Vetmia, ekspertët japin alarmin: Në ditët e festave, bëhet “vrastare” 26/12 14:44
Në shpatet e malit Girifalco në Itali, në periferi lindore të Luginës Nerfa dhe në një lartësi mbidetare mbi 1,000 metra, ndodhet një fshat i lashtë rural, Pagliara dei Marchi, i cili administrativisht bie nën komunën e Castellafium.
Shtëpitë prej guri dhe rrugët e ngushta na kujtojnë se fshati dikur ishte i gjallë. Por tani, banorët janë të paktë dhe macet janë shumë më të shumta se ata. Prania e fëmijëve është inekzistente. Luigi Di Marzio ishte foshnja e fundit e lindur në Pagliara, në vitin 1996. Tani, ai punon si punëtor ndërtimi dhe duhet të udhëtojë shumë për në punë.
Ky “rekord” i Luigi-t u thye 29 vjet më vonë me lindjen e Larës, e cila lindi të hënën, më 10 mars, duke u sjellë gëzim si babait të saj 56-vjeçar Paolo Bussi ashtu edhe nënës së saj 42-vjeçare Cinzia Trambuco. Trambuco, një mësuese muzike, lindi pranë Romës. Ajo punoi për vite me radhë në kryeqytetin italian, përpara se të vendoste të transferohej në fshatin ku lindi gjyshi i saj, duke dashur të krijonte një familje larg kaosit të qytetit. Atje ajo takoi Bussi-n, një punëtor ndërtimi nga zona. Të dy vendosën të krijonin një familje.
Siç raporton Guardian, lindja e Larës së vogël, marsin e kaluar, shkaktoi festime në fshat. Foshnja erdhi për të rritur popullsinë e fshatit, i cili ka rreth 20 banorë.
Pagëzimi i saj, i cili u zhvillua në kishën përballë shtëpisë së saj, u ndoq nga i gjithë komuniteti, përfshirë macet, dhe Lara e vogël tani është një atraksion turistik. Madje nëna e saj thotë se ajo është vetëm 9 muajshe dhe tashmë është e famshme, pasi ka pasur njerëz që e kanë vizituar Paliarën vetëm për të parë foshnjën.
Një simbol shprese, por edhe një kujtesë për krizën demografike
Ardhja e Larës solli gëzim në fshat. Vogëlushja simbolizon shpresën, por na kujton edhe krizën demografike, e cila po përkeqësohet edhe në Itali. Në vitin 2024, lindjet ranë në një nivel historik të ulët, pasi u regjistruan 369,944, duke vazhduar një trend negativ prej 16 vitesh. Shkalla e lindshmërisë ra gjithashtu në nivele rekord, me një mesatare prej 1.18 fëmijësh për grua në moshë riprodhuese. Të dhënat paraprake për vitin 2025 janë gjithashtu të zymta.
Arsyet janë të shumta: pasiguria në punë, migrimi masiv i të rinjve, mbështetja e pamjaftueshme për nënat që punojnë dhe, si në vendet e tjera, një rritje e infertilitetit mashkullor. Në të njëjtën kohë, gjithnjë e më shumë njerëz po marrin vendimin e vetëdijshëm për të mos u bërë prindër. Kryetarja e bashkisë Giuseppina Perocci i tha Guardian se Pagliara dei Marsi, ndonëse e vogël, pasqyron problemin më të gjerë të një vendi në plakje dhe zbrazjes së shkollave. “Pagliara dei Marsi po vuan nga shkretëtirëzimi dramatik, i cili është përkeqësuar nga humbja e shumë të moshuarve, pa asnjë ripërtëritje brezash”, tha ajo.
Problemet e prindërve
Prindërit e Larës morën një pagesë lindjeje prej 1,000 eurosh pas lindjes së saj, e vlefshme nga janari 2025. Në të njëjtën kohë, ata marrin një pagesë mujore prej rreth 370 eurosh për fëmijë. Vështirësia e tyre më e madhe është kombinimi i punës dhe kujdesit për fëmijët, pasi sistemi mbetet i pamjaftueshëm. Pavarësisht retorikës së qeverisë, strukturat e kujdesit për fëmijët nuk janë rritur. Shumë gra detyrohen të lënë punët e tyre gjatë shtatzënisë dhe e kanë të vështirë të kthehen.
Çifti është gjithashtu i shqetësuar për arsimimin e ardhshëm të Larës. Herën e fundit që Pagliara de Marsi kishte një mësues, me shtëpinë e tij që funksiononte si shkollë, ishte disa dekada më parë. Në kopshtin dhe shkollën fillore aty pranë në Castelfiume, asgjë nuk është e sigurt, pasi mbylljet e shkollave janë të vazhdueshme për shkak të niveleve të ulëta të lindjeve.
“Stimujt ekonomikë nuk janë të mjaftueshëm”, thotë Trumpuko, duke argumentuar se nevojitet një rishikim total i sistemit, në një vend me taksa të larta dhe pa një cilësi përkatëse të jetës ose shërbime sociale.
Probleme edhe me klinikën e maternitetit
Një orë larg fshatit ndodhet qyteti i Sulmonës. Vitet e fundit, ka pasur një luftë për të parandaluar mbylljen e repartit të maternitetit të spitalit. Klinika, e cila i shërben qytetit dhe fshatrave përreth, regjistroi 120 lindje në vitin 2024, shumë më poshtë se 500 të nevojshme për të ruajtur financimin. Nëse klinika mbyllet, gratë shtatzëna do të duhet të udhëtojnë për në L’Aquila, rreth një orë larg, me rreziqe serioze në raste urgjence.
Në të njëjtën kohë, në Itali po zhvillohet një valë kundër shkretëtirëzimit. Shumë italianë shprehin shqetësim, pasi fshatrave të vegjël si Pagliara u mungojnë mjetet e nevojshme të transportit dhe shërbimeve për banorët e tyre. Hendeku me zonat urbane është i madh dhe ata që mund ta përballojnë po kërkojnë mundësi diku tjetër.
Vetëm të moshuarit, të cilët janë të lidhur me tokën dhe traditat stërgjyshore, mbeten në fshatra. Megjithatë, siç paralajmërojnë ata, qytetet dhe fshatrat e vegjël përfaqësojnë një pjesë të paçmuar të trashëgimisë kulturore dhe arkitekturore të vendit.
Top Channel
