
Marrëveshja tregtare mes SHBA-së dhe BE-së, e arritur në një sallon festiv në resortin e golfit të Donald Trump në Skoci të dielën, është kritikuar nga drejtues të biznesit në Gjermani dhe nga një ministër i qeverisë franceze.
Marrëveshja, e cila vendos tarifa prej 15% për pothuajse të gjitha eksportet evropiane drejt SHBA-së, përfshirë makinat, shmang kërcënimin për vendosjen e tarifave ndëshkuese prej 30% që do të hynin në fuqi në 1 gusht sipas afatit të Trump, por mbetet shumë larg nga marrëveshja e tarifave zero-zero për import-eksport që BE-ja kishte propozuar fillimisht.
Ajo gjithashtu do të thotë se eksportuesit evropianë drejt SHBA-së do të përballen me një tarifë mesatare më shumë se trefish më të lartë se aktualja prej 4.8%, ndërsa negociatat do të vazhdojnë për çështje si çeliku, i cili ende përballet me një tarifë 50%, industria ajrore dhe pasiguritë për pengesat e ardhshme në eksportet farmaceutike.
Kancelari gjerman, Friedrich Merz, e përshëndeti shpejt marrëveshjen, duke thënë se ajo shmangu një “përshkallëzim të panevojshëm të marrëdhënieve tregtare transatlantike” dhe një luftë tregtare potencialisht të dëmshme.
Eksportuesit gjermanë ishin më pak entuziastë. Federata e fuqishme e grupeve industriale BDI tha se marrëveshja do të kishte “pasoja të konsiderueshme negative”, ndërsa shoqata tregtare e industrisë kimike gjermane VCI tha se tarifat mbetën “shumë të larta”.
Është gjithashtu e qartë se tarifa 15% e SHBA-së për produktet automobilistike do të rëndojë mbi kompanitë gjermane të makinave në një kohë transformimi të madh, duke goditur shitjet dhe fitimet.
Presidentja e federatës së industrisë automobilistike VDA, Hildegard Müller, tha se ishte “në thelb pozitive” që u arrit një marrëveshje kuadër, por paralajmëroi për kosto të mëdha që do të vijnë.
Bursat evropiane prekën nivelet më të larta në katër muajt e fundit në fillim të tregtimit të hënën, për shkak të lehtësimit që u arrit nga marrëveshja. Indeksi Dax i Gjermanisë u rrit me 0.86%, dhe indeksi Cac 40 i Francës u rrit me 1.1%.
Irlanda, një nga eksportuesit më të mëdhenj të BE-së drejt SHBA-së, tha të dielën se e mirëpret marrëveshjen për sjelljen e “një mase të nevojshme qartësie”, por se “shpreh keqardhje” për nivelin bazë të tarifës, sipas një deklarate nga zëvendëskryeministri Simon Harris.
Ministri francez për Evropën, Benjamin Haddad, tha të hënën se marrëveshja do të sillte “stabilitet të përkohshëm … por është e pabalancuar”.
Banka gjermane Berenberg tha se marrëveshja i jep fund “pasigurisë paralizuese”, por se ajo përbën një fitore për Trump.
“Është mirë që ka një marrëveshje. Megjithatë, në dy aspekte kryesore, rezultati është shumë më i keq se situata përpara se Trump të niste raundin e ri të luftërave tregtare në fillim të këtij viti,” tha Holger Schmieding, kryeekonomist i Berenberg.
“Tarifat shtesë të SHBA-së do të dëmtojnë si SHBA-në ashtu edhe BE-në. Për Evropën, dëmi është kryesisht i menjëhershëm,” tha Schmieding në një shënim për klientët të hënën në mëngjes.
“Marrëveshja është asimetrike. SHBA-ja arrin të rrisë ndjeshëm tarifat për importet nga BE-ja dhe ka siguruar gjithashtu lëshime të mëtejshme nga BE-ja. Në mendësinë e tij të dukshme me lojë me shumën zero, Trump mund ta paraqesë këtë si një ‘fitore’ për veten,” shtoi ai.
Banka italiane UniCredit gjithashtu tha se Trump ka dalë më i fituar në këtë marrëveshje me BE-në.
“A është kjo një marrëveshje e mirë për BE-në? Ndoshta jo. Rezultati është thellësisht asimetrik dhe lë tarifat amerikane mbi mallrat e importuara nga BE-ja në nivele shumë më të larta sesa tarifat e BE-së për importet nga SHBA-ja,” tha UniCredit në një shënim për klientët.
“Pesëmbëdhjetë për qind nuk duhet nënvlerësuar, por është më e mira që mundëm të arrijmë,” pranoi presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Fillimisht, BE-ja u përpoq të tregonte forcë ndaj SHBA-së duke kërcënuar, por pezulluar, masa hakmarrëse me vlerë 21 miliardë euro (18 miliardë paund) në prill, dhe duke shtuar një listë tjetër të importeve amerikane me vlerë 73 miliardë euro që do të tatoheshin në fillim të këtij muaji.
Por ajo ndryshoi qasje pas samitit të NATO-s në qershor, duke ndjekur një marrëveshje të shpejtë në stilin britanik, duke shkëmbyer një marrëveshje tregtare gjithëpërfshirëse për premtime në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes nga Trump.
Në kontrast, Kina, e cila kërcënoi SHBA-në me një seri tarifash ndëshkuese, ende është në negociata me Trumpin, i cili gjatë fundjavës pezulloi kufizimet për transferimin e teknologjisë për të krijuar hapësirë për një marrëveshje me Pekinin.
Banka Berenberg tha se marrëveshja do të ndikojë në ekonominë gjermane, por rënia e rritjes do të kompensohet nga paketa e fundit stimuluese e Bundestagut për rritjen ekonomike.
BE-ja kishte shtyrë për një kompromis për çelikun që do të lejonte një kuotë të caktuar të hyjë në SHBA pa tarifë.
Trump e përjashtoi këtë mundësi, duke thënë se çeliku do të “qëndrojë ashtu siç është”, por von der Leyen më vonë këmbënguli se “tarifat do të ulen dhe do të vendoset një sistem kuotash” për çelikun.
Aktualisht, BE-ja është subjekt i një tarife 25% për makinat, 50% për çelikun dhe aluminin, si dhe një tarife të përgjithshme prej 10%, të cilën Uashingtoni kishte kërcënuar ta rriste në 30% në rast të mungesës së një marrëveshjeje.
Blloku kishte bërë presion të madh për përjashtime tarifore për industri kritike, nga avionët te pijet alkoolike, dhe industria e makinave — e rëndësishme për Francën dhe Gjermaninë — tashmë është goditur rëndë nga tarifat e vendosura deri tani.
Top Channel