Firmat ligjore ndërkombëtare të angazhuara në mbrojtjen e kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj kanë dalë me një raport ku e cilësojnë të padrejtë arrestimin e tij.

Kasowitz LLP me bazë në New York dhe Mishcon de Reya LLP me bazë në Londër vlerësojnë se Veliaj mbahet pa asnjë akuzë në paraburgim që prej 10 shkurtit 2025.

“SPAK e ndaloi atë pa ngritur asnjë akuzë dhe në kushte që e pengojnë të ushtrojë detyrën si kryetar bashkie dhe të kryejë fushatën për zgjedhjet e 11 majit. Ndalimi i tij i vazhdueshëm pa akuzë u miratua nga gjykata e SPAK-ut pa një shqyrtim real nëse ndalimi ishte i nevojshëm, i arsyeshëm apo proporcional, dhe pa marrë në konsideratë alternativa të tjera ndaj ndalimit”, thuhet ndër të tjera në raport.

Raporti

Sot, firmat ligjore Kasowitz LLP me bazë në New York dhe Mishcon de Reya LLP me bazë në Londër, përfaqësuese të Erion Veliajt, Kryetarit të Bashkisë së Tiranës, shpallin publikimin e *Raportit mbi Arrestimin e Padrejtë nga SPAK i një Kryetari Bashkie të Zgjedhur Demokratikisht në Tiranë, Kryeqyteti i Shqipërisë: Erion Veliaj* .

Ky raport trajton ndalimin e padrejtë dhe të vazhdueshëm të Kryetarit Veliaj pa asnjë akuzë që nga data 10 shkurt 2025, gjë që përbën një shkelje të mundshme të *Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (KEDNJ)* dhe parimeve kushtetuese dhe ligjore të procesit të rregullt në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Raporti Kasowitz-Mishcon de Reya detajon mënyrën se si Kryetari Veliaj u ndalua nga Struktura e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) më 10 shkurt 2025 – vetëm tre muaj para zgjedhjeve të përgjithshme parlamentare.

SPAK e ndaloi atë pa ngritur asnjë akuzë dhe në kushte që e pengojnë të ushtrojë detyrën si kryetar bashkie dhe të kryejë fushatën për zgjedhjet e 11 majit. Ndalimi i tij i vazhdueshëm pa akuzë u miratua nga gjykata e SPAK-ut pa një shqyrtim real nëse ndalimi ishte i nevojshëm, i arsyeshëm apo proporcional, dhe pa marrë në konsideratë alternativa të tjera ndaj ndalimit.

KEDNJ thekson se ndalimi nuk duhet të jetë arbitrar dhe duhet të përmbushë kriteret e nevojshmërisë, proporcionalitetit dhe arsyeshmërisë. Nëse Kryetari Veliaj do të lirohej me kusht – siç duhet të ndodhë – ai është i gatshëm të rifillojë detyrat e tij si kryebashkiak ndërsa hetimet e SPAK-ut vazhdojnë.

Raporti gjithashtu thekson disa praktika të dyshimta të SPAK-ut – veçanërisht prirjen e SPAK për të kërkuar dhe gjykatat për të miratuar ndalime të gjata para gjyqit. Për shembull, në shkurt 2025, Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut (e njohur si “Gjykata e Strasburgut”) shqyrtoi çështjen Gëllç̧i kundër Shqipërisë, ngritur nga Thoma Gëllç̧i, ish-drejtor i televizionit publik shqiptar, i cili pretendoi se të drejtat e tij u shkelën kur u mbajt nga SPAK për gati tetë muaj para gjykimit. Gjykata e Strasburgut vendosi se SPAK kishte shkelur nenin 5 § 3 të Konventës për të Drejtat e Njeriut dhe i akordoi dëmshpërblim Gëllç̧it.

Shqipëria ka përqindjen më të lartë të të paraburgosurve në raport me popullsinë e përgjithshme të burgjeve ndër vendet anëtare të Këshillit të Evropës. Që nga prilli 2025, kjo shifër arrin në 61.6% të të burgosurve gjithsej. Komiteti Evropian për Parandalimin e Torturës dhe Trajtimit Çnjerëzor ose Poshtërues (CPT) ka shprehur shqetësime serioze për mbështetjen e tepruar në ndalimin para gjyqit në Shqipëri, që është edhe shkaku kryesor i mbipopullimit të burgjeve. Në raportin e tij më të fundit, CPT deklaron: “Sa i përket ndalimit para gjyqit, duhet të ndërmerren hapa për një qasje më të kufizuar, duke vendosur kufij të rreptë për përdorimin e paraburgimit dhe duke nxitur përdorimin më të gjerë të masave alternative.”

Rasti i Kryetarit Veliaj përfaqëson qartësisht një shembull të një problemi sistemik të identifikuar nga vëzhgues të pavarur – varësia e tepërt dhe përdorimi joproporcional i paraburgimit, i cili lidhet me vonesat në zbatimin e reformave gjyqësore.

Një tjetër shqetësim i madh është fakti që, pavarësisht disa kërkesave për ta vizituar Kryetarin Veliaj në paraburgim, avokatëve të tij ndërkombëtarë u është mohuar kjo e drejtë me arsye të pabaza, duke penguar përpjekjet për të ndjekur rrugët ligjore ndërkombëtare, përfshirë një kërkesë të mundshme në Gjykatën e Strasburgut.

Kryetari Veliaj ka apeluar zyrtarisht vendimin e gjykatës së SPAK-ut për ndalimin. Gjykata e Lartë e Shqipërisë është planifikuar të shqyrtojë dhe të vendosë mbi apelin e tij.

Ekipi i Kasowitz përfshin partnerët Daniel J. Fetterman, Brian S. Choi dhe Joshua E. Roberts në New York, si dhe këshilltaren e lartë Clarine Nardi Riddle dhe këshilltarin special David Miller në Washington, D.C.

Ekipi i Mishcon de Reya përfshin partnerët James Libson dhe Ben Brandon, bashkëpunëtoren e lartë Celia Marr, juristen Grace Houghton dhe praktikanten Elizabeth Fitton.

Top Channel