Gjatë Muajit të Historisë së Gruas, ambasada e SHBA ka nderuar gratë e shquara që kanë ndryshuar botën, mes tyre edhe shqiptaret Musine Kokalari, Marie Tuci, martire e Kishës Katolike Dorina Bejko, prokurorore e SPAK dhe gazetarja e Top Channel, Anila Hoxha.
Në një postim, ambasada e SHBA ka publikuar videon e gazetares së Top Channel, Anila Hoxha dhe shkruan: Muajin e Historisë së Gruas, në mars, prezantojmë me krenari gra të jashtëzakonshme shqiptare që po përmirësojnë botën dhe po na frymëzojmë. Njëra prej tyre, gazetarja Anila Hoxha, ndau me ne historinë e saj të rritjes në Shqipërinë e viteve 1990 dhe na tregon se si tejkaloi sfidat si një grua që punon në një fushë ku mbizotërojnë meshkujt. Dëgjoni historinë e saj dhe këshillat për vajzat dhe gratë në këtë video.
“Unë jam Anila Hoxha, gazetare prej 25 vitesh që mbuloj çështjet e drejtësisë dhe penale në vend. Unë i përkas një brezi vajzash që u rritën me një rol për të përmbushur në familjet e tyre, veçanërisht kur hynë në shkollën e mesme kur u përgatitën nga familjet e tyre për të rregulluar pajën e tyre dhe për t’u përgatitur për martesë.
Prindërit e mi gjithmonë më pyesnin për atë që mësova në shkollë të mesme dhe kjo ishte rutina e tyre e përditshme. Edhe në 97-ën nuk më përmendën kurrë pajën, por më ndihmuan dhe më mbështetën për të vazhduar studimet e larta në Tiranë në 97-ën.
Si gazetare e re, fillimisht kam hasur natyrshëm paragjykime, madje edhe mosbesim, duke qenë se raportimi i krimit përfshin kryesisht ndërveprime me burra.
Një moment i paharruar për mua ishte gjatë një raportimi në qytetin e Dibrës, ku një fëmijë ishte vrarë dhe familja e pikëlluar ishte ndarë në dy dhoma [oda] – një për gratë dhe një për burrat. Iu afrova derës së dhomës së burrave dhe hyra. Disa u përpoqën të më ndalonin të hyja, sepse ishte e ndaluar për gratë të hynin në atë dhomë, por më i madhi prej tyre më lejoi të hyja. Ata kishin një traditë të ndarjes së duhanit dhe kur erdhi radha, ai m’u drejtua: “Të lejova. të hysh në dhomën e burrave se nuk ke kërkuar leje”. Në atë moment u trondita, duke u ndjerë disi në një pozitë shumë të vështirë, por kuptova se duhet të guxosh – edhe kur rregullat vendosen dhe kuptohen pa u thënë.
Këshilla e vazhdueshme e nënës sime ka qenë gjithmonë: ‘Askush nuk të bën zonjë; ju e bëni veten një, dhe veprimet dhe vendimet tuaja ju përcaktojnë.’
Ajo që dua të ndaj është vetëm një këshillë – qëndroni besnik ndaj vetes dhe publikut. Nëse dikush ju thotë të mos bëni diçka sepse jeni vajzë, bëjeni! Mos e krahaso veten me askënd sepse të vjedh gëzimin dhe të pakëson motivimin”, shprehet gazetarja e Top Channel Anila Hoxha në videon e publikuar nga ambasada.
Një postim tjetër i është kushtuar Susan B. Anthony e cila është një ndër aktivistet e para për të drejtat e grave dhe vajzave.
“Susan B. Anthony (1820–1906) ishte një sufragjiste e shquar amerikane, reformatore sociale dhe aktiviste për të drejtat e grave dhe vajzave. Ajo njihet më së shumti për rolin e saj kryesor në lëvizjen e grave për të votuar, duke mbrojtur pa u lodhur të drejtën e grave për të votuar në Shtetet e Bashkuara. Anthony ia kushtoi jetën e saj luftës për barazi dhe drejtësi”, shkruhet në postimin e ambasadës.
Një emër tepër i rëndësishëm që ambasada i ka kushtuar një postim është Musine Kokalari, një nga gratë më të guximshme shqiptare që sfidoi regjimin komunist.
“Musine Kokalari (1917–1983) ishte shkrimtare, politikane shqiptare dhe themeluese e Partisë Social-Demokrate të Shqipërisë në vitin 1943. Pavarësisht se ishte një nga shkrimtaret e hershme të botuara në Shqipëri, ajo u përball me persekutimin nga regjimi komunist, i cili çoi në varfëri dhe izolim deri në vdekjen e saj. Refuzimi i saj për t’u përshtatur me një diktaturë dhe dashuria e saj për Shqipërinë na frymëzon edhe sot”, shkruan ambasada.
Almira Isufi, është vlerësuar nga ambasada e SHBA-së si një nga gratë që kanë ndryshuar botën dhe janë frymëzim për të tjerët. Almira Isufi është një specialiste në endodonti, kërkuese shkencore, pedagoge dhe ish-pjesëmarrëse e programit Fulbright si kërkuese shkencore në Universitetin e Bostonit.
“Almira Isufi, ish-pjesëmarrëse në programin Fulbright. Gjatë Muajit të Historisë së Gruas në mars, jemi krenarë të prezantojmë gra dhe vajza që po ndryshojnë botën dhe na frymëzojnë. Një prej tyre është Almira Isufi, specialiste në endodonti, kërkuese shkencore, pedagoge dhe ish-pjesëmarrëse e programit Fulbright si kërkuese shkencore në Universitetin e Bostonit. Ajo ndau me ne historinë e saj si një grua e re në fushën e endodontisë dhe arritjet e saj të jashtëzakonshme, përfshirë një operacion novator të kryer për herë të parë me ndihmën e një roboti”, thuhet në postimin e ambasadës.
“Unë jam Almira Isufi, stomatologe dhe profesoreshë në Fakultetin e Mjekësisë Dentare në Universitetin e Mjekësisë, Tiranë. Unë jam gjithashtu një profesor ndihmës në Universitetin e Bostonit në Shkollën e Mjekësisë Dentare Henry M. Goldman. Jam i specializuar në endodonci dhe ortodonci. Në vitin 2022-2023 kam marrë pjesë në programin Fulbright në Universitetin e Bostonit. Një nga arritjet gjatë këtij programi ishte ndërhyrja që bëra duke përdorur një robot, e cila ishte ndërhyrja e parë robotike në botë në endodoncinë për kirurgji mikroendodontike, duke asistuar një pacient me dy dhëmbë të infektuar. Si pedagoge në Fakultetin e Mjekësisë Dentare po shohim më shumë vajza që duan të bëhen stomatologe. Megjithatë, një nga sfidat që kam hasur në fillimet e mia në klinikën dentare ishte ndoshta disa vështirësi për të fituar besimin e pacientëve. Surpriza që patën pacientët që në momentin që më panë teksa kryeja trajtime, bëri që këta pacientë të mbeten miq për shumë vite në klinikë. Mesazhi im për të rejat që punojnë në kërkimin shkencor është të punojnë shumë, të studiojnë. Nëse ata besojnë në një ide që kanë, ata duhet të punojnë fort për ta realizuar atë”, shprehet Amira në videon e shpërndarë.
Një nga gratë që njihet si frymëzim në botë është edhe pilotja e parë grua që fluturoi e vetme përmes Oqeanit Atlantik, Amelia Earhart.
“Amelia Earhart është pilotja e parë grua që fluturoi e vetme përmes Oqeanit Atlantik. E lindur në Kansas në 24 korrik, 1897, Amelia Earhart ishte një aviatore pionere dhe autore. Earhart ishte një mbrojtëse e përkushtuar e të drejtave të gruas dhe i nxiste gratë dhe vajzat të ndiqnin karrierën në fushën e aviacionit. Zhdukja e saj misterioze gjatë një përpjekjeje për të fluturuar përreth globit në vitin 1937 ka krijuar spekullim dhe mahnitje për dhjetëvjeçarë të tërë. Trashëgimia e Amelia Earhart vazhdon të frymëzojë breza të tërë aviatorësh dhe aventurierësh në mbarë botën”, shkruan ambasada e SHBA për piloten e parë grua në botë.
Një figurë e shquar shqiptare e nderuar nga ambasada e SHBA-së është Marie Tuci e cila është një martire e Kishës Katolike që luftoi për lirinë fetare si një e drejtë themelore e njeriut përballë regjimit komunist.
“Marie Tuci, martire e Kishës Katolike që luftoi për lirinë fetare si një e drejtë themelore e njeriut përballë regjimit komunist. E lindur në Mirditë në vitin 1928, Maria ishte një e re e arsimuar dhe një mësuese që kundërshtoi regjimin komunist në mbrojtje të lirisë fetare, arsye për të cilën u arrestua, u torturua dhe humbi jetën në moshën 22-vjeçare. Historia e saj shërben si simbol i qëndresës dhe i sakrificës për besim dhe liri”, thuhet në postimin e ambasadës së SHBA.
Në listën e grave më të fuqishme në botë, ambasada amerikane ka futur edhe zëvendëskryetaren e Gjykatës së Posaçme të Apelit Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar, Saida Dollani, e cila përmes një video ka rrëfyer vështirësitë me të cilat është dashur të përballet që në momentin që vendosi të bëhej gjyqtare. Ajo shprehet se është kërcënuar bashkë me familjen nga eksponentë të krimit të organizuar gjatë punës së saj si gjyqtare.
“Unë jam Saida Dollani, nënkryetare e Gjykatës së Posaçme të Apelit Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar, me kompetencat e kryetares së kësaj gjykate. Në moshën 24-vjeçare vendosa të bëhesha gjyqtare për të kontribuar konkretisht në vendosjen e shtetit ligjor që po lindte pas diktaturës së gjatë. Vështirësitë dhe paragjykimet për shkak të të qenit femër ishin të shumta. Kam hasur paragjykime për vendimin që kam marrë për të ndjekur karrierën si gjyqtare në të njëjtën kohë si nënë e dy fëmijëve, 6 vjeç e 7 e gjysmë. Vështirësia e dytë ishte lufta kundër paragjykimit se një gjyqtare femër nuk do të ishte aq e aftë dhe e fortë sa duhej për të gjykuar çështjet penale. Në një karrierë të gjatë si gjyqtare, që nuk kam bërë kurrë kompromis me padrejtësitë dhe paligjshmërinë, kam hasur edhe presione, edhe kërcënime. Edhe familja ime ishte pjesë e kërcënimeve të krimit të organizuar. Burri im ishte ai që e përjetoi drejtpërdrejt këtë kërcënim. Ata i bënë shumë shqetësim, por ai kurrë nuk u bë shqetësim për mua. Gjithmonë më thoshte, ju e keni marrë përgjegjësinë e gjyqtarit, bëni detyrën sa më mirë. Nuk po e bëni vetëm për fëmijët tuaj, po e bëni për fëmijët e të gjithëve. Sot, i them çdo vajze dhe gruaje që secila prej jush shkruan historinë e saj të karrierës, ndaj përqafoni cilësitë tuaja më të mira dhe mos e nënvlerësoni kurrë potencialin që keni për ta bërë botën më të mirë. Qëndroni të fortë dhe vazhdoni të kapërceni të gjitha pengesat që hasni në karrierën tuaj. Ju jeni pasuria më e vlefshme e vendit tuaj, ndaj kontributi juaj është i domosdoshëm dhe shumë i rëndësishëm për të sjellë ndryshime pozitive. Nënës sime, i them faleminderit dhe mirënjohjes së pafund që e bëri kaq mirë detyrën e saj, duke më dhënë të gjithë forcën dhe dritën e duhur për të parë qartë se ligji është i barabartë për të gjithë”, shprehet Saida Dollani në videon e publikuar nga ambasada e SHBA-së.
Ambasada prezantoi dhe historinë e prokurores së SPAK, Dorina Bejko, që tregon se përse ka zgjedhur profesionin e prokurores.
“Kam zgjedhur profesionin e prokurores, sepse besoj se figura e prokurorit përfaqëson më së miri figurën e një personi që lufton dhe kërkon zbatimin e ligjit, barazinë e të gjithëve para ligjit dhe respektimin e të drejtave të njeriut”.
Top Channel