Pika zero e politikës së deportimit masiv të Presidentit Trump gjendet në një bllok apartamentesh të shkatërruara në Aurora, Kolorado.
Xhami kërcet nën këmbë në shkallë, ku një shenjë — e shkruar me marker të purpurt mbi një copë kartoni, paralajmëron banorët që të “pastrojnë menjëherë çdo drogë të derdhur”.
Në katet e sipërme, familje venezuelase, të cilat kanë ndalur së paguari qiranë pesë muaj më parë pasi ndërtesa u braktis në mënyrë efektive nga pronarët, jetojnë pa ngrohje apo ujë. Ajri i akullt fryn përmes dritareve të thyera. Jashtë, temperatura është minus dhjetë, dhe bora qëndron gri mbi tokë.
Katër muaj më parë, kjo ndërtesë u bë epiqendra e debatit të ethshëm kombëtar mbi imigracionin, pasi Cindy Romero, një ish-banore, publikoi një video që tregonte një grup të rinjsh venezuelas, njëri i armatosur me një pushkë automatike, tjetri me një pistoletë, duke u përpjekur të hynin me forcë në një apartament në katin e sipërm.
Ajo tha se ndërtesa ishte nën kontrollin e Tren de Aragua, një bandë kriminale nga Venezuela, të cilën Trump javën e kaluar, si një nga aktet e tij të para në detyrë, kërkoi që Departamenti i Shtetit ta caktonte si organizatë terroriste të huaj.
“Kjo thjesht nuk është diçka që do të prisje të ndodhte në SHBA. Thjesht kurrë,” më tha Romero javën e kaluar në apartamentin e saj të ri jashtë Aurora-s, ku ajo jeton në fshehtësi me bashkëshortin e saj dhe gjashtë armë.
“Kurrë në një milion vjet nuk do të kisha menduar se këta njerëz mund të hynin në një ndërtesë dhe thjesht ta merrnin nën kontroll.”
Pas publikimit viral të videos, Trump, atëherë në fushatë për president, u fiksua me Aurora-n. Ideja e emigrantëve të dhunshëm dhe ilegalë që mbanin një qytet amerikan peng ishte aq e fuqishme, saqë ai e përmendi dy herë gjatë debatit presidencial me Kamala Harris në shtator.
Kryebashkiaku republikan i Aurora-s tha se historia nuk ishte e vërtetë. Edhe banorët e ndërtesës e mohuan. Gjithsesi, Trump vazhdoi të ngulte këmbë.
“Na tremb ideja të dalim nga apartamenti,” tha Maria, 22 vjeç, e cila jeton në ndërtesë me djalin e saj gjashtëvjeçar. Ata ndajnë një apartament me një dhomë gjumi me dy gra të tjera venezuelase, njëra prej të cilave ka një foshnjë dy muajshe. “Në një farë mënyre, jemi duke u fshehur këtu.”
Muajin pasues, Trump mbajti një tubim në Aurora, ku e quajti qytetin me 400,000 banorë një “zonë lufte” që ishte marrë plotësisht nën kontroll nga bandat. Ai i tha turmës se politika e tij e deportimit, të cilën e konsideron si më të madhen në histori, do të quhej “Operacion Aurora”.
Tani, dhjetëra mijëra njerëz këtu, të cilët kanë kaluar kufirin ilegalisht gjatë viteve të fundit, e dinë se janë në shënjestër.
“Ne mendojmë se imigracioni [policia] do të vijë së shpejti këtu,” tha shoku i saj, Alexander, 23 vjeç, gjithashtu nga Venezuela. “Ky vend u bë aq i famshëm, jam i sigurt se do të vijnë.”
Në intervista me një duzinë njerëzish që jetojnë në ndërtesën e apartamenteve, të gjithë mohuan që bandat të kenë marrë nën kontroll zonën. Varfëri, të shtëna, dhunë: po. Por asnjë anëtar i Tren de Aragua.
Sipas Romero-s, e cila është bërë e famshme në rrethet konservatore si fytyra e dështimeve të Biden-it në kufi, të jetuarit atje ishte një ferr: ajo dhe disa nga fqinjët e saj telefonuan policinë më shumë se 400 herë brenda një viti. Në fund, tha ajo, ata pushuan së përgjigjuri.
“Ajo që po përpiqeshin të më thoshin ishte, më vjen keq zonja Romero, nuk do të vijmë më,” tha ajo.
Natën, ajo qëndronte zgjuar duke parë transmetimin direkt nga kamera e derës së saj, pothuajse pa fjetur.
Romero është e bindur se ishte “Tren de Aragua” që kontrollonte ndërtesën e apartamenteve, duke thyer dyert e apartamenteve bosh dhe më pas duke i dhënë me qira ilegalisht për venezuelanët e tjerë — ndonjëherë duke i pastruar dhe rinovuar ato fillimisht, si dhe duke ndarë dhomat e ndenjes me çarçafë për të strehuar më shumë familje. Ata madje ndërruan edhe bravët e dyerve të ndërtesës.
“Ata ishin ulur nëpër shkallë me armët e tyre,” tha Romero.
Në një përpjekje për ta qetësuar, një nga venezuelanët — duke komunikuar përmes Google Translate, pasi Romero nuk flet spanjisht — i tha se duhet të ndihej e sigurt sepse ata ishin me “Aragua Train” (përkthimi i drejtpërdrejtë i emrit të grupit në spanjisht) dhe do ta mbronin atë.
Një natë gushti, kur kamera e derës së saj filmoi videon virale të burrave të armatosur që përpiqeshin të hynin në apartamentin përballë saj, ajo tha se policia e shtyu për orë të tëra sepse kishin nevojë për mjaftueshëm personel dhe pajisje për t’u përballur me kërcënimin. Ndërsa priste, dëgjoi të shtëna të forta jashtë.
“Duhej të sillnin një makinë të blinduar. Duhej të kishin mjaft oficerë për t’u përgjigjur. Kishin, e dini, të gjitha këto gjëra që duhej të bënin për të qenë mjaftueshëm të sigurt për të ardhur në ndërtesën time,” tha ajo, duke shtuar më vonë: “Unë nuk i kisha asnjë nga ato.”
Së shpejti zbuloi se një nga fqinjët e saj ishte vrarë nga të shtënat. Dhjetë ditë më vonë, ajo u largua nga apartamenti për sigurinë e saj.
Ja çfarë pranojnë pothuajse të gjithë: gjatë viteve midis 2021 dhe 2024, rreth 40,000 migrantë të fundit nga Venezuela, shumë prej të cilëve kishin kaluar kufirin ilegalisht, erdhën në zonën rreth Aurorës dhe Denverit fqinj, zona që priren drejt Demokratëve dhe që janë të listuara si “qytete strehë”. Kjo do të thotë që ato kufizojnë bashkëpunimin me përpjekjet e qeverisë federale për të dëbuar migrantët pa dokumente. Mijëra prej tyre u dërguan në Kolorado me autobusë nga Teksasi, si pjesë e një politike të zbatuar nga Greg Abbott, guvernatori Republikan atje, për të drejtuar migrantët nga kufiri drejt qyteteve Demokratike.
Me të mbërritur, shumë u vendosën nga OJQ-të në strehime të lira rreth Aurorës. Disa nga këto ndërtesa menaxhoheshin nga pronarë që mungonin dhe nuk kujdeseshin për banorët. Kryetari i bashkisë së Aurorës akuzoi CBZ Management, e cila administron tre prona që dyshohet se u morën nën kontroll nga bandat, që si “pronarë të këqij” përpiqen të hedhin fajin për problemet që shkaktuan vetë (ata e mohojnë këtë dhe thonë se menaxherët dhe pronari i tyre u sulmuan dhe u rrahën kur tentuan të vizitonin pronat).
Javën e kaluar, qyteti njoftoi se do të punësojë një administrator të përkohshëm për të mbyllur bllokun e vjetër të Romeros deri në mes të shkurtit dhe për të gjetur strehim të ri për njerëzit që jetojnë aty, pasi prona paraqet “një kërcënim të menjëhershëm për sigurinë publike dhe mirëqenien nëse lihet e hapur”. Ata shtuan: “Pronësia në mungesë e CBZ-së ka lejuar një element kriminal të viktimizojë banorët — përfshirë migrantët venezuelanë që kërkojnë strehim nga trazirat sociale në vendin e tyre të origjinës.”
Të gjithë, përfshirë banorët, bien dakord që kushtet në ndërtesat e apartamenteve kanë qenë të tmerrshme për vite me radhë dhe se kanë ndodhur të shtëna dhe sulme të dhunshme në pronat ku shpesh disa familje venezuelane ishin të mbledhura në një apartament të vetëm.
Aty ku historia ndryshon është pyetja nëse këto ishin kushte që prekin të gjitha lagjet e varfra urbane në SHBA apo nëse kjo ishte një marrje armiqësore nga bandat venezuelane.
“Tren de Aragua” u formua në një burg venezuelan më shumë se një dekadë më parë. Që atëherë, ndërsa më shumë se tetë milionë venezuelanë u larguan nga një kolaps ekonomik i shkaktuar nga politikat e presidentit Nicolás Maduro, ata janë shpërndarë në të gjithë botën mes valëve të njerëzve të shpërngulur, sipas zyrtarëve të zbatimit të ligjit në SHBA.
Në SHBA, ata janë akuzuar për trafikim seksual, si dhe për sulme të dhunshme ndaj migrantëve dhe oficerëve të policisë, dhe për kontrabandë me drogë.
Ende mbetet e paqartë se sa anëtarë të bandave ka në të vërtetë dhe deri në çfarë mase ata janë në gjendje të bashkërendojnë aktivitetet e tyre ndërmjet vendeve dhe shteteve të ndryshme të SHBA-së, ku prania e tyre është hetuar në qytete pranë kufirit, në qendër të Amerikës dhe në qytete të mëdha si Nju Jorku dhe Çikago.
Danielle Jurinsky, një anëtare e këshillit të qytetit që ndihmoi Romeron të largohej nga kompleksi i apartamenteve, tha se zyrtarët fillimisht kishin minimizuar problemin.
“Askush nuk dëshironte ta trajtonte këtë,” tha ajo. “Askush nuk dëshironte të pranonte se kishte një problem bandash, një problem bandash ndërkombëtare. Dhe sinqerisht, këtu në Amerikë po i afroheshim një zgjedhjeje presidenciale, kështu që e dini, njëra palë po përpiqej të mbronte një narrativë politike, tjetra po përpiqej ta ekspozonte atë, dhe kjo u shndërrua në një top futbolli politik.”
Ashtu si Romero, ajo fajëson shefin e përkohshëm të policisë së qytetit, i cili tani është zëvendësuar, për mosmarrjen e masave vendimtare kur filluan për herë të parë akuzat për marrjen nën kontroll nga banda.
Steve Sundberg, një anëtar tjetër i këshillit, tha se qyteti nuk kishte qenë “i sinqertë” për problemin.
“Rregulli i parë i menaxhimit të krizës është të thuash të vërtetën,” tha ai ndërsa u ulëm në “Legends of Aurora”, lokali sportiv që ai zotëron në qytet. “Dhe unë ndiej që qyteti ynë nuk e bëri këtë. Ata u përpoqën ta minimizojnë dhe të shmangin çështjen kur duhet të kishin qenë të përqendruar dhe të ndershëm për problemin.”
Sot Aurora, që është qyteti i tretë më i madh në Kolorado dhe shtrihet në një sipërfaqe prej 164 miljesh katrorë, qartësisht nuk është një zonë lufte. Zonat e saj të varfra, të përbëra kryesisht nga qendra tregtare të vogla që shesin produkte meksikane dhe venezuelane dhe shtëpi të ulëta prej tulle, ndërpriten papritur drejt jugut, ku qyteti shndërrohet në një periferi të këndshme. Të enjten në mëngjes, një grup burrash që peshkonin mbi akull në rezervuar thanë se kishin dëgjuar për pretendimet për marrjen nën kontroll nga banda venezuelane, por që kurrë nuk kalonin kohë në atë pjesë të qytetit që ishte prekur.
“Kur je atje poshtë në qytet mund të jetë e rrezikshme,” tha Todd Broxvoort, 52 vjeç, një menaxher në një qendër tregtare lokale. “Është si Perëndimi i Egër atje.”
Trump pajtohet me të. Presidenti pëlqen të flasë për “krimin e migrantëve”, të cilin ai ka menduar ta kthejë në një kategori të re të krimeve të dhunshme.
Këtë muaj, kongresi miratoi “Aktin Laken Riley”, i emëruar pasi një vajzë e re në Georgia u vra nga një migrant pa dokumente i cili ishte arrestuar dy herë në SHBA dhe ishte liruar para gjyqit të tij. Ligji kërkon që migrantët pa dokumente të arrestuar për vjedhje ose krime të dhunshme të mbahen në burg para gjyqit të tyre.
Megjithatë, statistikat zyrtare tregojnë se migrantët kryejnë krime në nivele shumë më të ulëta se sa shtetasit amerikanë.
“Disa persona që mund të jenë të përfshirë në aktivitete të dyshimta e mbulojnë historinë,” tha Violeta Raquel Chapin, profesore e së Drejtës në Universitetin e Kolorados në Boulder, e specializuar në të Drejtën e Migracionit dhe Kriminale. Shumica dërrmuese e njerëzve të përfshirë në sagën e Aurora-s “ishin familje që kishin nevojë urgjente për mbrojtje dhe ndihmë,” shtoi ajo. “Ata nuk ishin anëtarë të grupeve kriminale.”
Gjatë katër viteve të fundit, që kur Joe Biden hoqi kufizimet e periudhës së pandemisë që në thelb mbyllën kufirin jugor për kërkuesit e azilit, SHBA ka parë shifra rekord të njerëzve që kalojnë ilegalisht kufirin nga Meksika. Në kulmin e saj, në dhjetor 2023, kishte më shumë se 300,000 “takime” (një masë e përafërt për numrin e njerëzve që përpiqen të kalojnë) në kufirin jugor me SHBA. Që nga ajo kohë, pas një reagimi publik të nxitur nga Trump dhe aleatët e tij, Biden miratoi masa më të rrepta dhe numri ka rënë ndjeshëm.
Por për shumicën e publikut amerikan, ishte shumë pak, shumë vonë. Shumica tani mbështesin deportimet masive, sipas një ankete të fundit të New York Times-Ipsos.
Këtë muaj, policia e Aurora-s akuzoi nëntë të dyshuar të anëtarëve të Tren de Aragua, pasi një çift që jetonte në kompleksin e vjetër të Romero-s u mbajtën me armë, u rrahën, u therrën dhe u plaçkitën pas asaj që duket se ishte një sherr për një tradhti.
Miqtë dhe familjarët e disa prej të arrestuarve thonë se janë të sigurt që policia ka bërë një gabim. Në kompleksin e apartamenteve, Andres, 25 vjeç, qante ndërsa më tregoi për partneren e tij Teresa, e cila ishte një nga njerëzit që u arrestuan në dhjetor.
“Ajo nuk bëri asgjë,” tha ai. “Ajo thjesht ndodhi të ishte në atë ndërtesë apartamentesh atë ditë.”
V Reeves, 29 vjeç, një organizator i grupit Housekeys Action Network Denver, një grup mbrojtës për migrantët dhe strehimin, më tha se pretendimet për aktivitetin e bandave në këto prona, të cilat ishin shtëpi për shumë familje me fëmijë të vegjël, ishin të pasakta dhe fajësoi pronarin për neglizhencë.
“Ka raporte për gjendjen e këtyre ndërtesave që kthehen pas në gjashtë vjet, do thosha, shumë para se të fillonte ‘kriza e migrantëve’,” tha Reeves. “Viti i kaluar ishte një vit zgjedhor, dhe tani gjithçka del në dritë… dhe papritmas, ‘krimi i migrantëve’ bëhet një temë e madhe kombëtare. Unë besoj se ishte një mënyrë për këtë pronar… të ikte nga fajësia.”
Top Channel