Në progres raportin e këtij viti, komisioni Europian vlerëson përmirësimet në sistemin gjyqësor në vend.
Sipas KE-së, po ecet drejt përmbylljes brenda afatit të vettingut dhe plotësimit të vakancave.
Megjithatë për Komisionin shqetësim është ndërhyrja e zyrtarëve dhe politikanëve në sistemin gjyqësor.
Funksionimi i gjyqësorit
Shqipëria është ndërmjet nivelit mesatar dhe të mirë të përgatitjes dhe ka bërë disa përparime në funksionimin e gjyqësorit. Shqipëria vazhdoi zbatimin e reformës në drejtësi. Procesi i rivlerësimit (vetingut) për të gjithë gjyqtarët dhe prokurorët u finalizua në shkallë të parë, duke forcuar më tej pavarësinë dhe llogaridhënien gjyqësore. Procedurat e vetingut në apel janë rritur në ritëm dhe tani janë në rrugën e duhur për të përmbushur afatin kushtetues të qershorit 2026. Këshilli i Lartë Gjyqësor (KLGj) ka miratuar aktet nënligjore që përmirësojnë procedurat dhe standardet e zbatueshme për anëtarët e tij dhe për gjyqtarët. Këshilli i Lartë i Prokurorisë (KLP) gjithashtu ka përmirësuar standardet e zbatueshme për magjistratët.
KLGj ka vijuar me emërime të reja të magjistratëve, duke kontribuar në uljen e vakancave në shkallë të parë. Sfidat në emërimet e anëtarëve jo-magjistratë në KLGj dhe KLP, si dhe në kryerjen e vlerësimeve cilësore dhe në kohë, emërimet, promovimet dhe transferimet e magjistratëve kanë mbetur. Ndërsa qëndrueshmëria e gjyqësorit është përmirësuar në përgjithësi, përpjekjet e shtuara nga zyrtarë publikë ose politikanë për të ushtruar ndikim të padrejtë dhe presion mbi sistemin gjyqësor mbeten një çështje serioze shqetësimi.
U miratua Strategjia e re Ndërsektoriale e Drejtësisë për 2024-2030. U caktua buxhet i mjaftueshëm për të zhvilluar një sistem modern e të integruar të menaxhimit elektronik të çështjeve, por ngritja e plotë e tij parashikohet aktualisht vetëm për vitin 2030. Çështjet urgjente të efikasitetit gjyqësor, cilësisë dhe integritetit duhet të trajtohen ende, në përputhje me standardet dhe praktikat më të mira evropiane.
Nevojiten përpjekje të qëndrueshme reformuese për të vazhduar forcimin e sistemit gjyqësor dhe për të ruajtur standarde të larta integriteti pas përfundimit të procesit të vetingut. Rekomandimet e Komisionit nga viti i kaluar u zbatuan pjesërisht dhe për këtë arsye mbeten kryesisht të vlefshme. Në vitin e ardhshëm, Shqipëria duhet në veçanti:
→ të forcojë më tej llogaridhënien duke: (i) finalizuar procesin e vetingut; (ii) përmirësuar standardet për vlerësimin e pasurisë dhe të së shkuarës, duke siguruar cilësi të lartë dhe përshpejtim të raporteve të vlerësimit për të gjithë magjistratët; (iii) përafruar rregullat e zbatueshme për të gjithë jo-magjistratët e KLGj dhe KLP me ato të zbatueshme për magjistratët, sa i përket deklarimit të pasurisë dhe verifikimeve të së shkuarës; (iv) plotësuar vakancat për inspektorë-magjistratë në Inspektoriatin e Lartë të Drejtësisë; dhe (v) reduktuar ndërhyrjet politike në gjyqësor dhe shërbimin e prokurorisë;
→ të përmirësojë cilësinë e drejtësisë duke: (i) plotësuar vakancat për kryetarë gjykatash, magjistratë, këshilltarë ligjorë dhe staf gjykatash në të gjitha nivelet e gjyqësorit dhe rritur numrin total të magjistratëve dhe këshilltarëve ligjorë në të gjitha nivelet, drejt mesatares së BE-së; (ii) rishikuar në mënyrë gjithëpërfshirëse provimin e pranimit në Shkollën e Magjistraturës dhe kurrikulat e trajnimit fillestar dhe të vazhdueshëm; dhe (iii) rritur cilësinë dhe integritetin e stafit të Shkollës së Magjistraturës;
→ të përmirësojë efikasitetin gjyqësor duke: (i) miratuar masa të plota ligjore dhe rregullatore për të rritur efikasitetin në të gjitha nivelet dhe për të reduktuar më tej stokun, në përputhje me Hartën Rrugore për Efikasitetin Gjyqësor, parimet e reformës në drejtësi dhe standardet evropiane; (ii) finalizuar prokurimin dhe pilotimin e parë të moduleve të sistemit të integruar të menaxhimit të çështjeve; dhe (iii) zgjeruar sistemin e njoftimeve online për akses në dosjet dhe proceset gjyqësore në të gjitha gjykatat me juridiksion të përgjithshëm.
Top Channel
