe detergjentë për larje rrobash.
• Përdorni mjete pastrimi pa aroma.
• Përdorni qelq, çelik inox, qeramikë ose dru për të mbajtur dhe ruajtur ushqimet.
• Blini fruta dhe perime të freskëta ose të ngrira në vend të versioneve të konservuara dhe të përpunuara.
• Inkurajoni larjen e shpeshtë të duarve për të larguar kimikatet nga duart.
• Shmangni aromatizuesit e ajrit dhe të gjitha plastikat e etiketuara si Nr. 3, Nr. 6 dhe Nr. 7.

 

Top Channel