Pa Filtra/ “Kalova në depresion pas lindjes”, rrëfimi prekës i Françeska Muratit: Eksperienca më e keqe në jetë, doja vetëm të… 22/12 20:40
Studiuesit kanë zbuluar fosile peshku 56 milionë vjeçare në shkretëtirën lindore të Egjiptit që tregojnë se peshqit ishin në gjendje të ekzistonin në dete me temperatura që i afroheshin 35 gradë Celsius.
Fosilet u gjetën në një vend në shkretëtirën lindore i njohur si Ras Gharib A, afërsisht 200 milje në juglindje të Kajros.
Ato përfshijnë më shumë se 12 grupe të llojeve të ndryshëm të peshqve kockorë nga epoka.
Kushtet që ndodhën gjatë Maksimumit Termik Paleocen-Eocen (PETM), një periudhë me temperatura globale shumë të ngritura, shihen si ‘analogu më i mirë antik’ për ngrohjen e sotme të planetit.
Studimet e fundit kanë thënë se temperatura mesatare në planet është rritur 1 gradë Celsius që nga mesi i shekullit 19, për shkak të një pjese të madhe të Revolucionit Industrial dhe ngjarjeve njerëzore.
Gjatë PETM, këta peshq po notonin deri në veri të Danimarkës, duke treguar sesa larg ishte diapazoni i tyre gjatë periudhës.
“Ndikimi i ngjarjes PETM në jetën në atë kohë është me mjaft interes,” tha në një deklaratë bashkautori i studimit paleontologu Universiteti i Miçiganit Matt Friedman.
“Në bazë të provave të pakta që kemi për peshqit – duke kujtuar se ky lokacion egjiptian siguron vështrimin tonë të parë nga tropikët – ato duket se e kanë tejkaluar PETM çuditërisht mirë, madje ka lë të kuptohet se diversifikimi i rëndësishëm në grup mund të ketë ndodhur rreth ose vetëm pas kësaj kohe,” shtoi ai.
Fosilet e zbuluara rishtazi u japin studiuesve pamjen e parë të qartë se si peshqit kockor mbijetuan dhe lulëzuan gjatë PETM, duke theksuar një numër prejardhjesh dhe ekologjish peshku, shpjegoi autori kryesor i studimit, paleontologu egjiptian Sanaa El-Sayed.
“Ndërsa pasojat më të gjera evolucionare të PETM për peshqit detarë mbeten pak të eksploruara, provat paleontologjike në dispozicion nuk sugjerojnë një krizë të përhapur midis peshqve detarë në atë kohë,” tha El-Sayed.
“Në fakt, të dhënat në dispozicion zbulojnë se kjo kohë mund të ketë qenë një episod i rëndësishëm i diversifikimit evolucionar midis grupeve kryesore të peshqve modernë, të ngjashëm me modelet e raportuara për gjitarët që jetojnë në tokë”, shtoi ai.
Studiuesit ende kanë nevojë për më shumë kohë për të vlerësuar me saktësi pse peshqit në Ras Gharib A ishin në gjendje të merreshin me kushtet e vështira të PETM.
Ekzistojnë disa teori megjithatë, duke përfshirë që kishte një ngritje të ujit të freskët nga pjesa më e thellë e oqeanit në bregun verior të Afrikës.
Një teori tjetër është se peshku thjesht u zhvendos në pjesë të freskëta të oqeanit për të shmangur ngritjen e tempeve të detit. Ose thjesht, ata mund të kishin qenë më elastikë sesa besohej fillimisht, siç dëshmohet nga evolucioni që ndodhi nga epoka kenozoike.
Friedman tha se fosilet e lashta mund t’u jepnin studiuesve njohuri të reja se si krijesat janë në gjendje të merren me ndryshimin e modeleve të motit dhe se si ata ndërveprojnë me njëri-tjetrin./ Kosova press
Top Channel
