Kuçedra e Kodrës së Priftit

Çdo mëngjes çon vajzën e vogël në shkollë dhe pasditeve shëtit kokulur fëmijën e sëmurë në rrugën “aromatike” të Kokonozëve, mbi të cilën rrjedhin ujërat e zeza. E heshtur si Hëna, e hutuar si një murgeshë, me sy të përlotur, ajo sendërton filozofinë e jetës së ashpër nëpërmjet mungesës së ujit të pijshëm.

Këtë verë, Bashkia e Tiranës filloi ndërtimin e ujësjellësit të ri në Kodrën e Priftit. Por, njëherësh, çuditshëm, kjo bashki bllokoi ujësjellësin e vjetër, duke lënë qytetarët e zonës pa ujë. Ishte si një lojë kuçedre, e pashpjegueshme, e mistershme si Piramida e Keopsit me shkëmbinjtë e mëdhenj. Disa banorë u ankuan pranë Drejtorisë së Ujësjellësit për prerjen e ujit: Përse u mbyll ujësjellësi i vjetër pa përfunduar ende ujësjellësi i ri? Kur në zyrat atje, në vend të një shpjegimi ndeshën “ngërdheshjen e kuçedrës”, njerëzit menjëherë prenë shpresat, ashtu si menjëherë bashkia kish prerë ujin. Kërkuan dhe e siguruan ujin si mundën, duke e blerë ose duke mbushur bidonë në burimet e pakta të periferisë, në Dajt ose kushedi ku. Por një ditë u shfaq beftë kryetari shpëtimtar i bashkisë, me buzëqeshjen e mistershme si drita e xixëllonjave. Ndryshe nga vartësit e tij, ai premtoi ujë. Tha se deri në përfundim të ujësjellësit të ri, banorët do të furnizoheshin çdo ditë me autobotet shpëtimtare të bashkisë dhe kështu ndodhi vërtet, por vetëm ditët e para. Një autobot i madh erdhi dy apo tri herë në rrugica dhe mbushi depozitat e vogla të shtëpiakëve që nuk kishin dhe nuk kanë ujë. Erdhi si për të sjellë bashkë me ujin edhe ngazëllimin kryebashkiak të mbajtjes së premtimeve, por pastaj nuk u shfaq më. Kuçedra e Kodrës së Priftit doli sërish nga shpella dhe zgjati qindra kokat e saja të zeza në mes të të nxehtit: Uji shteroi, ujë nuk ka!

Me djalin e sëmurë në krahë, Linda shkoi në Drejtorinë e Ujësjellësit për të kërkuar ujë autoboti, por atje gjeti si të tjerët, në vend të zgjidhjes, një “ngërdheshje kuçedre”. “Ngërdheshje kuçedre” në këtë rast ka shpjegimin: “hidhuni si uji përpjetë, ne aq na bën, ka apo s’ka ujë në qytet!” Përfytyroni këtë grua! Një shpirt i rrënuar nga fatkeqësia. Një grua e vetme, me një fëmijë të sëmurë në krahë, në mes të të nxehtit, në mes të ironisë, në mes të lotëve, që vjen vërdallë me kontratën e ujësjellësit në dorë, për të lypur ujin që i takon. Por ujë nuk ka. Uji nuk vjen me të lutur në këtë qytet. As me të premtuar. E dëshpëruar, Linda kërkon ndihmë te komshinjtë, sepse nuk ka një makinë t’i ngjitet Dajtit përpjetë për të mbushur.

Me gjithë investimet e bashkisë, mungesa e ujit është problem i mjaft qytetarëve atje. Mbrëmjeve, banorët pa ujë, në pritje të përfundimit të ujësjellësit të ri, i kanë shuar shpresat nga botet e Lulit, por kanë ndezur bisedat kundër qeverisë dhe bashkisë. Bisedojnë të nervozuar dhe ankohen për gënjeshtrat e Lulit, i cili u ka prerë ujin në mes të verës dhe nuk ua sjell. Ky njeri nuk është Luli i vocërr, me këpucët e grisura, por Luli i bashkisë, që buzëqesh mistershëm, sa herë përmend bërjen kurban të vetvetes, për qytetarët. Por revolta e Kodrës së Priftit është lokale, përmbyllet aty, në bisedat e komshinjve të Lindës dhe më pas, në shpirtrat e njerëzve, si një mllef kolektiv. Linda do të shkojë në mëngjesin tjetër përsëri pranë zyrave të ujësjellësit, si për të pastruar në përfytyrim imazhin e kuçedrës së përrallës, që linte fshatin pa ujë. Troket edhe në zyrat e bashkisë, por aty askush nuk e pret, sepse administrata është gjithmonë e vështirë, e pakapshme, e padisponueshme. Nëse ndodh që e presin, i kërkojnë të bëjë durim një muaj, dy muaj, tre, deri sa të përfundojë ujësjellësi. Me sy të përlotur, nëna e dy fëmijëve kthehet në shtëpi për të bërë paqe me etjen ashtu si ka bërë paqe me fatkeqësinë, prej shumë vitesh, qyshkur mësoi se fëmija e saj ishte autik. Natën i lutet Perëndisë për fëmijën e gjorë, ditën u lutet komshinjve për ujë. Mbase u lutet atyre të dalin në rrugë, të bashkohen për të bërë një protestë, por askush nuk e dëgjon. Banorët shajnë pa pushim qeverinë, që s’ia shkrep dyfekut për ta, shajnë bashkinë, politikën, i japin Lindës ujë nga uji i vështirë që kanë në bidonët e tyre, por askush nuk del nga shtëpia dhe askush nuk fton askënd për të zbritur në shesh.

Të pafuqishëm, ashtu si nuk arrijnë të kundërshtojnë mungesën e ujit, njerëzit nuk arrijnë të kundërshtojnë as pisllëkun. Qytetarët jetojnë në mes të mbeturinave, ndërkohë që me vendim të qeverisë do të vijnë karvanë me pisllëqe nga Perëndimi. Si ndihen shqiptarët përballë këtyre vendimeve që kërcënojnë jetën e tyre? Nervozohen, natyrisht. Përbuzin politikanët që zgjodhën me votat e tyre. Shpesh i urrejnë. Këta politikanë e kanë kthyer politikën në biznes dhe shteti privat që ata drejtojnë, u merr atyre gjithçka për të mos u kthyer asgjë. As ujë. Njerëzit nervozohen, zhgënjehen, shajnë e përbuzin politikanët, në bisedat e ngushta, kur shohin sesi varfëria, si llavë vullkani, prek jetën e tyre dhe i kërcënon me mjerim. Por vetëm kaq. Këto biseda mbeten në rrugica dhe kafene, lindin e shuhen në grupe të vogla dhe prandaj nuk arrijnë të krijojnë pezëm popullor dhe jehonë. Në Shqipëri nuk ka akoma një instrument civil, një dinamikë, një pushtet, që do të mund të bashkonte vullnetet e njerëzve të pakënaqur, për t’i orientuar ata drejt një vullneti të përbashkët.

Në një farë mënyre, shqiptarët sillen ndaj pushtetit dhe politikës, njëlloj si sillen ndaj rëndesës, forcës tërheqëse të Tokës. E durojnë dhe pranojnë pa kushte! Nuk protestojnë njërën, nuk kundërshtojnë as tjetrën! Ç’është kjo dobësi? Mungesë e instinktit të përbashkimit, që i bashkon dhe i shtyn turmat në të njëjtin drejtim, atë të së drejtës? Apo është paaftësi kombëtare për të kundërshtuar të keqen? Murmurimat e shqiptarëve e asnjëherë nuk kthehen në gjëmim shoqëror, u mungon amplifikimi. Njerëzit nuk protestojnë dhe kjo është dëshmia më e pastër se indiferenca në Shqipëri nuk është thjesht një dukuri, por një fenomen i së keqes, tej kufijve të së keqes. Si një kuçedër në mes të Tiranës, bashkia u pret ujin, për t’u shtuar hallet, dhe njerëzit pëshpëritin, por nuk reagojnë, shajnë, por nuk organizohen në një kundërshti masive.

Qeveria i shton pisllëkut kombëtar mbeturina të tjera nga jashtë, njerëzit nuk dalin në shesh. Nuk dalin në shesh edhe pse kjo gjë rrezikon shëndetin e fëmijëve të tyre. Në Shqipëri nuk ka shpërthime civile sikundër ka gjithandej nëpër botë. Ç’gjë tjetër duhet të ndodhë, që zhiva të ngrihet? Si kurrkund në planet, komunitetit i mungon intuita e kundërshtisë. Vidhen përditë, poshtërohen përditë, megjithatë këta njerëz janë thjesht dëshmitarë. Këta njerëz kanë durimin e insekteve, me të cilët luajnë fëmijët e vegjël. Psherëtijnë skllavërisht. Dhe sarkazma vazhdon. Përdhunimi vazhdon!

Nëse përulësia është gjenetike dhe shqiptarët nuk dinë apo nuk munden të kundërshtojnë të keqen në mënyrë të organizuar, është e natyrshme të kthesh kokën mbrapa, në kohën e diktaturës. Lind pyetja: A ishte diktatura e Enver Hoxhës aq e egër sa thuhet e shkruhet, apo ishte përulja e masave ajo që e bëri të dukej e tillë? A ishte aq brutal sa supozohet komunizmi në Shqipëri, apo inferioriteti popullor, mungesa e instinktit kolektiv të kundërshtisë e bëri të dukej i tillë. Mos ndoshta, edhe diktatura ishte e squllët, ashtu si inferior, kokulur, ishte populli shqiptar? Mos ndoshta, nata e historisë gjatë sundimit osman, më shumë se barbari e osmanëve, më tej akoma, ishte prirja e shqiptarëve për të bërë paqe gjenetike me mjegullën, errësirën, mizerien? Kush mund ta thotë!

Gazeta “Shqip”

Top Channel