“Unë u ndjeva shumë i frikësuar,” thotë James, për BBC, duke përshkruar një incident në Snapchat që e bëri atë të pyeste veten nëse ishte i sigurt të shkonte në shkollë.
Djali australian, 12 vjeç, kishte pasur një mosmarrëveshje me një mik dhe një natë para djali e futi atë në një grup në rrjete sociale me dy adoleshentë më të mëdhenj.
Menjëherë, në telefonin e tij filluan të vijnë një varg mesazhesh të dhunshme.
“Njëri prej tyre dukej sikur ishte ndoshta 17 vjeç,” thotë ai. “Ai më dërgoi video të tij me një hanxhar që po e tundte. Pastaj kishte mesazhe zanore që thoshin se do të më kapnin dhe të më goditnin me thikë.”
James – jo emri i tij i vërtetë – hapi Snapchat për herë të parë kur ishte 10 vjeç, pasi një shok klase u tha të gjithëve në grupin e tyre të miqësisë të shkarkonin aplikacionin. Por pasi u tha prindërve të tij për përvojën e tij të bullizmit në internet, e cila u zgjidh përfundimisht nga shkolla e tij, James fshiu llogarinë e tij.
Përvoja e tij është një këmbanë paralajmëruese që tregon pse është i nevojshëm ndalimi i propozuar nga qeveria australiane në mediat sociale për fëmijët nën 16 vjeç, thotë nëna e tij Emma, e cila gjithashtu përdor një pseudonim.
Ligjet, të cilat u paraqitën në dhomën e ulët të parlamentit të enjten, u quajtën nga kryeministri Anthony Albanese si “udhëheqës të botës”.
Por ndërsa shumë prindër e kanë duartrokitur masën, disa ekspertë kanë vënë në dyshim nëse fëmijët duhet t’u ndalohet aksesi në mediat sociale dhe cilat mund të jenë efektet negative të bërjes së kësaj.
Çfarë po propozon Australia?
Albanese thotë se ndalimi – i cili do të mbulojë platforma të tilla si X, TikTok, Facebook dhe Instagram – ka të bëjë me mbrojtjen e fëmijëve nga “dëmet” e mediave sociale.
“Ky është një problem global dhe ne duam që të rinjtë australianë të kenë një fëmijëri. Ne duam që prindërit të kenë paqe mendore,” tha ai të enjten.
Legjislacioni i ri ofron një “kornizë” për ndalimin. Por dokumenti prej 17 faqesh, i cili pritet të shkojë në Senat javën e ardhshme, nuk ka shumë detaje.
Eregullatori kombëtar i internetit – Komisioneri eSafety – do të përcaktojë se si të zbatojë rregullat, të cilat nuk do të hyjnë në fuqi për të paktën 12 muaj pas miratimit të legjislacionit.
Sipas projektligjit, ndalimi do të zbatohet për të gjithë fëmijët nën 16 vjeç dhe se nuk do të ketë përjashtime për përdoruesit ekzistues ose ata me pëlqimin e prindërve.
Kompanitë e teknologjisë do të përballen me ndëshkime deri në 2,5 milion dollarë nëse nuk e respektojnë, por do të ketë përjashtime për platformat që janë në gjendje të krijojnë “shërbime me rrezik të ulët” që konsiderohen të përshtatshme për fëmijët.
Faqet e lojërave, megjithatë, nuk do të kufizohen, siç do të kufizohen disa faqe që mund të aksesohen pa një llogari si YouTube.
Një grup që përfaqëson interesat e kompanive të teknologjisë si Meta, Snapchat dhe X në Australi e ka hedhur poshtë ndalimin si “një përgjigje e shekullit të 20-të ndaj sfidave të shekullit të 21-të”.
Një legjislacion i tillë mund t’i shtyjë fëmijët në “pjesë të rrezikshme dhe të pakontrolluara të internetit”, thotë Digital Industry Group Inc – një frikë e shprehur edhe nga disa ekspertë.
Komisionerja për eSafety Julie Inman Grant e ka pranuar detyrën gjigante që do të përballet zyra e saj kur të zbatojë ndalimin, duke pasur parasysh se “ndryshimi i teknologjisë gjithmonë do të tejkalojë politikën”.
Por ajo ka ngritur gjithashtu shqetësime për idenë qendrore pas politikës së qeverisë, e cila është se ekziston një lidhje shkakësore midis mediave sociale dhe shëndetit mendor.
“Ne nuk e rrethojmë oqeanin… por ne krijojmë mjedise të mbrojtura noti që ofrojnë masa mbrojtëse dhe japin mësime të rëndësishme që në moshë të re,” i tha ajo parlamentit në fillim të këtij viti.
“Një instrument shumë i hapur”
Mbi 100 akademikë australianë e kanë kritikuar ndalimin si “një instrument shumë të hapur” dhe kanë argumentuar se ai bie ndesh me këshillat e OKB-së që u bëjnë thirrje qeverive të sigurojnë që të rinjtë të kenë “qasje të sigurt” në mjediset digjitale.
Gjithashtu nuk ka arritur të fitojë mbështetjen e një komisioni parlamentar dypartiak që po shqyrton ndikimin e mediave sociale tek adoleshentët. Në vend të kësaj, komiteti rekomandoi që gjigantët e teknologjisë të përballen me rregulla më të ashpra.
Për të adresuar disa nga këto shqetësime, qeveria thotë se do të prezantojë ligjet e “detyrës digjitale të kujdesit”, të cilat do ta bëjnë një detyrim ligjor për kompanitë e teknologjisë që t’i japin përparësi sigurisë së përdoruesve.
Joanne Orlando, një studiuese në sjelljen digjitale, argumenton se ndërsa një ndalim “mund të jetë pjesë e një strategjie, absolutisht nuk mund të jetë e gjithë strategjia”.
Ajo thotë se “pjesa më e madhe e enigmës” duhet të jetë edukimi i fëmijëve që të mendojnë në mënyrë kritike për përmbajtjen që shohin në burimet e tyre dhe se si përdorin mediat sociale.
Qeveria ka shpenzuar tashmë 6 milionë dollarë australianë që nga viti 2022 për të zhvilluar “mjete të lira digjitale” për të provuar dhe bërë pikërisht këtë. Megjithatë, hulumtimet sugjerojnë se shumë të rinj australianë nuk po marrin mësime të rregullta.
Edhe ekspertë të tjerë paralajmërojnë se ka gjithashtu pengesa të rëndësishme për ta bërë teknologjinë e verifikimit të moshës efektive dhe të sigurt, duke pasur parasysh “risqet e mëdha” që lidhen me dhënien e dokumenteve të identifikimit të çdo australiani në internet.
Qeveria ka thënë se po synon ta zgjidhë këtë sfidë përmes testeve të verifikimit të moshës dhe shpreson të paraqesë një raport deri në mes të vitit të ardhshëm. Ajo ka premtuar se shqetësimet e privatësisë do të jenë në qendër të vëmendjes, por ka ofruar pak detaje se çfarë lloj teknologjie do të testohet në të vërtetë.
Në këshillën e tij, Komisioneri eSafety ka hedhur idenë e përdorimit të një shërbimi të palës së tretë për të anonimizuar ID-në e një përdoruesi përpara se të kalohet në çdo faqe të verifikimit të moshës, për të “ruajtur” privatësinë e tyre.
A do të ketë sukses Australia?
Australia nuk është aspak vendi i parë që përpiqet të kufizojë mënyrën se si të rinjtë hyjnë në uebsajte ose platforma të caktuara në internet.
Në vitin 2011, Koreja e Jugut miratoi “ligjin e mbylljes” i cili i ndalonte fëmijët nën 16 vjeç të luanin lojëra në internet midis orës 22:30 dhe 6:00, por rregullat – të cilat u përballën me reagime të kundërta – u hoqën më vonë duke përmendur nevojën për “respektimin e të drejtave të të rinjve”.
Kohët e fundit, Franca prezantoi legjislacionin që kërkon që platformat e mediave sociale të bllokojnë aksesin e fëmijëve nën 15 vjeç pa pëlqimin e prindërve. Hulumtimet treguan se pothuajse gjysma e përdoruesve ishin në gjendje të anashkalonin ndalimin.
Një ligj në shtetin amerikan të Utah – i cili ishte i ngjashëm me atë të Australisë – hasi në një çështje tjetër: ai u bllokua nga një gjykatës federal që e gjeti atë jokushtetues.
Albanese ka pranuar se propozimi i Australisë mund të mos jetë i pagabueshëm dhe nëse kalon në parlament, do t’i nënshtrohet një rishikimi.
“Ne të gjithë e dimë se teknologjia ecën shpejt dhe disa njerëz do të përpiqen të gjejnë mënyra rreth këtyre ligjeve të reja, por kjo nuk është një arsye për të injoruar përgjegjësinë që kemi,” u tha ai ligjvënësve.
Top Channel