“Na ke lënë syrin me lot, na thau shpirtin…”/ Agron Llakaj dedikim prekës në 6-mujorin e ndarjes nga jeta të bashkëshortes
24/11 12:12
Studiuesit e rrënojave të Çatalhöyük në Turqinë qendrore kanë zbuluar prova që banorët dikur mbanin dhëmbë njerëzorë si bizhuteri.
Një grup arkeologësh zbuluan tre dhëmbë njerëzorë të ruajtur ndërsa ishin në një gërmim në qytetin proto-neolitik, një vend i trashëgimisë botërore të UNESCO-s.
Dhëmbët datojnë rreth afro 6.500 vjet para Krishtit dhe dy prej tyre treguan shenja se ishin krijuar në një formë konike duke përdorur një mikro-shpim, në mënyrë që ata të mund të vendosnin një tel dhe të përdorej si bizhuteri.
Studiuesit besuan se dhëmbët vinin nga të rriturit e moshës së mesme dhe ishin hequr pas vdekjes, sipas një raporti të kontribuuesve të revistës Forbes, transmeton KosovaPress.
“Këto zgjedhje materiale – dhe gjëja e rrallë e tyre në përgjithësi – sugjerojnë një vlerë më të thellë simbolike,” thotë studiuesi i Universitetit të Kopenhagës, Scott D. Haddow.
Haddow dhe kolegët e tij thonë se ky është rasti i parë i dokumentuar i dhëmbëve të njeriut të modifikuar artificialisht nga bluarja dhe shpimi për t’i kthyer ato në objekte dekorative.
Ndërsa hulumtimet e mëparshme kanë treguar përdorimin e dhëmbëve të kafshëve si objekte dekorative, dhëmbët e rritur mund të kenë një rëndësi të veçantë kulturore midis banorëve të Çatalhöyük.
Në kulmin e saj, Çatalhöyük kishte një popullsi prej rreth 8,000 njerëz, të cilët me kalimin e kohës, u detyruan të shkonin më larg jashtë qytetit për të gjetur tokë për kullota, parcela të reja toke për bujqësi dhe dru zjarri.
Çatalhöyük është një nga shembujt më të hershëm të jetesës së dendur urbane, me më shumë se 8,000 banorë. Ai përfundimisht u braktis rreth vitit 5950 para Krishtit për shkak të ndryshimeve klimatike dhe burimeve të varfra për jetë.
Ndryshe, Çatalhöyük është një nga vendet më të rëndësishme arkeologjike në botë. Banorët e qytetit ishin fermerë të hershëm dhe për dallim nga qytetet e mëvonshme, nuk ka asnjë hierarki të dukshme – nuk ka shtëpi për priftërinj ose prijës, nuk ka tempuj dhe asnjë hapësirë publike.
Qyteti mbijetoi për rreth 2,000 vjet por hulumtimet e reja tregojnë se një kombinim i sëmundjes, dhunës dhe përfundimisht ndryshimit të klimës përfundimisht çon në shkatërrimin e tij.
Top Channel
