Temperaturat nën zero. Erërat e ftohta. Bora që bie në një fushë “si tundra”. Këto ishin kushtet me të cilat u përballën ushtarët në betejën e rezervuarit Chosin.
Për rreth 17 ditë në fund të vitit 1950, ata luftuan me të ftohtin e furishëm në malet e Koresë së Veriut. Me logjistikë të kufizuar dhe pa shpresë përforcimi, 30,000 ushtarë të OKB-së u përballën me mbi 120,000 trupa kineze në një betejë të konsideruar si një nga më brutalet të Luftës së Koresë.
Aty mes amerikanëve ishte 19-vjeçari Cpl. John Albert Spruell, nga Kolorado. Njësia e tij – Bateria B, Batalioni i 57-të i Artilerisë në Fushë, Divizioni i 7-të i Këmbësorisë, hyri në luftime pranë fshatit Hagaru-ri në buzë të rezervuarit.
Luftimet dhe të ftohtit vranë qindra ushtarë, ndërsa shumë të tjerë u konsideruan të zhdukur.
Kur tmerret në rezervuarin Chosin ishin zbehur, luftëtari adoleshent nga Kolorado nuk u regjistrua në mesin e të vdekurve. Por as nuk kishte prova që Spruell ishte zënë rob.
Kështu, më 6 dhjetor 1950, ai u cilësua si një ndër ushtarët e zhdukur.
Në shtëpi në Cortez, familja e Spruell-it interesohej vazhdimisht mbi fatin e të riut. Nëna e tij, Pauline Sleeper, ndoshta nuk donte të pranonte atë që të afërmit e saj dekada më vonë do të thoshin se ajo pothuajse me siguri e dinte edhe atëherë.
Fëmija i saj kishte vdekur.
Megjithatë, ajo dhe familja e saj nuk kishin asgjë për të varrosur.
Mungesa e provave dhe besimi i nënës
Menjëherë pas luftës, kombet kundërshtare filluan Operacionin “Glory”, një shkëmbim i vitit 1954 i mijëra grupeve të mbetjeve të të vdekurve të Luftës Koreane. Midis të rikuperuarve ishte një që thuhet se u gjet pranë vendit ku Artileria e 57-të e Fushës kishte luftuar në rezervuarin Chosin.
Një “shoqërim tentativë” u bë midis grupit dhe Spruell, tha Agjencia e Kontabilitetit e POË/MIA e Departamentit të Mbrojtjes së SHBA-së.
Por nuk kishte asnjë provë përfundimtare.
Kështu, si gjithë të tjerat, grupit të mbledhjes së eshtrave iu dha një kod – i panjohur X-15754 – u dërgua në Honolulu dhe u varros në Varrezat Kombëtare Përkujtimore të Paqësorit, të quajtur shpesh Punchboël sepse shtrihet në një vullkan të zhdukur.
Emri i Spruell gjithashtu u regjistrua, në listën e varrezave të të zhdukurve, ku u renditën emrat e 8,210 amerikanëve të humbur në Luftën Koreane në 1966.
Me kalimin e kohës, familja e tetarit të humbur eci përpara. Vëllai i tij më i madh kishte një familje të tijën, duke i vënë emrin njërit prej djemve të tij sipas vëllait të tij, i cili nuk u kthye kurrë në shtëpi nga Koreja.
Por vëllai fliste rrallë për të riun që u pa për herë të fundit në gjysmë të rrugës pranë rezervuarit Chosin, tha një nga fëmijët e tij, Dennis Spruell.
“Unë nuk dija asgjë për xhaxhain tim,” tha Dennis Spruell. “Ata nuk folën për këtë.”
Por Sleeper nuk hoqi dorë kurrë nga shpresa se djali i saj i humbur në luftë do të kthehej, tha kushërira e Dennis, Donna Lee Bailey, e cila lindi pasi John Spruell u pa për herë të fundit në fushën e betejës.
“Nëna e tij,” i tha ajo CNN, “gjithmonë thoshte se ai do të kthehej në shtëpi.”
Një ekzemplar i ADN-së dhe një telefonatë e faturuar
Ushtria, gjatë gjithë kohës, kishte Spruell të listuar si të zhdukur. Dhe në përpjekjet e saj të vazhdueshme për të mbyllur raste të tilla, ajo kishte kontaktuar me Dennis Spruell, tha ai për CNN, për një mostër të ADN-së së tij, e cila falë zhvillimeve në shkencë ishte bërë çelësi për të zhbllokuar të gjitha llojet e mistereve mbi zhdukjen e tij.
Ndërkohë, Agjencia e Kontabilitetit të POW/MIA të Mbrojtjes në verën e vitit 2018 propozoi shkëputjen e 652 të panjohurve të luftës koreane të varrosur në Punchbowl për t’u përpjekur përsëri t’i identifikonte dhe t’ua kthente familjeve të tyre.
Agjencia që nga viti 1982 ka identifikuar mbi 450 amerikanë të vrarë në Luftën Koreane, së bashku me 2,000 fillestarët, eshtrat e të cilëve u kthyen në fund të luftës, pasi mbi 7,500 ushtarë amerikanë nga konflikti mbeten të zhdukur.
Kaluan tre vjet përpara se agjencia të mund të zbulonte mbetjet e përcaktuara X-15754 dhe t’i dërgonte ato në një laborator për analiza.
Gati 70 vjet pasi ata u kthyen nga zona e rezervuarit Chosin, shkencëtarët përdorën radiografi/rrezet x dentare, antropologjike, gjoks – dhe ADN – për të testuar ekzemplarët e Panjohur X-15754.
Më pas, gushtin e kaluar, agjencia bëri një ID pozitive.
Dennis Spruell u thirr për të marrë lajmin. Mbetjet e njohura për dekada vetëm si X-15754 ishin ato që kishte sugjeruar lidhja tentative: ato të xhaxhait të tij, Cpl. John A. Spruell.
Dhe tani, Bejli tha, “ai po kthehet në shtëpi”.
Ndërsa shumica e të afërmve më të afërt të Spruell kanë vdekur, shoku i tij i fëmijërisë, Charles Haley, është ende gjallë. Ai kujton se Spruell nuk u regjistrua për vitin e tyre të fundit në shkollën e mesme.
“Të gjithë thanë, ‘Epo, ai u bashkua me ushtrinë’ dhe ky ishte disi fundi i tij, sepse ne kurrë nuk dëgjuam më”, tha Haley, i cili më vonë u bashkua me ushtrinë gjithashtu dhe u stacionua në Japoni.
Haley gjithashtu është siguruar gjithmonë që të ketë një flamur në një lapidar për nder të Spruell në varrezat e Cortez-it.
Top Channel