Pompei, zbulimi i breshkës së lashtë dhe vezës së saj befason arkeologët!

Kur Mali Vezuv shpërtheu gati 2000 vjet më parë, banorët e lashtë të Pompeit ishin ngrirë në vend nga hiri. Po kështu, rezulton se ishte edhe flora dhe fauna e qytetit, duke përfshirë një breshkë shtatzënë me vezën e saj.

Arkeologët gjetën mbetjet e zvarranikëve të varrosur nën hirin dhe shkëmbin ku ishte vendosur i pazbuluar që nga viti 79 pas Krishtit. Breshka po strehohej nën një ndërtesë tashmë të shkatërruar kur goditi fatkeqësia vullkanike.

Arkeologët gjetën mbetjet gjatë gërmimit të një zone të qytetit që banorët e tij të lashtë kishin rindërtuar pas një tërmeti të mëparshëm që shkatërroi Pompein në vitin 62 pas Krishtit. Rreth 2000 vjet më parë, breshka 14 cm ishte gërmuar në një strofull të vogël nëntokësore nën një dyqan të shkatërruar në atë tërmet të mëparshëm.

Arkeologu i Universitetit të Oksfordit, Mark Robinson, i cili zbuloi mbetjet e një breshke tjetër në një vend aty pranë në Pompei në vitin 2002, tha për ‘BBC’ se kishte dy shpjegime se si zvarraniku kishte arritur atje. Ai u shpreh:

Njëra është se është një breshkë shtëpiake, e cila ndoshta ka ikur dhe ka shkuar në rrënojat e tërmetit të madh. Një mundësi më e madhe është që të ishte një breshkë nga fshati aty pranë që kishte hyrë në qytetin antik. Pompei u shkatërrua ndjeshëm dhe jo kudo mund të rindërtohej pas tërmetit. Flora dhe fauna nga fshatrat përreth ishin zhvendosur në qytet.

Ekspertët thonë se zbulimi ilustron pasurinë e ekosistemit natyror të Pompeit në periudhën pas tërmetit. Drejtori i përgjithshëm i Pompeit, Gabriel Zuchtriegel, tha se:

I gjithë qyteti ishte një kantier ndërtimi dhe me sa duket disa hapësira ishin aq të papërdorura sa që kafshët e egra mund të bredhin, të hynin dhe të përpiqeshin të vendosnin vezët e tyre.

Një vizitor në Pompei, një student finlandez i doktoraturës, i cili rastësisht po kalonte pranë vendit kur u bë zbulimi, e përshkroi atë që pa në BBC si “spektakolare”. Joonas Vanhala tha:

Ata sapo kishin hequr guaskën e kafshës, kështu që ajo që dukej ishte skeleti dhe veza. Ishte një ngjyrë kafe e lehtë, me rërë. Nuk do ta kisha njohur si vezë po të mos ma kishin thënë.

Studiuesit e mbetjeve njerëzore nga Pompei kanë nxjerrë sekrete gjenetike nga eshtrat e një burri dhe një gruaje që u varrosën kur qyteti romak u përfshi nga hiri vullkanik. Ky gjenom i parë njerëzor pompeian është një grup pothuajse i plotë i udhëzimeve gjenetike nga viktimat, të koduara në ADN-në e nxjerrë nga kockat e tyre. ADN-ja e lashtë u ruajt në trupa që ishin mbështjellë në hirin e ngurtësuar nga koha. Gjetjet janë publikuar në revistën ‘Scientific Reports’./topalbaniaradio

Top Channel