Protesta anti-qeveritare në Iran, njerëzit dalin në rrugë me kërkesa politike/ Çmimet u dyfishuan, paraja u zhvlerësua

31/12/2025 22:01

Irani është përfshirë nga valë protestash dhe grevash për ditë të tëra, pasi qytetarët dolën në rrugë për të shprehur zemërimin e tyre ndaj situatës ekonomike katastrofike dhe politikave të regjimit islamik.

Demonstrimet filluan pas rënies shkallëzonte të monedhës kombëtare në një nivel rekord prej rreth 1.4 deri ne 1.6 milionë rial për 1 dollar amerikan në tregun e lirë, duke nxitur mbylljen e dyqaneve dhe marshime nga tregtarë dhe shitës në Grand Bazaar të Teheranit e qytete të tjera. Në fillim të 2025 kursi i këmbimit ishte 1 dollar me 42 mije rail.

Inflacioni vjetor ka arritur mbi 42%, duke u reflektuar në rritje drastike të çmimeve të ushqimeve dhe mallrave bazë—me ushqimet rreth 72% më shtrenjtë dhe barnat rreth 50%. rënie e fuqisë blerëse ka bërë që shumë iranianë të mos mund të përballojnë nevojat themelore, ndërsa kursi i rialit ka humbur afro gjysmën e vlerës së tij gjatë vitit.

Protestat nuk janë vetëm për çmimet. Ato kanë përfshirë edhe brohoritje anti-qeveritare, kërkesa për liri më të madhe dhe kritika ndaj drejtimit të regjimit të ajatollahëve, duke shënuar një pikë kulmore të pakënaqësisë publike kundër sistemit aktual. Disa demonstrues madje kanë brohoritur slogane historike kundër diktaturës dhe në favor të ndryshimeve të mëdha politike.

Qeveria iraniane, përfshirë presidentin Masoud Pezeshkian, ka pranuar se protestat kanë “kërkesa legjitime” dhe ka thënë se do të krijojë dialog me liderët e protestave për të adresuar problemet e jetesës dhe ekonomisë. Po ashtu, kreu i Bankës Qendrore ka dhënë dorëheqjen dhe një emërim i ri pritet të miratohet.

Megjithatë, pakënaqësitë janë të thella: bizneset vazhdojnë mbylljet dhe studentët janë bashkuar në protesta, duke rritur frikën se zemërimi mund të përhapet edhe më gjerë në javët në vijim. Kjo krizë shënon valën më të madhe të shqetësimit shoqëror në tre vitet e fundit në Iran, pas lëvizjeve të mëparshme të mëdha për çështje të të drejtave civile dhe sociale.

Top Channel

DIGITALB DIGITALB