Analiza e Cnn/ Takimi mes Xi dhe Trump, një fitore diplomatike dhe strategjike për Kinën në arenën ndërkombëtare

29/10/2025 07:21

Për udhëheqësin kinez Xi Jinping, një takim historik me Donald Trump që pritet këtë javë është një moment për të shfaqur diçka që Pekini e ka kërkuar prej kohësh: Kina të qëndrojë si e barabartë me Shtetet e Bashkuara në skenën globale.

Lufta tregtare e presidentit amerikan kundër Kinës ka sfiduar përpjekjen e Xi-t për rritje dhe inovacion, por gjithashtu i ka dhënë Pekinit dhuratën e paqëllimshme të një qendre vëmendjeje të ndritshme nën të cilën mund të shfaqë forcën e saj ekonomike.

Ndërsa pjesa më e madhe e botës u përpoq të kënaqte Trumpin dhe të negocionte uljen e tarifave globale që ai vendosi këtë pranverë, Kina luftoi me masat e veta – derisa të dyja palët u detyruan të uleshin në tryezë për një armëpushim.

Në javët e fundit, pasi rregullat e SHBA-së goditën aksesin e Kinës në teknologjinë amerikane dhe shënjestruan industrinë e saj të transportit detar, Pekini u kundërpërgjigj duke njoftuar një zgjerim gjithëpërfshirës të kontrolleve të eksportit mbi mineralet kritike të tokës së rrallë – një veprim që tronditi Uashingtonin dhe e shtyu Trumpin të kërcënonte të vendoste tarifa shtesë prej 100% mbi mallrat kineze.

Të dyja palët duket se po tërhiqen nga përshkallëzimi i fundit pas bisedimeve tregtare të minutës së fundit midis negociatorëve kryesorë këtë fundjavë në Malajzi.

Xi dhe Trump tani do të takohen në margjinat e një samiti ndërkombëtar në Korenë e Jugut të enjten – takimi i tyre i parë ballë për ballë i mandatit të dytë të Trump, ku pritet të bien dakord për një kornizë për menaxhimin e lidhjeve të tyre ekonomike. (Megjithatë, Pekini, ndryshe nga Uashingtoni, ende nuk i ka konfirmuar bisedimet.)

Nuk është ende e qartë se çfarë kanë rënë dakord të pranojnë të dyja palët për të arritur në atë pikë – dhe kjo është vetëm një pikë referimi në një konkurrencë komplekse dhe të paqëndrueshme midis superfuqive.

Por do të jetë gjithashtu një moment kur Xi do të hyjë në dhomë pasi çimentoi një realitet të ri në marrëdhëniet SHBA-Kinë: Kina do të negociojë, por nuk do të frikësohet.

‘Kina është shumë e qetë’
E gjithë kjo nuk do të thotë se rreziqet nuk janë të larta për Xi-në.

Në vend që SHBA-të dhe Kina të punojnë së bashku kundër kërcënimeve globale si një “G2” e ekonomive më të fuqishme në botë, Pekini sheh një SHBA që synon të pengojë ngritjen e saj me tarifa, kontrolle të eksportit të teknologjisë së lartë dhe fërkime politike.

Tarifat aktuale të SHBA-së mbi mallrat kineze – të cilat mesatarisht arrijnë në mbi 50% – po ushtrojnë presion mbi ekonominë tashmë të ngadalësuar të vendit dhe ato mund të dyfishohen nëse të dy udhëheqësit nuk mund të gjejnë gjuhë të përbashkët.

Por, ndërsa zyrtarët amerikanë lavdërojnë aftësinë e Trump për të “krijuar ndikim” për të ushtruar presion mbi Kinën, në gjysmën e Pekinit të ekranit të ndarë, edhe Kina sheh sukses në strategjinë e saj.

Atje, logjika e shëndoshë është se Kina është gati për këtë garë: ka krijuar një ndikim natyror nëpërmjet dominimit të saj strategjik mbi zinxhirin global të furnizimit me metale të rralla; ka diversifikuar tregtinë e saj për t’u bërë më pak e varur nga tregu amerikan dhe ka bërë presion për të përshpejtuar inovacionin që do ta lejonte atë të shkëputej nga mallrat amerikane si gjysmëpërçuesit e nivelit të lartë.

Pekini ishte “plotësisht i përgatitur” për mënyrën se si Trump mund të vepronte ndaj Kinës kur filloi mandatin e tij të dytë, sipas Wang Yiwei, drejtor i Institutit të Çështjeve Ndërkombëtare në Universitetin Renmin në Pekin.

“Por nga pala amerikane, çdo tarifë apo çdo masë e marrë nga pala kineze e ka ndihmuar vetë Presidentin Trump të mësojë se kapaciteti i Kinës është i ndryshëm nga tetë vjet më parë… dhe ai e kupton se ajo që ka ndryshuar është se SHBA-të nuk janë më fuqia dominuese”, tha Wang.

Pekini po vazhdon gjithashtu përpjekjen e tij për t’u izoluar nga goditjet e ardhshme – duke përfshirë edhe planin e tij të ardhshëm pesëvjeçar , i cili synon të thellojë një nxitje nga lart poshtë për vetëmjaftueshmëri teknologjike dhe industriale.

“Kina është shumë e qetë përballë të gjitha këtyre konflikteve dhe vështirësive të krijuara nga Shtetet e Bashkuara”, tha javën e kaluar në një takim gazetarësh në Pekin, Wang Wen, dekan i Institutit Chongyang për Studime Financiare në Universitetin Renmin në Pekin.

“Shtetet e Bashkuara janë ende një partner i rëndësishëm, megjithatë, në peizazhin kinez, SHBA-të po humbasin rëndësinë e tyre”, shtoi Wang.

Të dyja palët dhanë sinjale pozitive pas bisedimeve tregtare gjatë fundjavës, me Sekretarin e Thesarit të SHBA-së, Scott Bessent, që sugjeroi se Pekini do të shtynte kontrollet e tij mbi metalet e rralla, ndërsa SHBA-të do të tërhiqnin kërcënimin e tyre me tarifa 100% dhe do të zgjasnin një armëpushim të mëparshëm tarifor.

Por Kina nuk ka bërë deklarata të tilla dhe ekziston ende rreziku që dy udhëheqësit e fortë të mos bien dakord ose një koment i gabuar të prishë detantën delikate. Dhe, siç ndodh shpesh me diplomacinë e Trump, shumë gjëra mund të varen nga kimia e ditës midis dy udhëheqësve, të cilët u takuan për herë të fundit në vitin 2019. Dinamika të tilla u shfaqën të martën në Japoni, ku Trump u përball me kryeministrin e ri konservator të vendit, Sanae Takaishi , dhe premtoi se nëse Japonia do të kishte nevojë për ndonjë favor, SHBA-të do të ishin aty.

Në takimin e tij me Trump, prioritetet kryesore të Xi do të jenë synimi që SHBA-të të ulin tarifat dhe të heqin kontrollet e eksportit, thonë analistët. Për ta bërë këtë të ndodhë, ai mund të jetë i gatshëm të lehtësojë ose të shtyjë kontrollet e fundit të eksportit të Kinës mbi metalet e rralla.

Kina i vendosi këto kontrolle për të “detyruar SHBA-në që të mos vendosë sanksione gjithëpërfshirëse ndaj Kinës”, por përkundrazi për t’i kufizuar sanksionet e saj në “shumë pak fusha të sigurisë kombëtare”, tha analisti i çështjeve të jashtme me qendër në Shangai, Shen Dingli.

Nëse kjo funksionon në praktikë, do të vihet në provë të enjten në një takim ku Pekini shpreson që Trump do ta trajtojë Xi-në me atë lloj respekti dhe ngrohtësie për udhëheqësin kinez, të cilën ai e ka shprehur në muajt e fundit dhe gjatë fushatës zgjedhore.

Diplomati më i lartë i Kinës, Wang, e kujtoi këtë në mënyrë delikate gjatë telefonatës së tij me Rubion të hënën.

Xi dhe Trump ishin “të dy udhëheqës të klasit botëror, të cilët kanë bashkëpunuar me njëri-tjetrin për një periudhë të gjatë dhe me respekt të ndërsjellë”, tha Wang, sipas një njoftimi. “Mbrojtja e frymës së barazisë, respektit dhe përfitimit të ndërsjellë”, shtoi ai, ishte një kusht kyç për “të çuar përpara marrëdhënien dypalëshe”.

Top Channel

BILETA Portokalli - Bileta