
Lufta tregtare midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës po hyn në një fazë të re, të nxehtë.
Presidenti amerikan, Donald Trump ka kërcënuar se do të dyfishojë tarifat për importet kineze në 104 për qind dhe Pekini ka thënë se do të “luftojë deri në fund”.
Përshkallëzimi i ri pritet të prekë pothuajse çdo produkt kinez të importuar në Shtetet e Bashkuara, nga telefonat celularë, kompjuterët dhe bateritë litium-jon te lodrat, vidhat dhe kaldaja. Pyetja tani është se kush do të tërhiqet i pari.
“Do të ishte gabim të mendosh se Kina do të tërhiqet”, paralajmëron Alfredo Montufar-Helu, një bashkëpunëtor i lartë në Qendrën e Kinës në institutin e mendimit të Bordit të Konferencës.
“Do të dukej si një humbje dhe do t’i jepte hapësirë Uashingtonit për të kërkuar edhe më shumë”, tha ai.
Siç raporton BBC, tregjet globale tashmë janë tronditur, me aksionet aziatike që pësuan rënien e tyre më të madhe në dekada të hënën. Ndonëse të martën u rikuperuan pak, pasiguria mbetet për tarifat e reja që do të vendosen të mërkurën.
Masat e reja përfshijnë tarifa deri në 54% për importet kineze, ndërsa Vietnami dhe Kamboxhia, të cilat janë gjithashtu në shënjestër, mund të përballen me tarifa përkatësisht 46% dhe 49%.
Strategjia e Pekinit
Kina është përgjigjur me tarifa ndëshkuese prej 34% për produktet amerikane, kontrolle mbi eksportet e tokës së rrallë dhe hetime antitrust ndaj kompanive amerikane si Google. Në të njëjtën kohë, ajo po lejon që juani të bjerë për të rritur konkurrencën e tij të eksportit dhe po përdor ndërmarrjet shtetërore për të mbështetur tregjet.
Por pamja e përgjithshme e ekonomisë së Kinës është e brishtë. Kriza e strehimit, rritja e papunësisë dhe arkat lokale me borxhe të larta po krijojnë një sfond shpërthyes.
“Tarifat po e përkeqësojnë problemin”, thotë Andrew Collier nga Shkolla Harvard Kennedy. Kina mbështetet në eksportet për pjesën më të madhe të rritjes së saj dhe ndërkohë që po kërkon të zhvendoset drejt teknologjisë dhe konsumit të brendshëm, kërkesa e jashtme mbetet kritike.
Kush po vuan më shumë?
“Ne jemi në një përballje. Nuk po flasim më për fitime. Pyetja është se kush mund ta durojë më shumë dhimbjen”, thotë Mary Lovely nga Instituti Peterson në Uashington.
Por dëmi nuk është vetëm për Kinën. SHBA importoi 438 miliardë dollarë mallra kineze vitin e kaluar dhe eksportoi vetëm 143 miliardë dollarë, duke lënë një deficit të madh tregtar prej 295 miliardë dollarësh. Zëvendësimi i furnitorëve kinezë nuk mund të bëhet menjëherë dhe pa kosto.
Deborah Elms, kreu i politikës tregtare në Fondacionin Hinrich në Singapor, thekson: “Ne jemi të ndërlidhur ekonomikisht në shumë mënyra. Nuk ka të bëjë vetëm me mallrat fizike. Investimet, tregtia dixhitale dhe flukset e të dhënave janë të mëdha.”
Shqetësimi global dhe fundi i pasigurt
Mes trazirave, vendet në Azinë Juglindore po përgatiten të mirëpresin mallrat kineze që po refuzohen nga tregu amerikan. Megjithatë, edhe ekonomitë e tyre janë në shënjestër të tarifave.
“Ne jemi në një realitet krejtësisht të ndryshëm. Rreziqet janë të mëdha dhe shkalla e përshkallëzimit është alarmante. Askush nuk e di se si do të përfundojë”, tha Elms.
Ekspertët kanë pak shpresë për një qetësim të menjëhershëm, pasi Trump nuk ka folur ende me Xi Jinping. Kina e ka lënë të hapur mundësinë e dialogut, por tani për tani mbretëron pasiguria.
Top Channel