Kryeministri Edi Rama synon të ndërtojë një shtet të stilit të Vatikanit për bektashinjtë në Shqipëri, si një mënyrë për të promovuar tolerancën fetare.
Nëse një plan i tillë bëhet realitet, do të kemi në Tiranë shtetin më të vogël në botë. Në një artikull për këtë temë, New York Times thotë se shteti i ri do të jetë një enklavë sovrane e stilit të Vatikanit që do të kontrollojë territorin me madhësinë e pesë blloqeve të qytetit të Nju Jorkut dhe do të lejojë alkoolin, t’i lejojë gratë të veshin çfarë të duan dhe të mos imponojnë rregulla të stilit të jetesës.
“Zoti nuk ndalon asgjë; prandaj na dha mendjen”, tha kleriku Edmond Brahimaj, i njohur nga ndjekësit si Baba Mondi, duke shpjeguar se si synon të sundojë mbi një copë toke prej 10 hektarësh që Shqipëria dëshiron ta kthejë në një shtet sovran me administratën dhe kufijtë e saj.
Kryeministri shqiptar Edi Rama, tregon se në të ardhmen e afërt do të shpallë planet për entitetin, që do të quhet Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi.
“Të gjitha vendimet do të merren me dashuri dhe mirësi”, tha Baba Mondi, i cili nderohet nga miliona në mbarë botën me titullin e tij zyrtar, Shenjtëria e Tij Haxhi Dede Baba. Ai është udhëheqësi kryesor i Bektashinjve, një rend sufi shiit i themeluar në shekullin e 13-të në Turqi, por tani me qendër në Shqipëri.
Në një intervistë për NYT, kryeministri Rama tha se qëllimi i shtetit të ri është të promovojë një version tolerant të Islamit me të cilin krenohet Shqipëria. “Ne duhet të kujdesemi për këtë thesar, që është toleranca fetare dhe që nuk duhet ta marrim kurrë si të mirëqenë”, tha ai.
Territori i shtetit të ri islamik të propozuar është një kompleks në një lagje banimi me qira të ulët në Tiranën lindore. Është vetëm një e katërta e madhësisë së qytetit të Vatikanit, aktualisht vendi më i vogël në botë, i qeverisur nga Papa, një monark absolut, raporton NYT.
Baba Mondi tha se “madhësia nuk ka rëndësi”, duke shtuar, “nuk ka nevojë të jetë diktator”, megjithëse ai pranoi se i vetmi kufizim në autoritetin e tij do të jetë Zoti. Pasi ngriti dolli me vizitorët, ai u shpreh se “vetëm Zoti nuk bën gabime”.
Zona bektashiane përmban një sallë mbledhjesh dhe lutjesh, një muze, një klinikë, një arkiv dhe zyrat administrative të Baba Mondit, një burrë i gëzuar me mjekër të bardhë dhe përbuzje të për dogmat e ngurtë, shkruan prestigjozia amerikane.
Duke kombinuar një interpretim të lirë të Kuranit me misticizmin, elementet e besimeve para-islamike të Turqisë dhe përkushtimin ndaj njerëzve të tyre të mençur, të njohur si dervishët, bektashinjtë e zhvendosën selinë e tyre në Tiranë nga Turqia gati një shekull më parë pas themeluesit të Republikës Turke, Mustafa Kemal Ataturkut.
Të parë si heretikë nga shumë shiitë dhe sunitë konservatorë dhe të persekutuar në tokat myslimane, bektashinjtë kanë qenë një forcë në Shqipëri dhe vendet fqinje si Kosova dhe Maqedonia që nga pushtimi i Ballkanit nga Perandoria Osmane në shekujt 14 dhe 15.
Anëtarët e sektit luajtën një rol të rëndësishëm në zgjimin nacionalist të Shqipërisë kundër sundimit turk.
Ndonëse një nga vendet më të varfra të Evropës, Shqipëria ka një histori të gjatë të ndihmës së njerëzve në nevojë, strehimit të hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe afganëve që ikën nga talebanët në 2021. Aeroporti i tij ndërkombëtar mban emrin e Nënë Terezës, murgeshës etnike shqiptare që u nderua me Çmimin Nobel për Paqen për punën e saj bamirëse në Indi, vazhdon më tej NYT.
Një ekip ekspertësh ligjorë, përfshirë juristë ndërkombëtarë, po hartojnë legjislacionin që përcakton statusin sovran të shtetit të ri brenda Shqipërisë. Kjo do të duhet të miratohet nga Parlamenti, i kontrolluar nga Partia Socialiste në pushtet e Edi Ramës, por është e paqartë se cilat vende, nëse ka, do të pranojnë të njohin sovranitetin e bektashinjve.
Deri më tani, Rama, një katolik jo praktikant, tha se vetëm disa nga ndihmësit e tij më të afërt e dinë për planin dhe se nuk janë konsultuar me aleatët e NATO-s, si Shtetet e Bashkuara.
Një vend që ka shumë pak gjasa ta njohë mikroshtetin është Irani, i cili ka shumë ndjekës kryesisht të fshehtë të islamit sufi, duke përfshirë disa bektashinë, por e sheh veten si rojtar i Islamit shiit.
“Iranianët janë mendimi im i fundit”, tha Rama, duke vënë në dukje se Shqipëria i ndërpreu marrëdhëniet diplomatike me Iranin në vitin 2022, pas sulmit kibernetik ndaj qeverisë shqiptare dhe rrjeteve bankare.
Ndërkohë, Baba Mondi ka bërë një fushatë të gjatë kundër ekstremizmit. Pasi militantët islamikë vranë 12 persona në sulmin e vitit 2015 në të përjavshmen satirike franceze Charlie Hebdo, lideri bektashian udhëtoi për në Paris së bashku me kryeministrin Rama, për t’u bashkuar me një marshim kundër terrorizmit.
Ai tha se shteti i ri bektashi mund të ketë nevojë për një shërbim të vogël inteligjence “sepse edhe ne kemi armiq”, por nuk do të ketë ushtri, roje kufitare apo gjykata. Detaje të tilla si kush do të kualifikohet për pasaporta ende duhet të përpunohen, shtoi ai, por ngjyra e pasaportës është vendosur: jeshile, një ngjyrë e rëndësishme në Islam. Baba Mondi u zotua të mos bëjë asnjë përpjekje për të zgjeruar territorin e tij.
Kompleksi i Tiranës, i cili fillimisht mbulonte rreth 90 hektarë, është tkurrur me dy të tretat që kur ish-diktatori komunist i Shqipërisë, Enver Hoxha, nxori jashtë ligjit çdo fe në vitin 1967 dhe qeveria e tij filloi të ndërtonte magazina në territorin bektashi në kryeqytet. Pas rënies së komunizmit në 1991, bektashinjtë humbën akoma më shumë tokë kur zhvilluesit privatë ndërtuan shtëpi në buzë të kompleksit pa leje.
Rama tha se kufijtë e shtetit të propozuar bektashi do të përcaktohen nga ajo që ka sekti: “Grindjet mbi pronësinë e pronave, vetëm do të minonin qëllimin e shtetit si një model bashkëjetese. Kjo nuk është një çështje pronësie, por një çështje shpirtërore”, tha ai.
Baba Mondi, nga ana e tij, e shpalli planin e shtetësisë “një mrekulli” dhe shprehu shpresën se Shtetet e Bashkuara dhe fuqitë e tjera perëndimore do ta njohin sovranitetin e shtetit të tij nëse Parlamenti miraton planin e kryeministrit.
Se sa besimtarë bektashian ka në botë është e paqartë, madje numri i tyre në Shqipëri ka ndryshuar vazhdimisht.
Megjithatë, Rama pranoi se krijimi i një shteti sovran islamik në Tiranë do të kërkonte kohë. “Ndoshta të gjithë do të thonë: ‘Ky djalë është i çmendur’,” tha ai, duke shtuar se “këtë e kanë thënë shumë herë më parë. Nuk më intereson. Gjëja e rëndësishme, e çmendur apo jo, është të luftosh për mirë”.
Top Channel
