Top Story: Politika, krimi dhe rreziku nga terrorizmi

Gazetari Sokol Balla ka menaxhuar mbrëmjen e kësaj të enjteje një panel të përbërë nga analistë të shtypit shqiptar dhe ekspertë të sigurisë kombëtare, të cilët kanë prekur edhe fenomenin e terrorizmit, rreziku i të cilit duket se nuk njeh kufij.

Fillimisht emisioni ka nisur me një bisedë telefonike mes moderatorit Balla dhe ministrit të Brendshëm Saimir Tahiri, pikërisht mbi ngjarjet e fundit kriminale në vend.

Sokol Balla: Zoti Tahiri, janë disa ngjarje që kanë ndodhur vitin e kaluar dhe këtë fillimviti që kanë hapur debate që sugjerojnë se tashmë jo vetëm nuk ka siguri, por ka edhe mbrojtje politike të krimit nga qeveria. Prania e policisë është e dukshme, por pse duket se ka një shtim të ndjeshëm të këtyre incidenteve të rënda, pse jo me sfond terrorist kur përdoret tritoli?

Saimir Tahiri: Së pari duhet të bëj një apel publik, për sistemin e drejtësisë, prokurorinë në veçanti, që të lëvizë, të mos heshtë dhe të zbardhë “21 Janarin”. Jam dakord që kërcënimi ndaj kryetarit të një partie duhet trajtuar deri në fund dhe të fusim pas hekurave ata që kanë përgjegjësi. Por nuk pranoj që të jetë kryetar një njeri që ka qenë ministër i Brendshëm kur u vranë 4 qytetarë të pafajshëm. Pastaj ka një politizim të tejskajshëm që i bëhet luftës së policisë me krimin. Nuk di moment tjetër në historinë e politikës shqiptare kur policia të jetë baltosur kaq shumë. Sa për ne, kriminelët nuk janë as tanët e as të tyret. Për ne nuk duhet të ketë mbrojtje politike për shkelësit e ligjit dhe nuk e kuptoj sesi futet opozita në luftën polici-krim. Ajo që duhet të bëjë është të japë mbështetjen për policinë dhe t’u japë qytetarëve mundësinë të besojnë se institucionet dhe qytetarët bëhen bashkë kundër kriminalitetit. Nuk di vend tjetër në botë ku çdo ngjarje kriminale bëhet temë e ditës në politikë. Shqipëria është më e sigurtë se 1 vit më parë. Policinë e gjetëm që hante e pinte me botën e krimit në tavolinë, me drejtuesit e policisë që bënin biznes me krimin. Kemi arritur dekriminalizimin e policisë, që është një superarritje që shënon një kapitull të ri në luftën ndaj krimit. Ngjarje kriminale të rënda ka më pak se ç’kishte kur ne nuk ishim në detyrë, por zhurmë politike ka shumë më tepër, por unë nuk dua të merrem me të. Do kërkoja një pakt, që përmes këtyre debateve të edukojmë besimin e qytetarëve tek policia. Ngjarjet e fundit nuk janë të zakonshme për punën e policisë, por kthehen të jashtëzakonshme nga debati politik. Ai që sot është president ka qenë ministër i Brendshëm kur një gjykatës në Vlorë u vra me eksploziv në mes të rrugës. Dhe ngjarjet me tritol janë shumë më pak se ç’kanë qenë një vit më parë. Puna jonë për të frenuar trafikun e lëndëve eksplozive është kolosale. Që nga ndryshimi i ligjit e deri tek korpusi ligjor sa i përket sektorit të sigurisë.

Sokol Balla: Megjithatë zoti ministër, nga përdorimi politik i ngjarjeve kriminale duket se asnjë nga palët nuk shpëton dot. Mund të quhet sukses bashkëpunimi i policisë shqiptare me Interpolin për mbylljen e laboratorit të drogës në Xibrakë. Por juve ju sulmuan kur shkuat vetë atje, duke i dhënë një amplifikim mediatik atij operacioni…

Saimir Tahiri: Kjo nuk është e vërtetë, por unë do të shkoj atje sepse këto ngjarje janë esenciale për të luftuar krimin. Unë jam përpjekur për ta relativizuar këtë sukses të policisë. Si qenkemi të lidhur ne, kur kemi sekuestruar e shkatërruar drogë sa 9 vitet e kaluara të marra bashkë? Si qenkemi ne të lidhur me krimin dhe drogën, kur këta që nuk bënin punën dje nuk ishin? Unë kam shkuar atje si ministër i Brendshëm. Jam krenar që sot policia bashkëpunon me prokurorinë mjaftueshmërisht mirë, sepse ne nuk e sulmojmë prokurorinë. Bashkëpunimi ynë sot është më i mirë se dje. Gjithashtu, partnerët tanë ndërkombëtarë sot na besojnë, gjë që dje nuk ndodhte.

Artur Zheji: Krimi, një debat i mbipolitizuar

Debati ka vijuar me opinionet e analistëve dhe ekspertëve të sigurisë. Analisti Artur Zheji, në fjalën e tij e ka cilësuar si “buletin lufte” raportimin e ngjarjeve të fundit kriminale në vend.

“Ka një luftë reale. Ne të mediave kemi një prirje për t’i parë me version virtual dhe duket sikur i vrari është një aktor i shtrirë, apo eksplozivi është pjesë e një filmi. Duhet thyer ky spektër virtual. Ky qytetërim që jetojmë ne ka ulur dozën e sensibilitetit ndaj krimit dhe këtu kuptoj apelin e Tahirit për sensibilitet të njerëzve për aleancë me policinë. Kjo është konstruktive, por shumë idealiste”, ka thënë Zheji.

Por sa i takon ndërhyrjes së ministrit të Brendshëm në emision, Zheji e ka cilësuar atë si “30 për qind analizë të situatës dhe 70 për qind politikë”.

“Kjo për arsye se debati politik dominon debatin përtej analizës së fenomenit që kemi. Eksperti duhet të japë një këndvështrim jo politik, sepse një analizë konkrete na sjell më afër së vërtetës. Asnjëherë nuk ka ndodhur më parë që kryetari i opozitës deklaron në formën e një akti politik që ndihet i kërcënuar nga bota e krimit. Dhe këtu, edhe po të ishte Edi Rama kryetar i opozitës, unë them se jam përkrah mbrojtjes dhe tani është shteti përgjegjës për integritetin e kryetarit të opozitës”, ka vijuar Zheji.

Sa për deklaratat se atentatet kriminale janë një kundërpërgjigje e krimit ndaj veprimeve të policisë, analisti është shprehur skeptik, duke bërë një krahasim me vendet fqinje.

“Krimi atëherë kur godet më fortë dëmtohet edhe më shumë. Për shembull në Siçilinë e viteve 90, atentatet spektakolare kundër prokurorëve Falcone dhe Borselino shënuan fundin e mafias. Ndër të tjera, krimi nuk ka ngjyrë por merr ngjyrë politike kur partitë vijnë në pushtet dhe shkëmbejnë favore me njëri-tjetrin. Mbështetja e krimit vjen kryesisht në kohë zgjedhjesh dhe pafuqia institucionale ndaj krimit buron nga fakti i politizimit të çështjes, që krijon dhe alibi”, ka shtuar Zheji.

Manjani: Kriminaliteti, jo vetëm përgjegjësi e policisë

Ndërsa deputeti i LSI-së, juristi Ylli Manjani e ka vlerësuar situatën në vend si historinë më të përkeqësuar sa i përket kriminalitetit në aspektin politik. “Debati politik nuk i shkon përshtat fare situatës pasi ka nevojë për shumë analiza, veprimtari institucionesh, etj”, ka thënë Manjani.

Në një situatë të tillë, sipas tij, nuk mund të mbahet përgjegjëse vetëm policia. “Nuk ka shanse të jetë vetëm policia përgjegjëse për ruajtjen e sigurisë, por të jetë një sistem i tëri. Kam pyetur veten përse ka krim? Përgjigjia është se nëse ndodh një krim, krimi ka ndodhur dhe policia nuk ka ç’bën. Duke kapur kriminelë nuk është se parandalohet krimi. Pra, nuk është policia zgjidhja e gjithckaje”, ka nënvizuar Manjani, për të shtuar se, krimi ka shumë faktorë brenda. “Këtu është ekonomia, varfëria, papunësia dhe pse jo injoranca. Tek policia debatin e çon politika”, ka vijuar Manjani.

Duke iu referuar krahasimit me Italinë që bëri Zheji, juristi nga radhët e LSI-së ka vënë në dukje se, një nga mungesat më të mëdha që ka Shqipëria është magjistratura.

Xhavit Shala: Sot kemi një polici më efikase kundër krimit

Për specialistin e sigurisë kombëtare, ish-oficerin e lartë të policisë Xhavit Shala, fenomeni i krimit të organizuar nuk duhet parë gjithmonë në aspektin politik.

“Historia ka treguar se ka pasur organizata kriminale shqiptare që janë zhvilluar pa lidhje politike dhe për shkak të akuzave politike që janë bërë më pas janë mbrojtur jashtë shtetit për të mos u ekstraduar në Shqipëri”, ka thënë Shala.

Sipas tij, pavarësisht ngjarjeve të fundit, në këtë periudhë policia e Shtetit ka qenë më efikase se kurrë në luftën kundër krimit. “Sot ka një kundërveprim ndaj krimit. Në vitin 2014 ka 45 raste më tepër tentative për vrasje të punonjësve të policisë. Kjo, pasi lufta kundër krimit ngjall kundërveprim ndaj policisë. Megjithatë në vitin 2013 nuk ka pasur asnjë rast të vrasjes së funksionarëve të policisë. Kjo luftë është dhe do vazhdojë”, ka thënë Shala.

Një tjetër aspekt i rëndësishëm sipas tij është ndërhyrja e policisë në Lazarat dhe Dukagjin, dy zona ku forcat e rendit më parë nuk kishin ndërhyrë kurrë. “Sot nuk kemi pjesë të territorit që nuk kontrollohet, pasi pjesë të territorit që nuk kontrollohen përbëjnë rrezik për sigurinë. Ndërkohë, në shifra, sot shpërthimet me eksploziv ka 15 për qind më pak se në 2013, por sensibiliteti i opinionit është shumë më i madh”, ka vijuar Shala.

Duke komentuar aksionin në laboratorin e Xibrakut, ai ka thënë: “Në këtë rast ishte policia që menaxhoi komunikimin mes prokurorisë gjermane dhe asaj shqiptare. Nëse do kishte pasur rrjedhje nga policia operacioni nuk do kishte dalë me sukses”.

Bujar Rama: Aktet e fundit kriminale anojnë majtas

Ndërsa ish-nëndrejtori i SHIK-ut, Bujar Rama, në opinionin e tij ka vlerësuar se qytetarët duhet ta mbështesin patjetër policinë. Por, sipas tij, policia dhe shoqëria shqiptare sot kanë disa plagë.

“Nëse ne nuk godasim aty ku dhëmb plaga, atëherë do vazhdojmë kështu. Leksioni që bëri ministri mu duk politikisht i tepruar”, ka thënë Rama. Sipas tij, sot ka diçka që nuk shkon tek Policia e Shtetit, për faktin se nuk ka një kontroll të rekrutëve që kandidojnë për t’u anëtarësuar në radhët e saj.

“Të gjitha partitë që vijnë në pushtet duhet të bëjnë një infiltrim për të zgjedhur kush mund të futet në polici dhe kush jo, për të gjetur personin e pastër. Duhet kontrolluar bekgraundi kriminal dhe nëse ka shenjën më të vogël nuk duhet pranuar”, ka thënë Rama.

Sa për lidhjet mes krimit dhe politikës, ai ka vlerësuar se krimet e sotme anojnë majtas. “Në çastin kur vjen e majta në pushtet, ata kriminelë me lidhje të majta e shtojnë aktivitetin. Atentatet me tritol dhe vrasja tek Rruga e Kavajës kanë të tilla ngjyrime. Policia e sotme ka suksese, por ngjyrimet e atyre krimineve janë të majta”, ka thënë Rama.

“Të gjitha vrasjet e fundit janë të krimit të organizuar. Nuk po zbulohet vrasja e Santos, për shembull. Ne jemi në një situatë kur krimi po mbështetet nga nivele të larta dhe policia ndodhet në një dilemë shumë të vështirë për ta goditur dhe haraçin në këtë situatë e paguajnë njerëzit e ndershëm”, ka shtuar Rama.

Klosi: Skeptik për lidhjet mes krimit dhe politikës

Ish-kryetari i
Shërbimit Informativ Kombëtar, Fatos Klosi është treguar më ngurrues sa
i takon lidhjeve mes krimit me politikën. Por sipas tij, debati politik
që bëhet në vend i jep krahë krimit.

“Nuk mund të them në
mënyrë direkte se segmente të politikës kanë lidhje me krimin. Por ky
debat politik që bëhet mbi krimin e nxit krimin”, ka thënë Klosi.

Ai
e ka vlerësuar një fatkeqësi faktin që bëhet debat në fushën e
sigurisë. “Palët duhet të merren vesh që në fushën e sigurisë nuk bëhet
debat politik. Sepse po vazhdoi kështu, atëherë ka pasur, ka dhe do të
ketë krim”, ka thënë Klosi.

Minxhozi: Lufta ndaj krimit, përtej Lazaratit dhe Dukagjinit

Për analistin Skënder Minxhozi, jehona e suksesit të arritur me aksionet në Lazarat dhe Dukagjin nuk mund të vazhdojë përgjithmonë. Sipas tij, provë për këtë është zbulimi i laboratorit të drogës në Xibrakë dhe shoqërimi i çështjes nga debatet politike e bëjnë edhe më kompleks problemin.

“Ja që ka një të nesërme pas Lazaratit dhe Dukagjinit, siç është laboratori në Xibrakë. Për të arritur tek kjo pikë politike duhet thënë se ministrat përgjegjës për sigurinë, si Tahiri, Kodheli, etj, kanë prejardhje politike. Mendoj se ministri Tahiri në këtë rast ndodhet nën një presion të madh. Kam përshtypjen se edhe vetë ministrat i japin shkasë palës tjetër që të fillojë një rreth vicioz ku secili gjen të metat e tjetrit dhe nuk arrihet në një sukses në luftën ndaj krimit por në një polemikë politike”, ka komentuar Minxhozi.

Sipas tij, rezultatet e arritura nga policia në luftën kundër krimit janë të pamjaftueshme. “Nëse ti mbyll në fillim të mandatit të gjitha kazinotë dhe më pas ato hapen të gjitha, atëherë ti nuk ke bërë gjithçka në luftën kundër krimit. Nga ana tjetër, nëse Departamenti i Shtetit thotë se duam të shohim zyrtarë të lartë të arrestuar për krime dhe nëse ti flet për 21 janarin kur je në mazhorancë vetëm për përvjetorin dhe lejon që kjo drejtësi ta mbajë peng, realisht ti nuk e lufton krimin”, ka shtuar Minxhozi.

Pjesa e tretë dhe e fundit e emisionit ka pasur në fokus fenomenin e terrorizmit islamik dhe rrezikun që përbën për Shqipërinë.

Sokol Balla: Zoti Rama, si e shihni këtë formë të re të terrorizmit dhe a përbën ajo kërcënim për Shqipërinë?

Bujar Rama: Duhet të ndajmë dy gjëra: besimin dhe ideologjinë. Sot kemi një ideologji islame që nuk bazohet tek Kurani dhe tek profeti. Kjo ideologji është imponuar nga shtete të caktuara për të mbajtur nën sundim pjesë të caktuara të territorit. Po të shohim veprimet që bën ISIS, tek të gjitha ka keqinterpretim të Kuranit. Ne kemi blasfemi, në raste të tilla ata të vrasin. Apo apostasia, që të heqësh dorë nga një fe dhe të aderosh në një tjetër. Sërish të vrasin. Kjo nuk parashikohet në asnjë fe dhe kjo ideologji është shumë e rrezikshme. Problemi është kompleks. Kam rastin e një imami që predikonte dhe e pyeta: ku e ke parë këtë formë se nuk bëhet kështu? Më ka thënë hoxha, tha. Pra, ISIS është një ideologji dhe ka ndikim në Shqipëri, sepse imamët e përgatitur kanë marrë prej saj. Shumë imamë janë të përgatitur në këtë frymë. Në komunitetin mysliman shqiptar ka një frymë të re dhe imamët e vjetër po izolohen. Më duket se ka pak gjasa për atentate terroriste në Shqipëri, por nuk e përjashtoj. Mund të ndodhemi përpara rrezikut të ekstremizmit islamik dhe islamofobisë, që janë dy gjëra shumë të rrezikshme. Duhet ta ndajmë ideologjinë nga besimi.

Sokol Balla: Zoti Klosi, ju gjatë drejtimit të SHIK thelluat bashkëpunimin me shërbimet e huaja. Atentatorë të sulmeve ndaj ambasadave amerikane në Afrikë fshiheshin në Shqipëri. Ju si e shihni gjendjen sot krahasuar me kohën tuaj?

Fatos Klosi: Është tjetër gjendje. Askush nuk mund të thotë që Shqipëria nuk është e rrezikuar. Rreziku nuk është i të njëjtit nivel si i vendeve të tjera të angazhuara në luftën kundër terrorizmit si Franca, Britania, SHBA, etj. Sigurisht që kemi përfshirjen në luftërat në Afganistan e Irak dhe ata na njohin se kush jemi. Prandaj mendoj se niveli i sigurisë dhe përgatitjes duhet ngritur. Për më tepër terrorizmi sot mund të lindë edhe nga faktorë lokalë. Ka grupe të vogla që sajohen, shpërndahen dhe mblidhen sërish dhe nuk është e lehtë t’i ndjekësh. Është më e vështirë. Këto fakte duhet t’i kemi parasysh dhe duhet ta rrisim gatishmërinë ndaj rrezikut.

Artur Zheji: Zoti Klosi, do t’ju bëja të njëjtën pyetje, si e gjykoni tani situatën krahasuar me kohën tuaj?

Fatos Klosi: Ishte ndryshe sepse atëherë grupe ekstremiste e përdornin Shqipërinë si një strehë komode për t’u fshehur. Ata ishin arabë, kishin pasaporta në arabisht dhe ne u morëm me ta. Por sot problemi është ndryshe. Sot duhet të trembemi nga shqiptarët që janë indoktrinuar. Kanë shkuar në luftë dhe do kthehen një ditë. Mund të kenë marrë një detyrë, ndaj të gjitha janë të mundshme. Askush nuk mund të japë garanci në këtë luftë. Sot kemi përballë bijtë e Shqipërisë që kanë rënë pre e ideologjisë.

Top Channel