Drejt presidentit përbashkues

Megjithëse vetë Arvizu u kujdes që ta kamuflonte mendimin e tij për personat e afishuar, duke u ndalur në batuta apo duke u rrëshqitur përgjigjeve, ka qenë e mundur të konfirmojmë edhe një herë identikitin e kreut të shtetit, ashtu siç do ta donin ndërkombëtarët.

Jo i atashuar fort me një sigël politike, i qëndrueshëm ndaj presioneve që do t’i vijnë nga anë të treta, i aftë në komunikim dhe liberal në drejtim e gjykim. Pak a shumë ky është përshkrimi i kreut ideal të shtetit, sipas Aleksandër Arvizu, i cili mesa duket la shumë buzë të rrudhura nga pas. Jozefina Topalli më e para fare, e cila për diplomatin amerikan, nuk përmbush kriteret e paanësisë dhe nuk ka mbështetjen e opozitës. Refreni i mbështetjes së opozitës do të dëgjohej shumë shpesh nga goja e zotit Arvizu, i cili nuk mungoi të thotë se mazhoranca mund ta zgjedhë me shumicë të thjeshtë kreun e shtetit, por ky do të konsiderohej një “shans i humbur” nga ana e bashkësisë ndërkombëtare. Një përcaktim ky që është dëgjuar jo rrallë në të shkuarën dhe që është përdorur gjithmonë për të dëshmuar zhgënjimin e të huajve për zhvillimet në Shqipëri. Madje Arvizu nuk harroi as t’i dërgojë një mesazh në distancë Kryeministrit, duke i kujtuar se nuk po zgjedh një anëtar të kabinetit të tij, por kreun e të gjithë shtetit.

Dalja publike e Arvizusë në momentin kur fushata presidenciale po ndez motorët, shënon një marrje të qartë pozicioni të SHBA-së dhe europianëve, ndaj një procesi që po rrezikon të degradojë në një luftë llogoresh politike. Pasi u përkundën gjatë në tundimin e “presidentit kushtetues”, i cili, sipas një logjike trashanike nënkupton zgjedhjen me 71 vota, ndërkombëtarët po shohin përditë e më qartë se ky variant do të çojë në një krizë të thellë politike në vend. Nëse kreu i shtetit zgjidhet në bazë të një logjike kundërvënieje mes qeverisë dhe opozitës, kjo do të prekë jo vetëm stabilitetin e vetë qeverisë (pozita delikate e LSI-së), por do të kushtëzojë edhe një sezon krize, që do të kulmojë në zgjedhjet e vitit të ardhshëm.

Kjo frikë ishte e lexueshme në komentet e Arvizusë, të cilat në këtë pikë ngjajnë si dy pika uji me komentet që ka bërë së fundi komisioneri Fyle e politikanë të tjerë të lartë europianë.

Animi i dukshëm i bashkësisë ndërkombëtare drejt një presidenti përbashkues, e jo një kreu shteti që do të përmbushte vetëm orekset e njërës palë, shënon një zhvillim esencial në ekuacionin e madh që po luhet për javët në vazhdim. Kjo këshillë me zë të lartë e ndërkombëtarëve duket se i drejtohet më së pari shumicës qeverisëse (hiq LSI-në, e cila ka një qëndrim të ndryshëm). Arvizu e tha hapur se figura si Topalli apo edhe të tjerë që shihen si të afërm me mazhorancën, janë ose të papërshtatshëm për pozicionin e kreut të shtetit, ose kanë nevojë “të pinë më shumë kafe me opozitën”, për të marrë edhe përkrahjen e saj.

Nga ana tjetër, një presion i tillë duket se prish edhe planet e përfolura të Ramës e Metës, për një demarsh për ta zgjedhur kreun e shtetit me votat e tyre, duke nxjerrë në pakicë Berishën.

Ky është në fakt triumfi i përkohshëm i presidentit konsensual, megjithëse askush nuk guxon ta quajë kështu. E në fakt termat kanë shumë pak rëndësi, nëse formula është e njëjtë apo e përafërt. Por që kjo dëshirë e ndërkombëtarëve të materializohet, ka ende shumë punë. Hyrja në lojë e Berishës pas 24 majit, me shumë gjasë do të shënojë rëndimin e klimës mes palëve, duke i vështirësuar bisedimet. Sepse Kryeministri s’do të dojë që t’i japë avantazh Ramës, duke i siguruar sukses nismës së tij për negociata dhe së dyti, ai do të vijojë të qëndrojë fort për të zgjedhur njeriun e tij në Presidencë. Një kryetar shteti “noter”, siç e quan Rama, është një garanci për Berishën në kohët e turbullta që e presin. Sidomos në rastin e një humbjeje politike në zgjedhjet e 2013-s. Por është gjithashtu e vërtetë se projekti i tij i kontrollit të presidencës, pas largimit prej aty të “bukëshkalit” Bamir Topi, po vështirësohet përditë e më tepër. Në horizont shfaqet sërish hija e “mister X”. E atij kandidati, i cili sot, ndoshta nuk e di akoma, se pas dy muajsh mund të jetë kryetar shteti. Por të presim e të shohim. Ka ende rrugë përpara.

Folëm për Berishën dhe për propagandën, për ata që e bëjnë dhe për ata që e mbajnë mbi supe. Që të jemi krejt të saktë propaganda nuk është aspak një shpikje e Berishës, ndonëse ky mund ta ketë ngritur atë në nivele të papara mjeshtërore, dhe, aq më shumë, nuk është një fjalë aspak e keqe. Me sa duket, ajo ka lindur bashkë me njeriun e arsyeshëm dhe me pushtetin. Që në Dhjatën e Vjetër të rrethuarit në Jerusalem përhapnin parulla për të frikësuar rrethuesit e tyre asiras. Termi vjen nga latinishtja (propagare – përhap). Në histori kjo fjalë është ngulitur që në shekullin XVI. Asokohe Vatikani vendosi themelimin e një shoqërie, e cila quhej “Congregatio de Propaganda Fide” (Shoqëria e të Përhapurit të Fesë). Qëllimi i saj ishte frenimi i protestantizmit antipapal që kishte nisur të predikohej nga Martin Luteri, edhe ky vetë një propagandist i madh. Shumë kryevepra të historisë nuk janë gjë tjetër veçse një propagandë e mirëfilltë. “De bello civico” e Jul Cezarit synonte forcimin e strategut në skenën politike të Romës. “Eneida” e Virgjilit nuk është gjë tjetër veçse një himn për dinastinë Julia, prej së cilës rridhte Augusti, perandori i parë i Romës. Në formën e mirëfilltë që njohim sot, pra si një aktivitet i ndërgjegjshëm, i planifikuar, saktësisht i orientuar që vë në lëvizje metodat e përpunimit të trurit të publikut, me qëllim që të përfitojë ai që e organizon, është njohur që nga Lufta e Parë Botërore e këndej. Tashmë, në forma të shumëllojshme, propaganda është pjesë e jetës së përditshme të të gjitha shoqërive, qofshin këto të lulëzuara apo të prapambetura. Që në 1923, amerikani Eduard Bernays, i cili konsiderohet si “babai” i shkencës se marrëdhënieve me publikun, shkruante: “…Manipulimi i ndërgjegjshëm dhe i zgjuar i zakoneve tradicionale dhe mendimeve të masave të gjera është një element i rëndësishëm në një shoqëri demokratike. Ata që e vënë në lëvizje këtë mekanizëm sekret përbëjnë një qeveri të fshehtë që e ka pushtetin e vërtetë të sundojë në vend. Ne qeverisemi, mendjet tona modelohen, mendimet tona sugjerohen, shijet tona ndikohen në masë të madhe nga njerëz për të cilët nuk kemi dëgjuar kurrë më parë. Kjo është një pasojë logjike e mënyrës, sipas së cilës është organizuar shoqëria jonë demokratike”. Me një fjalë propaganda do të jetë, jetë e mot shoqëruesja jonë, e individëve, por edhe e grupeve, masave, turmave dhe lukunive, kur ndodh që ato të krijohen. Puna është se si po bëhet kjo te ne sot e kësaj dite. A duhet të ketë ajo të paktën një, vetëm një fije të vërtete?
 
Kush e di sepse (disa thonë ngaqë jemi vend i vogël, por kjo ha diskutim) ne, jetë e mot, si në kohë të qeverisjeve tona të para të pavarura, më pas në komunizëm, por edhe sot, kemi ngulmuar të shesim mend me një model tonin, krejt tonin, me atë që nuk e paska pasur asnjë popull, qoftë ky larg, apo afër. Ideja e popullit që i ka mbijetuar me shekuj asgjësimit duke u fshehur ndër male e duke sulmuar që andej pushtuesit, ideja e njerëzve që ani pse ishin të varfër, ishin më të ndershëm e më të besës se të gjithë fqinjët e tyre të marrë së bashku, ideja e popullit më të lashtë në Ballkan po se po, por edhe mundësisht në Europë, ideja e krenarisë pa fund shumë herë e pabazë ishin gjëra me të cilën u rritën breza të tërë shqiptarësh. Ishim më të prapambeturit në krejt Europën e megjithatë kujtonim se u shisnim modele të tjerëve. Do të ishte njësoj sikur një zulu afrikan t’u shiste mend të bardhëve se ai rrjedh direkt nga australopiteku e andaj ata nuk janë asgjë para varfërisë së tij krenare. Kjo mënyrë të menduari e të vepruari u shndërrua në art të vërtetë nga komunistët. Këta nuk e përdorën tekstualisht termin model, porse sajuan “Shqipërinë, fener ndriçues në krejt botën” dhe “Shqipërinë, shkëmb graniti”. Askush nuk na mori për model, por ne ama ishim krejt të bindur se kishim krijuar një model tonin që duhej të na e kishte zili krejt dynjaja. Dhe kështu, falë modës sonë të vjetër kompleksive, jo vetëm harxhuam më kot 50 vjet të jetëve tona, por edhe e futëm vendin në një banjë gjaku, e cila vështirë se do të harrohet ndonjëherë.

Të njëjtën gjë, çuditërisht, po bëjmë edhe sot. Në vend që të ulim kokën duke shtuar punën sa të mundemi e ku të mundemi me frikë në zemër se kriza që na ka rrethuar keq mbase mund të na mbërthejë edhe neve, ne, ose përfaqësuesit tanë në pushtet, por kjo nuk ka edhe aq shumë rëndësi, vazhdojmë të sajojmë modelet tona. Nëse papunësia luftohet duke e lënë fare punën dhe duke shitur mend, nëse prodhimi nuk bie në krizë kur nuk ka ose ka fare pak prodhim, nëse një fukara nuk ka se si ta ndiejë krizën bankare, atëherë sigurisht që po, atëherë e kemi krijuar më në fund modelin tonë tipik shqiptar. Por ama në këtë rast nuk është fare për t’u krenuar, përkundrazi.

Gazeta ‘Shqip’

Top Channel