​Raporti i KE-së për punën në Kuvendin e Kosovës: Përpjekjet e kufizuara për të krijuar konsensus ndërpartiak

Raporti thekson se Kuvendi nuk ka mundur të miratojë ligje dhe të bëjë emërimet e nevojshme në organet publike për periudha të gjata kohore.

“Bojkoti nga deputetët e Listës Serbe e bëri të pamundur miratimin e ligjeve në kategorinë e legjislacionit jetik. Vazhdoi mungesa e konsensusit politik për disa nga reformat kryesore dhe proceset legjislative. Kuvendi duhet të prezantojë masa dhe/ose ndëshkime për t’u siguruar që mund të kryejë rolin e tij. Për këtë qëllim, ajo do të duhet gjithashtu të përmirësojë menaxhimin e saj të brendshëm, të miratojë një plan vjetor pune dhe të prezantojë një sistem votimi elektronik dhe një sistem elektronik të regjistrimit të pranisë. Përveç funksionit legjislativ, Kuvendi duhet të forcojë funksionin e tij mbikëqyrës. Më 8 qershor 2023, Kuvendi miratoi Ligjin e ri për zgjedhjet e përgjithshme. Ai gjithashtu arriti konsensus ndërpartiak me miratimin e shpejtë të tre marrëveshjeve të Procesit të Berlinit për lirinë e lëvizjes. Kuvendi vazhdoi të përdorë procedura të shpejta/të përshpejtuara për miratimin e legjislacionit kyç. Numri i grave deputete mbetet i njëjtë, edhe pse për herë të parë gratë kryesojnë më shumë se gjysmën e komisioneve të Kuvendit. Diskutimet mes mazhorancës qeverisëse dhe opozitës në Kuvend ishin të polarizuara dhe herë pas here të tensionuara. Disa deputetë përdorën gjuhë nxitëse kundër kundërshtarëve politikë, duke përfshirë stereotipizimin dhe gjuhën jo të ndjeshme gjinore. Kuvendi nuk ka arritur konsensus për shumë çështje, duke përfshirë politikën energjetike, rritjen e pagave në sektorin publik, grevat në sektorin e arsimit, strategjinë e sigurisë dhe politikën ekonomike. Përderisa Kuvendi mbetet forumi kryesor për dialogun politik ndërmjet partive politike dhe përfaqësuesve joshumicë, janë bërë përpjekje të kufizuara për të krijuar konsensus për çështjet me interes të përgjithshëm. Debati politik duhet të drejtohet drejt diskutimeve thelbësore që çojnë në rezultate konsensuale dhe të qëndrueshme. Mungesa e kuorumit të vendimmarrjes, pavarësisht se qeveria ka shumicën në Kuvend, çoi në një numër të madh pikash në rendin e ditës dhe seancat parlamentare zvarriten me muaj të tërë, duke shkaktuar vonesa në miratimin e reformave të lidhura me BE-në dhe në bërjen e emërimeve. Mungesa, ardhja me vonesë dhe largimi i hershëm nga seancat plenare dhe mbledhjet e komisioneve janë bërë praktikë e zakonshme. Rregullores së re të Punës i mungojnë masat për vendosjen e gjobave financiare (ose të tjera) për mungesë të pajustifikuar në seancat parlamentare. Më 7 nëntor 2022, 10 deputetë të Listës Srpska dhanë dorëheqje nga Kuvendi si pjesë e tërheqjes kolektive të serbëve të Kosovës nga institucionet e Kosovës. Më 17 nëntor, kandidatët e radhës morën mandatin e tyre. Nëntë deputetë të rinj të Listës Serbe, një anëtar i Nismës Qytetare të opozitës serbe të Kosovës ‘Liri, Drejtësi, Mbijetesë’ (SPO) dhe dy deputetë goranë dhe romë morën pjesë në seancën plenare të 6 prillit 2023 për të siguruar vazhdimin e mandateve të tyre, vetëm për të vazhduar më pas bojkotin e seancave plenare”.

Mungesa e disiplinës dhe interpretimi i lirshëm i përgjegjësive parlamentare janë bërë një pengesë në rritje për funksionimin e Kuvendit dhe organeve të tij, thuhet në Raport.

“Gjatë periudhës raportuese, Kuvendi miratoi 104 ligje, nga të cilat 25 ratifikime të marrëveshjeve ndërkombëtare. Nga 104 ligje të miratuara, 21 janë miratuar me procedurë të shpejtë. Këtu përfshiheshin ligjet thelbësore si Ligji për buxhetin e vitit 2023, Ligji për zyrtarët publikë dhe Ligji për pagat. Nuk pati përpjekje për të krijuar konsensus mbi pjesët kyçe të legjislacionit dhe partitë opozitare i kanë referuar një numër prej tyre në Gjykatën Kushtetuese. Më 23 shkurt 2023, Kuvendi miratoi menjëherë tre marrëveshje ndërkombëtare të arritura në Procesin e Berlinit. Këto mundësojnë lëvizjen e lirë me karta identiteti dhe njohjen e kualifikimeve të arsimit të lartë dhe kualifikimeve profesionale në Ballkanin Perëndimor. Kuvendi nuk ka arritur të bëjë emërime me kohë në shumicën e organeve kyçe të pavarura. Si pasojë ka disa vende vakante në institucione të ndryshme dhe Kuvendi ka vazhduar shtyrjen e votimeve për emërimet. Kuvendi duhet të forcojë funksionin e tij mbikëqyrës të ekzekutivit dhe të institucioneve të pavarura. Rregullorja e re e punës përfshin procedura të avancuara të raportimit për trajtimin e raporteve vjetore të institucioneve të pavarura, por kjo nuk ka rezultuar në shqyrtimin me kohë të këtyre raporteve. Shumica e raporteve vjetore 2021 të institucioneve të pavarura janë shqyrtuar në muajt e parë të sesionit të pranverës 2023 dhe shpesh pa debat thelbësor. Kuvendi bëri përpjekje të kufizuara për të adresuar mungesën e stafit të kualifikuar, veçanërisht në lidhje me çështjet e specializuara ligjore dhe gjinore”.

Top Channel