Çfarë përfaqëson Garda Revolucionare e Iranit?

Por, çfarë përfaqëson kjo njësi ushtarake?

Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike të Iranit (IRGC), e njohur ndryshe në Iran me emrin “Pasdaran”, u themelua në prill të vitit 1979, pak pas Revolucionit Islamik dhe rrëzimit nga pushteti të monarkut pro-perëndimor të Iranit, Mohammad Reza Shah Pahlavi.

Detyra themelore e IRGC-së, e përcaktuar nga Udhëheqësi Suprem Ayatollah Khomeini, është të mbrojë sistemin islamik të vendit dhe vlerat revolucionare.

“Në parim, shteti iranian mund të vetë-reformohet përtej limiteve të parashikuara nga revolucioni, megjithë parashikimet e shumta kushtetuese që Khomeini ka përcaktuar, për të vendosur mbikqyrjen e klerikëve mbi qeverisjen e zgjedhur”, thotë Brad Patty, ish-këshilltar dhe analist i ushtrisë amerikane. “Në praktikë, Garda ekizston për t’u siguruar që kjo nuk do të ndodhë kurrë. Popullsia e Iranit mund ta dëshirojë këtë gjë, por ata janë të destinuar të jetojnë nën terrorin e Gardës”.

Struktura e Gardës

Të premten, IRGC-ja është shndërruar në një lojtar kryesor ushtarak, politik dhe ekonomik në Iran. Anëtarësia e saj vlerësohet në 150 mijë ushtarakë, me njësi tokësore, detare dhe ajrore. Garda mbikqyr edhe programet e raketave balistike dhe programet bërthamore të Iranit.

Nga pikëpamja organizative, IRGC-ja është nën Shtabin e Përgjithshëm të Forcave të Armatosura, si pjesë e Ministrisë së Mbrojtjes. Por, ushtria mbetet vartëse e Udhëheqësit Suprem Ali Khamenei, ndërkohë që autoritetet civile nuk ushtrojnë ndonjë kontroll real, sipas organizatës për politikat ndërkombëtare Projekti për Përballjen me Ekstremizmin.

Brenda vendit, Garda komandon edhe Forcat e Rezistencës Basij, një grup fetar vullnetarësh, që shpreh mbështetjen popullore për regjimin dhe shtyp disidencën vendase. Kjo njësi paraushtarake monitoron zbatimin e rregullave strikte të vendit. Ata arrestojnë p.sh. gratë që shkelin kodet e veshjes të përcaktuara nga regjimi dhe kryejnë bastisje të festave të stilit pro-perëndimor ku mund të jetë shërbyer alkool.

Në vende të tjera, Garda përdor njësinë e saj të errët Forcat Quds, që udhëhiqeshin nga Gjeneral Major Qassem Soleimani, si dhe milicitë shiite, siç është organizata Hezbollah në Liban, për të shtrirë influencën në mbarë Lindjen e Mesme dhe më gjerë.

Aktivistët dhe lidhjet ndërkombëtare

Forcat elitë Quds u krijuan gjatë Luftës Iran-Irak, në vitin 1980 dhe kanë një personel prej rreth 15 mijë vetash.

Ky grup është përfshirë në konfliktet e Lindjes së Mesme prej dekadash, në mënyrë të drejtpërdrejtë ose duke ofruar mbështetje për milicitë dhe qeveritë pro-iraniane, në veçanti në Liban, Siri, Irak, Jemen, si dhe në territoret palestineze dhe në Afganistan.

Rishtazi, Forcat Quds ishin vendimtare në luftën civile siriane, duke i dhënë mbështetje Presidentit Bashar al-Assad, në përballje me rebelët.

Në Irak, ky grup luajti një rol kyç duke ndihmuar qeverinë e dominuar nga shiitët në luftën kundër ISIS-it dhe duke sabotuar projektin kurd për pavarësi.

Forcat Quds mendohet se gjithashtu mbajnë gjallë përpjekjen e rebelëve huthi që luftojnë kundër qeverisë së njohur ndërkombëtarisht në Jemen.

Sanksionet ndërkombëtare

Shtetet e Bashkuara i përcaktuan Forcat Quds mbështetëse të terrorizmit që në vitin 2007. Një veprim të ngjashëm ndërmori Kanadaja në vitin 2012. Arabia Saudite dhe Bahreini, dy vende fqinje rivale të Iranit, e përcatuan Gardën entitet terrorist në vitin 2018.

Kombet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian kanë shmangur shpalljen e Gardës entitet terrorist, por kanë futur në listat e zeza individët kryesorë të kësaj force, ndër ta edhe ish udhëheqësin Qassem Soleimani./VOA

Top Channel