Rreth 600 njerëz të braktisur në mëshirë të fatit në një varkë peshkimi! Jeta në bordin e misionit për shpëtimin e refugjatëve

Mund ta nuhasësh kripën e detit dhe së bashku me të edhe plastikën e varkës sonë, e ngrohur nga rrezet e diellit të orëve të para të pasdites. Qiej pa re. Unë mund të dëgjoj britma, të qara dhe fjalë falënderimi të personave në bord.

Përpara nesh – e lyer me një blu të errët – është një varkë peshkimi e mbushur me njerëz, e cila ndodhet në mëshirë të fatit. Të grumbulluar në kuvertë, duke parë nga çdo anë e mundshme për ndihmë. Anija e peshkimit u largua nga porti libian i Tobruk-ut me qindra njerëz në bord, në drejtim të Italisë. Një ditë e ca më parë, me mbarimin e ushqimit dhe ujit, kapiteni u largua gjatë natës, duke i lënë pasagjerët e tij në një fat të pasigurt. Asnjëri prej tyre nuk dinte si të kontrollonte anijen, apo si të lundronte.

Këta janë pasagjerët që po shpëtojmë tani. Kryesisht egjiptianë, por me grupe të Bangladeshit, Sirianëve dhe Pakistanit, mes kombësive të tjera. Ata zbresin nga anija e peshkimit dhe shkojnë në RIB – akronimi i përdorur universalisht për një varkë të ngjashme me gomonet.

Detyra ime është, në thelb, t’i bëj ata të ulen dhe të qëndrojnë relativisht të qetë, në mënyrë që varka të mos çekuilibrohet. Disa nga këta njerëz janë të gëzuar, por shumica duken të rraskapitur. Disa janë dukshëm shumë të sëmurë. Teksa gjendesha dukur ndihmuar një grua që kthehej, asaj thjesht i ra të fiktë në krahët e mi. Mjeku në bord, një infermiere belge e quajtur Simon, i hedh një vështrim të shpejtë dhe më siguron se do të jetë mirë. Ajo ka të drejtë, gruaja ishte thjesht e mbingarkuar nga rrethanat në të cilat gjendej.

Dhe tani, thuajse nga askund, një mesoburrë me një xhaketë të ngrohtë më kap dhe më puth në të dy faqet. Qimet e mjekrës së tij më shpuan lehtë në faqe dhe mund ta dëgjoja atë duke mërmëritur “faleminderit”. Unë buzëqesh dhe më pas i kërkoj të ulet në barkë.

Po mbushet. Përfundimisht, drejtuesi i ekipit të varkës, një burrë argjentinas i quajtur Juan, do të japë sinjalin dhe ne do të tërhiqemi dhe do të shpejtojmë në dërgimin e pasagjerëve në pikën më të afërt të Geo Barents – anija e shpëtimit 80 metra e gjatë, e drejtuar nga bamirësia Medecins sans Frontieres. Në pak orë, më shumë se sa një anije, ajo do të kthehet në një kamp lundrues refugjatësh.

Geo Barents nuk ishte menduar kurrë të bënte gjëra të tilla. Ajo u ndërtua si një anije vëzhgimi oqeanografike dhe kjo është arsyeja pse ka ende bobina të mëdha kabllosh në një nga kuvertat, së bashku me një “dhomë sizmike”. Mirëpo, MSF donte të punësonte një varkë për të nisur misionet e shpëtimit në Mesdhe dhe Geo Barents ishte në dispozicion dhe i përshtatej kërkesave. Ka hapësirë për lëshimin e të dy gomoneve, duke ofruar më shumë mundësi për të ndihmuar migrantët të hyjnë përsëri.

Ka kapacitet për ruajtjen e rrobave, ushqimit, ujit, furnizimeve mjekësore, shtratit dhe qindra gjërave të tjera të nevojshme për t’i mbajtur njerëzit në këmbë. Dhe me e bukura, ka hapësirë. Kjo është hera e 30-të që Geo Barents del në det në emër të MSF dhe rekordi i tij i mëparshëm u arrit gjatë misionit 25, me shpëtimin e 440 refugjatëve. Ky rekord është në proces të thyerjes së rekordit – gjithsej 606 persona do të merren nga varka e peshkimit dhe do të sillen në Geo Barents. Hapësira, malli i çmuar, do të mbarojë shpejt.

Zona më e madhe u jepet burrave, të cilët përbëjnë shumicën e njerëzve që shpëtohen. Në katin e sipërm janë të miturit dhe gjithashtu numri relativisht i vogël i grave. Më shumë se njëqind të mitur u shpëtuan nga varka. Disa janë shumë të vegjël – pashë një foshnjë të vogël që sillet në një varkë shpëtimi, ia kaloi i tensionuar  nënës së saj. Ka edhe fëmijë të frikësuar, të cilët qanin në varkë dhe tani ulen në Geo Barents, me sy hapur dhe të dërrmuar nga lodhja.

E pranishme në bord është edhe një grua shtatzënë, e cila u ndihmua me kujdes pas shpëtimit të saj. Por kjo nuk është çudi. Ka ndodhur që ekuipazhi i Geo Barents të sillte në jetë edhe një fëmijë. Për këtë arsye janë marrë masat, duke e pajisur anijen edhe me një mami në bord. Shumica e fëmijëve janë këtu me një prind ose të dy dhe, ndërsa përfundojmë një kontroll të shpejtë midis rrënojave drejt varkës së shpëtimit, një burrë më kërkon t’i bëj një foto atij dhe fëmijës së tij të vogël. Burri duket i lumtur, ndërsa fëmija i shtangur.

Ushqimi jepet një herë në ditë – një qese që përmban racione urgjente dhe vakte që mund të ngrohen duke shtuar ujë dhe shtrydhur paketimin. Ne takojmë Hamdiun dhe Asadin, egjiptianë që janë takuar në Libi dhe janë bërë miq të ngushtë. Ata pikturojnë një pamje dëshpëruese për jetën në bordin e varkës.

“Unë isha i shqetësuar për varkën brenda 30 minutave nga hipja në bord. Të gjithë menduam se do të ishte më e madhe dhe më e sigurt se sa ishte. Kur u nisëm për herë të parë kishte edhe më shumë njerëz në bord – ndoshta 750 – por kapiteni u tha të zbrisnin dhe rreth 150 prej tyre zbritën dhe më pas u larguam.”

Ai thotë se anija kishte probleme me motorin dhe më pas – e pashpresë për t’u ekuilibruar për shkak të mbipopullimit – pothuajse u rrëzua nga dallgët e mëdha. E sikur të mos mjaftonte e gjithë kjo, kapiteni u zhduk, duke u hedhur në një varkë tjetër në mes të natës.

“Ne të gjithë menduam se do të vdisnim,” tha Hamdi, ndërsa Assad tund kokën në shenjë pohuese pranë tij. “Ne nuk kishim ujë, i vetmi ushqim që na kishte mbetur ishte prishur, njerëzit ishin të sëmurë për shkak të diellit, ose të ftohtit, ose ujit të detit, ose të ngjeshur së bashku, dhe askush nuk dinte si ta drejtonte varkën. Unë isha i sigurt që ne do të vdisnim”- tha ai, ndërsa më buzëqesh me lot në sy nga zori. “Tani ndjej se më është dhënë një jetë tjetër”.

Hamdi thotë se pasagjerët nuk e dinin se çfarë po ndodhte, kur varka e shpëtimit u afrua për herë të parë. Ata menduan se mund të ishin rrëmbyes ose piratë. Në fakt, ishte roja bregdetare italiane, e cila vlerësoi situatën e zymtë, por e shpëtueshme. Roja bregdetare italiane më pas thirri Geo Barents aty pranë për t’i kërkuar që të largonte të gjithë pasagjerët nga varka e peshkimit e goditur. Megjithatë, gjërat nuk janë gjithmonë aq harmonike mes varkës dhe autoriteteve. Geo Barents, së bashku me varkat e tjera të shpëtimit të bamirësisë, janë kritikuar nga qeveria italiane, e cila pretendon se inkurajon emigrantët të përpiqen të kalojnë Mesdheun, duke e ditur se do të ketë një varkë për t’i ndihmuar gjatë rrugës.

Realiteti është se kalimi në Mesdhe është rruga më e rrezikshme e emigrantëve në botë, me rreth 1000 vdekje tashmë këtë vit. Por debati politik rreth migrimit është po aq i ashpër në Itali sa është në shumë vende të tjera evropiane. Në Britani, fokusi i politikës së migacionit është te varkat e vogla; në Itali, ministrat flasin për anije të mëdha, si Geo Barents. Ata në bord i shmangin kritikat, duke theksuar se roja bregdetare shpëton shumë më tepër emigrantë se ata. Por tensioni është gjithashtu i qartë – në fillim të këtij viti, Geo Barents u bllokua në port dhe u gjobit pasi zyrtarët vunë re atë që ata thanë se ishte një gabim administrativ. MSF dyshon se puna e anijes po ndërpritet qëllimisht.

Jashtë detit, emigrantët e fundit janë jashtë varkës së peshkimit. Sfida logjistike e kujdesit për ta është e madhe – ofrohen ushqim, ujë, shtrat, tualete, strehim, rroba, tualete dhe trajtim mjekësor. Kudo që shikoni, ka njerëz që flenë, flasin, qeshin dhe hanë brenda pak metrash katrorë. Ndjenja e lehtësimit për shpëtimin e tyre nuk duket se është zhdukur. Dhe kështu u nisëm drejt Italisë, për t’i lënë këta 606 persona në duart e autoriteteve italiane. Geo Barents do të pastrohet dhe ngarkohet me furnizime të reja dhe më pas do të kthehet në det. Një fener i vullnetit të mirë humanitar në mendjet e disave, por një magnet polemikash sipas mendimit disa të tjerëve./ Burimi: SkyNews, përgatiti në shqip: Top Channel

Top Channel