Ambasadori Silvio Gonzato gjatë një interviste ekskluzive në “Top Story” foli për luftën e SPAK kundër korrupsionit, teksa shtoi se duhet të bëhet më tepër punë.
Gonzato u ndal edhe tek institucionet që duhet të menaxhojnë sistemin gjyqësor në vend, përfshirë edhe korrupsionin në këtë sektor.
Grida Duma: I nderuar Ambasador, jam shumë e lumtur që patëm mundësi të zhvillonim këtë intervistë me ju. Është vërtet një moment i mirë për të pasur njohuritë tuaja, si për analizën politike ashtu edhe për mentalitetin e shoqërisë shqiptare në tërësi ndaj integrimit evropian, të cilin mezi presim ta shohim me sy realistë. Faleminderit për kohën tuaj dhe që po e bëjmë këtë intervistë në një moment shumë konkret dhe aktual.
Ambasadori: Jam unë ai që ju falënderoj, në fakt, që më pritët në emisionin tuaj sepse, siç e thatë edhe ju, ky është një moment mjaft i rëndësishëm në historinë e rrugës së Shqipërisë drejt Bashkimit Evropian. Prandaj jam i kënaqur që mund ta zhvillojmë këtë bisedë sot.
Grida Duma: Është e saktë nëse them se keni qenë katër dekada në këtë profesion, diplomaci dhe politikë.
Ambasadori: Po zbuloni moshën time. Po, pothuajse.
Grida Duma: Le t’i habisim njerëzit që keni katër dekada në politikë dhe diplomaci.
Ambasadori: Vitin tjetër, në gusht, do të dal në pension. Pra, ky është pozicioni im i fundit dhe do të jenë 38 vjet karrierë në Bashkimin Evropian.
Grida Duma: 38 vjet.
Ambasadori: 38. Nuk bëj dot 40 vjet, por duhet ta them se ka qenë një karrierë jashtëzakonisht interesante dhe magjepsëse, dhe jam ende i pasionuar pas punës sime.
Grida Duma: Ju nuk jeni një personalitet diplomatik dhe politik tipik. Kur lexova vitet tuaja të sakta në departamentin e zgjerimit në Bruksel, më duhej të mbaja frymën, sepse nuk e kam atë energjinë e duhur për të punuar në korridoret e zyrave të Brukselit për shkak të burokracisë së madhe të procedurave. Por ju keni filluar në Bruksel. Nga Brukseli në Nju Jork – dhe po jap vetëm momente kyçe – dhe në Tiranë. Çfarë po ju jep kjo Shqipëri e vogël në vitet e fundit të katër dekadave tuaja në diplomaci?
Ambasadori: Më jep kënaqësi të jashtëzakonshme. Diplomacia ndonjëherë ka shumë të bëjë me fjalët, ka shumë të bëjë me negociatat, por nuk e shihni realisht rezultatin konkret të kësaj. Bukuria e punës këtu në Tiranë është se, sigurisht, kemi negociatat e anëtarësimit, të cilat janë jashtëzakonisht të rëndësishme, ato janë një proces transformues që do ta sjellë Shqipërinë në Bashkimin Evropian, por gjithashtu më pëlqen fakti që kemi projekte shumë konkrete. Ne ndihmojmë njerëzit në nevojë, ndihmojmë në ndërtimin e infrastrukturës që është kaq shumë e nevojshme këtu, përpiqemi të nxisim një arsim që i ndihmon të rinjtë të gjejnë punë, të realizojnë ëndrrat e tyre. Ne i ndihmojmë sipërmarrësit të realizojnë ëndrrat e tyre.
Të jep një ndjesi veprimi që unë nuk e kam pasur aq shumë në të kaluarën. E kam pasur në vende të tjera, por në Nju Jork, ajo që ishte interesante ishte fakti që përballesh me kaq shumë pikëpamje. Ke diplomatë nga e gjithë bota dhe kjo shpërtheu vërtet flluskën time të vogël të Brukselit. Kisha jetuar në Bruksel prej shumë vite dhe, sigurisht, është një makineri komplekse, ka kaq shumë interesa në lojë, 27 shtete anëtare etj., por Nju Jorku është bota. Të bën pak më modest të kuptosh pikëpamjet e të tjerëve.
Grida Duma: A duhet ta marr seriozisht faktin që do të dilni në pension?
Ambasadori: Po, po, po, në gusht do të dal në pension.
Grida Duma: Dhe ku do të zgjidhnit të jetonit?
Ambasadori: Epo, unë jam nga Verona, që është, nuk e di nëse e njeh, është një qytet i bukur.
Grida Duma: Cili shqiptar nuk e njeh Veronën?
Ambasadori: Po, një nga bukuritë e kësaj pune është se ka një fluturim direkt nga Tirana për në Verona, kështu që më lejon të kthehem. Do të kthehem atje sepse kur arrin në një fazë të caktuar të jetës sate, rrënjët bëhen përsëri të rëndësishme. Dhe e gjithë familja ime është atje, jemi pesë fëmijë, kam dy vëllezër dhe dy motra, dhe ata kanë fëmijë, dhe fëmijët kanë fëmijë, kështu që është një familje e madhe, një familje tipike italiane.
Pra, tani po kërkoj një shtëpi, një shtëpi mjaftueshëm të madhe për të pritur të gjithë familjen time, për të ngrënë darka së bashku, për të kaluar kohë së bashku, por e di tashmë se nuk do ta kaloj gjithë kohën time në Verona. Jam bërë qytetar i botës.
Grida Duma: Po, po. Është për shkak të profesionit dhe misionit tuaj. Sa fëmijë keni?
Ambasadori: Kam dy.
Grida Duma: Dy?
Ambasadori: Kam dy, po. Njëri bën 32 vjeç këtë vit, dhe tjetri është 29. Dhe janë shumë të ndryshëm nga njëri-tjetri.
Grida Duma: A vijnë në Shqipëri?
Ambasadori: Vijnë, vijnë. Në fakt, njëri vjen më shpesh se tjetri, dhe do t’ju tregoj pse, sepse është një histori e veçantë. Giacomo është pilot linjash ajrore, kështu që ai hipën në aeroplan, vjen këtu, dhe i pëlqen shumë këtu. Giacomo, ai ka një emër italian, është shumë italian, i shoqërueshëm, i pëlqen të bisedojë me njerëzit, i pëlqen ushqimi i mirë. Sebastiani, meqenëse janë anglo-italianë, Sebastiani është një aktivist për klimën, kështu që vendosi që nuk do të udhëtojë më me aeroplan, përveç nëse është vërtet një emergjencë. Herën e parë, e dini, verën e parë që isha këtu, ai tha, do të doja të vija të të shihja, a mund të marr një tren? Dhe unë i thashë, jo, nga Brukseli, nuk mund të marrësh tren, e di, është e komplikuar. Tha, në rregull, ndoshta do të vij me biçikletë. Unë i thashë, nuk mendoj se biçikleta është ide e mirë. Dhe kështu, ajo çka bëri në fund ishte që mori një tren deri në Bari dhe erdhi me anije. Pra, i duhet pak më shumë kohë që të vijë, por ka premtuar se do të vijë përsëri këtë verë.
Grida Duma: Është një mënyrë shumë interesante për të parë një familje me një larmi kaq të madhe shijesh dhe gjithçkaje tjetër.
Ambasadori: Absolutisht.
Grida Duma: Dhe a është Tirana një kryeqytet perëndimor për ju?
Ambasadori: Absolutisht. E dini, njerëzit, kur vijnë këtu, nuk e dinë vërtet çfarë të presin. Kisha disa miq nga Nju Jorku që erdhën, por edhe miq nga Brukseli, miq nga Italia që nuk kishin qenë në Shqipëri. Dhe u magjepsën nga fakti që ndiheshin krejt si në shtëpi. E dini, për mua, Tirana është një qytet pranë Adriatikut. Ndiej se Tirana është ndryshe nga kryeqytetet e tjera të rajonit. Mund ta ndjesh vërtet Adriatikun, detin, mentalitetin, atmosferën. Është një qytet me pamje nga Mesdheu. Edhe pse, e dini, keni Durrësin, por e kuptoni çfarë dua të them. Kjo është ndjesia.
Grida Duma: E di, shumica e qytetarëve të Durrësit kanë ardhur në Tiranë. Unë jam një dëshmi e gjallë e kësaj. Ne gjithmonë kemi dashur të jemi në Tiranë dhe të sjellim atmosferën e detit.
Ambasadori: Pikërisht.
Grida Duma: Kjo është vetëm një shaka, për të kaluar në një çështje më serioze, që janë standardet tona, jo atmosfera jonë, standardet tona. Dhe duke ardhur këtu, në orën 7.30, po e dëgjoja përsëri konferencën tuaj për median, për raportin e progresit që u dorëzua këto ditë. Ju po theksonit disa terma kyç, kalimin nga pozitivja te konstruktivja dhe kritika. Kjo është mënyra se si flet një diplomat dhe politikan i madh i hapësirës ndërkombëtare. Pra, ju po theksoni aty se, në rregull, Shqipëria ka bërë këtë e atë, me përparim të moderuar ose me përparim të mirë. Këto janë termat e përdorur.
Le të ndalemi ose le të fillojmë nga reforma në drejtësi. Është më e rëndësishmja, siç e shohim ne si pushtet mediatik tani, që mund të krijojë në një farë mënyre një ekuilibër pushtetesh. Ju keni qenë shumë i zëshëm dhe shumë i drejtpërdrejtë sa i përket efikasitetit të sistemit të drejtësisë. Keni thënë, nëse njerëzit nuk e ndiejnë këtë, nuk jeni në standardin e duhur. Kjo nuk mund të jetë vetëm në letër. Proceset e zgjatura në të kaluarën janë ende aty. Dhe lobimi politik në emërimet e disa këshilltarëve apo magjistratëve e kështu me radhë është ende aty.
Tani, brenda pak ditësh, kemi zgjedhjet në strukturën më të rëndësishme, SPAK. A mendoni vërtet se politika nuk ka ndërhyrë në këtë strukturë tani? A është më i rëndësishëm, le të themi, perceptimi i njerëzve se vetëm SPAK-u mund ta ndalojë korrupsionin? Është një perceptim, por le ta shohim.
Ambasadori: Jo, faleminderit që e nisët me këtë pyetje, sepse mendoj se reforma në drejtësi, siç thatë edhe ju, është vërtet çelësi i përparimit të Shqipërisë drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian. E kemi theksuar vazhdimisht. Dhe nëse e shikoni raportin e progresit, do të shihni se kur merremi me luftën kundër korrupsionit, luftën kundër krimit të organizuar, arritjet e SPAK-ut vihen në pah. Por ne kërkojmë më shumë. Në raport shihni se ne kërkojmë të intensifikohen hetimet financiare, të rritet sekuestrimi i aseteve dhe pronave që u përkasin kriminelëve, të intensifikohet bashkëpunimi me agjencitë e zbatimit të ligjit të shtete anëtare. Pra, ne duam më shumë, por e vlerësojmë atë që është bërë deri më tani.
Por do të shihni gjithashtu se raporti theksoi, dhe kjo është diçka me të cilën isha shumë i lidhur, theksoi nevojën për një drejtësi të zakonshme më të mirë dhe më efikase, sepse ndiej dhe më intereson fakti që qytetarët e zakonshëm nuk i shohin vërtet avantazhet, përfitimet e reformës. Në fakt, ata ndoshta kanë parë një përkeqësim të vogël të standardeve, për shkak të vendeve të lira, sepse pati edhe një reformë të të gjithë strukturës së gjykatës, etj. Tranzicionet janë gjithmonë të vështira. Tranzicionet gjithmonë kanë një kosto, dhe për këtë arsye duhet të kesh një perspektivë afatmesme deri në afatgjatë dhe të mendosh, në rregull, tani nuk është edhe aq mirë, por e di që do të arrij në një fazë ku gjërat do të jenë më mirë. Por kjo është edhe arsyeja pse kam qenë shumë i angazhuar me institucionet e pavarura të drejtësisë, sepse siç them gjithmonë, pavarësia shoqërohet me llogaridhënie dhe efikasitet.
Pra, këtyre institucioneve tani u është dhënë pavarësi. Dhe ato, sigurisht, do të kenë presione politike, dhe kjo do të vazhdojë, por ato janë shumë më të qendrueshme, ato mund të rezistojnë, po, po, jam i bindur për këtë. Dhe e shihni në mënyrën se si marrin vendime, etj. Por ata gjithashtu duhet të marrin përgjegjësi, ato janë institucionet që duhet të menaxhojnë gjithë gjyqësorin, gjithë sistemin gjyqësor. Dhe kjo është arsyeja pse, përsëri, në raportin e progresit, do të shihni se ne këmbëngulim shumë në faktin që ata duhet të vendosin rregulla transparente për rekrutimin e magjistratëve, për vlerësimin e magjistratëve, sepse mund të vlerësosh integritetin e një gjyqtari ose prokurori një herë, por nëse nuk vazhdon ta bësh këtë, e dini, prapë mund të kesh raste korrupsioni brenda gjyqësorit. Pra, nevojitet një vlerësim i vazhdueshëm i integritetit të magjistratëve. Dhe këto janë gjëra që ata duhet të bëjnë. Ata duhet të emërojnë kryetarët e gjykatave që ende nuk janë emëruar. Pra, ka shumë vendime që duhet të marrin. Topi është në anën e tyre.
Grida Duma: Ka një lëvizje të caktuar në Parlament për të krijuar një komision për të mbikëqyrur disa, le të themi, struktura të drejtësisë. Dhe për mua, i kam ndjekur me shumë kujdes daljet tuaja për shtyp me faktorë të tjerë politikë dhe të dyja palët. Ju keni thënë mos e prekni strukturën kushtetuese që është tani, që do të thotë se keni parë ndonjë kërcënim nga Parlamenti për të ndërhyrë politikisht në kontrollin e disa prej strukturave të drejtësisë?
Top Channel
