Tirania e shumicës, mandatet dhe verbëria e OSBE-së

Rasti i parë ishte ai i ndarjes arbitrare nga Kolegji Zgjedhor i Zonave të Administrimit Zgjedhor (ZAZ). Rasti më i fundit është ai që po ndodh këto ditë: ndarja e mandateve për deputetë për çdo zonë zgjedhore nga Kuvendi i Shqipërisë dhe jo, sikundër e përcakton ligji, nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ). Po si bëhet e mundur të kapërcehet ligji? Thjesht duke përdorur tiraninë e shumicës në KQZ dhe ca interpretime juridike në dhunim jo vetëm të frymës së ligjit, por edhe të të gjithë sensibiliteteve të shprehura nga pakica. Shqetësimi shtohet ngaqë edhe aktorët kryesorë të komunitetit ndërkombëtar në Tiranë, në radhë të parë OSBE, po heshtin edhe pse ligji dhe konsensusi për zgjedhjet po përdhunohet institucionalisht, ditën për diell dhe para hundës së tyre, si më 9 maj 2011. Mos në vend të kronikës së zgjedhjeve, po shkruajmë atë të vjedhjeve të paralajmëruara?

***

Kodi Zgjedhor ka sanksionuar që vendimmarrja në KQZ-në prej 7 anëtarësh (4 nga pushteti dhe 3 nga opozita), duhet të merren me jo më pak se 5 vota pro. Ky është rregulli, që imponon konsensus, edhe në rastin e ndarjes së mandateve të deputetëve për çdo zonë zgjedhore. Duke u bazuar mbi të dhënat e Ministrisë së Brendshme mbi numrin e përgjithshëm të popullsisë, shumica në KQZ propozoi një variant të ndarjes së mandateve. Por pakica opozitare nuk ra dakord ngaqë, sipas saj, ai nuk reflektonte zhvendosjet e popullsisë duke cenuar kështu barazinë e votës si dhe rregullsinë e procesit zgjedhor. Opozita dyshon se numri i mandateve që i jepej Kukësit është më i lartë në raport me numrin e banorëve, krahasuar me zona të tjera zgjedhore. Opozita mendon se qeveria kërkon të marrë më shumë deputetë me më pak votues, në një zonë si Kukësi që tradicionalisht ka votuar në favor të PD. Prandaj kërkoi informacione shtesë mbi zhvendosjen e popullsisë në Qarkun e Kukësit. Por, si përherë, kur bëhet fjalë për transparencë, Ministria e Brendshme, domethënë Berisha, refuzoi ta jepte këtë informacion me pretekstin se kishte të bënte me të dhëna personale të qytetarëve! Shumica i kërkoi opozitës të votonte verbërisht një ndarje mandatesh që favorizon padrejtësisht qeverinë. Kjo do të thoshte që opozita të votonte për shkatërrimin e barazisë së votës që është themeli i zgjedhjeve të lira e të ndershme.

***

E ndodhur përpara qëndresës së pakicës në KQZ, shumica, në vend që të vihej në kërkim të konsensusit, e akuzoi opozitën për bllokim të procesit. Sipas juristëve të pushtetit të tipit Rusmaili, që kanë marrë përsipër të ngrenë kurthet ligjore që ligjësojnë tiraninë e shumicës dhe manipulimet e saj, këmbëngulja e pakicës është “bllokim” kurse këmbëngulja e shumicës në skenarë që e avantazhojnë padrejtësisht Berishën, është vullnet i mirë! Këta njerëz nuk duan të kuptojnë se ajo që e dallon demokracinë nga diktatura është pikërisht aftësia që ka pakica për të bllokuar një shumicë që gjakon të arrijë diçka të padrejtë. Vetëm në diktatura, apo edhe në demokratura, vullneti i shumicës realizohet si në vaj dhe pa pengesa madje, edhe në përputhje me ligjin. Krejt në kundërshtim me ligjin, dhe tamam si në rastin e ndarjes së ZAZ-ve pak javë më parë, shumica në KQZ mori një vendim antiligjor! KQZ mori vendim për të mos ndarë mandatet sipas zonave. Dhe po në mënyrë krejt të paligjshme, i ka kërkuar Kuvendit që të miratojë për zgjedhjet e ardhshme po atë ndarje mandatesh që ka qenë në fuqi në zgjedhjet e vitit 2009. Pra nga tirania e shumicës në KQZ kalojmë në tiraninë e shumicës në Kuvend!

***

Ky proceduralizëm tiranik nuk ka mbetur pa rënë në sy edhe të organizmave të shoqërisë civile që po monitorojnë ecurinë e procesit. Koalicioni i Vëzhguesve Vendorë (KVV) në një letër të hapur kritikon sa po ndodh dhe posaçërisht, një miratim të mundshëm nga Kuvendi të ndarjes së mandateve sipas formulës së vitit 2009. Sipas KVV “vetëm në rast zgjedhjesh të parakohshme nuk bëhet rishikimi i numrit të mandateve, çka nënkupton se për zgjedhjet parlamentare të 2013-s nuk mund të përdoret ndarja e mandateve për zonat zgjedhore e zgjedhjeve parlamentare të 2009-s, por duhet një ndarje e re”. Nëse Kuvendi, ose më saktë shumica berishiste në Kuvend, do ta miratonte një gjë të tillë, jo vetëm do shkelte ligjin, duke marrë përsipër një atribut që i takon KQZ, por do investohej edhe në shkatërrimin e barazisë së votës, që do të thotë edhe në shkatërrimin e zgjedhjeve të lira e të ndershme. Letra e hapur e KVV, një thuajse analizë e hollësishme e dhunimit që i po i bëhet Kodit Zgjedhor nga shumica në KQZ, i ka shkuar edhe OSBE. Por për çudi, ambasadori ëolfarth u pa dje përsëri në media, të shprehet për nevojën e zgjedhjeve të lira e të ndershme me një moralistikë që u drejtohej të gjithëve dhe askujt. Por moralizimet për zgjedhje të lira e të ndershme, në një kohë kur institucionet e administrimit zgjedhor po punojnë haptazi në favor të një strategjie manipulimi, shndërrohen në një maskë të këtij manipulimi. Ka ardhur koha që OSBE të shprehet jo sesi duhet të bëhen zgjedhjet por se si po bëhen zgjedhjet. Sepse zgjedhjet nuk janë vetëm dita e votimit, por i gjithë procesi institucional që përgatit një ditë votimesh me standarde. Dhe nëse ky proces bëhet pre e orekseve të një kryeministri për t’u jetëgjatësuar me çdo kusht në pushtet, sikundër edhe po ndodh, atëherë 23 qershori do jetë vetëm formalizimi i një vjedhjeje të paralajmëruar që OSBE refuzon sot ta shohë.

Gazeta “Shqip”

Top Channel