Analiza nga CNN: A po krijon Putin një pretekst për luftë?

17/02/2022 16:44

Presidenti rus Vladimir Putin është një njeri që i pëlqen t’i mbajë të hapura opsionet e tij dhe kriza e Ukrainës nuk bën përjashtim: Ndërsa lideri i Kremlinit sinjalizon gatishmërinë e tij për t’u angazhuar në frontin diplomatik, ai gjithashtu po forcon një rast për luftë, thotë CNN.

Përshembull situata në Donbas, territore në Ukrainën lindore të kontrolluara pjesërisht nga separatistët e mbështetur nga Rusia. Në një konferencë për shtyp me kancelarin gjerman Olaf Scholz të martën, Putin hoqi gërmën “g” për të përshkruar situatën atje.

“Sipas vlerësimeve tona, ajo që po ndodh sot në Donbas është gjenocid”, tha Putin.

Scholz u tërhoq, duke u thënë më vonë gazetarëve se Putin ishte “gabim” në përdorimin e termit. Por ato komente ishin tashmë në sferën publike — dhe Putini e kishte rritur retorikën, si edhe shqetësimin e NATO-s.

“Ka shumë oficerë të inteligjencës ruse që veprojnë në Ukrainë”, tha të enjten Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg. “Ata janë të pranishëm në Donbas dhe ne kemi parë përpjekje për të organizuar një pretekst -për të ofruar një justifikim për pushtimin e Ukrainës,” shtoi ai.

Rusia mohon se ka trupa në Ukrainë, dhe Putini për herë të fundit ka pranuar publikisht praninë e operativëve të tij në Donbas në vitin 2015, kur u bë presion për këtë çështje nga një gazetar ukrainas.

“Ne kurrë nuk kemi thënë se nuk ka njerëz atje që merren me çështje të caktuara, përfshirë atë në fushën ushtarake, por kjo nuk do të thotë se trupat e rregullta ruse janë të pranishme atje,” tha ai. “Kuptoni ndryshimin.”

Ankesat e Putinit në Donbas nuk janë të reja. Ai ka folur vazhdimisht për atë që ai e përshkruan si shkelje të të drejtave të rusëve etnikë dhe rusishtfolësve në Ukrainë dhe ka deklaruar se është brenda të drejtave të Rusisë që të ndërhyjë ushtarakisht për t’i mbrojtur ata.

Por Putini duket se po bën një argument për versionin e tij të një “përgjegjësie për të mbrojtur”, sado e largët që situata në Donbas të jetë nga një Ruandë — ku mbi 800,000 njerëz, kryesisht tutsi, u vranë gjatë 100 ditëve në 1994 — ose Srebrenicë — ku më shumë se 7,000 burra dhe djem kryesisht myslimanë u masakruan në 1995.

Thirrja e gjenocidit i bën jehonë pretendimit të rremë të Rusisë se fqinji i saj, Gjeorgjia, kreu gjenocid kundër civilëve në republikën separatiste të Osetisë së Jugut në gusht 2008. Gjatë atij konflikti të shkurtër, Rusia filloi një inkursion masiv ushtarak që shkoi thellë në territorin gjeorgjian, një skenar që shqetëson perëndimin  sot kur bëhet fjalë për Ukrainën.

Komiteti Hetues, organi më i lartë i zbatimit të ligjit në Rusi, i çoi komentet e Putinit një hap më tej të mërkurën kur njoftoi se kishte hapur një hetim penal për provat e supozuara të asaj që e quajti “bombardim pa dallim” të civilëve në rajonin e Donbasit nga forcat ukrainase që nga viti 2014.

Në një deklaratë për shtyp të shoqëruar me gjuhë të akuze politike, Komiteti Hetimor tha se kishte hapur një çështje penale sipas Pjesës 1 të nenit 356 të Kodit Penal të Federatës Ruse, i cili mbulon keqtrajtimin e popullsisë civile dhe përdorimin e mjeteve dhe metodave të ndaluara në një konflikt të armatosur.

Deklarata e Komitetit Hetues i bëri jehonë bisedës së Putinit për gjenocidin, duke thënë: “Synimi për të shfarosur banorët e Donbasit është i qartë — hetimi rus regjistroi qindra fakte të tilla që kualifikohen si prova të përdorimit të mjeteve dhe metodave të ndaluara të luftës”.

Është e qartë pse Kremlini dëshiron të ndryshojë temën: Në vitin 2015, për shembull, bombardimet që fajësuan separatistët e Donbasit të mbështetur nga Rusia, morën jetën e të paktën 30 njerëzve në qytetin juglindor të Ukrainës, Mariupol.

Që nga fillimi i konfliktit në Donbas në vitin 2014, mijëra civilë janë vrarë dhe plagosur në luftime, sipas vlerësimeve të Kombeve të Bashkuara. Por shpallja e një hetimi — jo nga një organ i pavarur dhe në kulmin e një konfrontimi me Ukrainën — duket të jetë një lëvizje e qartë politike, pavarësisht nga e vërteta e akuzave.

Shqetësimi i shumë vëzhguesve të konfliktit të Donbasit është se çdo shpërthim — një shpërthim i ri luftimesh, një shkëmbim zjarri artilerie — mund të bëhet një pretekst për veprime më drastike nga ushtria ruse. Këto shqetësime u kthyen në vëmendje të enjten, pasi forcat e armatosura ukrainase dhe separatistët që kontrollonin pjesë të Ukrainës lindore raportuan bombardime të reja në rajon herët të enjten.

Videoja dhe imazhet e para nga CNN tregojnë se një godinë parashkollore në territorin e kontrolluar nga ukrainasit u godit nga një predhë të enjten.

Shkolla është tre milje nga ajo që njihet si Linja e Kontaktit, e cila ndan të dy anët. CNN nuk ka përcaktuar se kush e nisi shkëmbimin e zjarrit. Shkeljet e marrëveshjes së armëpushimit të vitit 2015 në rajon ndodhin rregullisht.

Dhe pastaj është edhe çështja e rëndë e statusit ligjor të rajoneve separatiste të Donbasit. Rusia nuk e ka njohur kurrë Republikën Popullore të vetëshpallur të Donetskut (DPR) dhe Republikën Popullore të Luhanskut (LPR), në Donbas, si shtete sovrane dhe të pavarura, edhe pse u ka shpërndarë pasaportat ruse njerëzve që jetojnë atje.

Ligjvënësit rusë në fillim të kësaj jave i bënë thirrje presidentit rus që të njohë republikat separatiste në Donbas si të pavarura. Kjo gjithashtu krijon një situatë të mundshme ku Rusia mund të deklarojë nevojën për t’iu përgjigjur “agresionit” ukrainas kundër këtyre shteteve.

A do të ndodhte kjo? Njohja e DNR dhe LNR do të shkatërronte në mënyrë efektive marrëveshjet e Minskut, një paketë masash që, tani për tani, Kremlini thotë se është mënyra e vetme për të zgjidhur krizën në Ukrainë — dhe zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov e bëri të qartë të enjten se Putini mbetet i qetë për të.

Por prodhimi i më shumë problemeve mund t’i sjellë dobi edhe Kremlinit: zgjeron menunë e opsioneve në dispozicion të Putinit.

Top Channel