
Presidenti i Iranit ka pohuar se Irani nuk ka zgjidhje tjetër veçse të zhvendosë kryeqytetin e tij nga Teherani në jug të vendit për shkak të zgjerimit të tepërt të qytetit, mungesës së furnizimit të mjaftueshëm me ujë dhe kërcënimit në rritje të fundosjes së tokës.
Pezeshkian tha të enjten se këtë propozim ia kishte paraqitur udhëheqësit suprem, Ajatollah Ali Khamenei, që vitin e kaluar. Ai pranoi se ideja ishte kritikuar nga shumëkush, por theksoi se krizat e akumuluara të burimeve natyrore janë tashmë aq serioze, sa zhvendosja e kryeqytetit është bërë e domosdoshme.
Komentet u bënë gjatë një vizite në provincën jugore Hormozgan, që ndodhet në brigjet e Gjirit Persik, përballë Dubait.
“Ky rajon ndodhet në brigjet e Gjirit Persik dhe ofron qasje të drejtpërdrejtë në ujëra të hapura, si dhe potencial për zhvillimin e marrëdhënieve tregtare dhe ekonomike. Nëse e shikojmë këtë zonë me një vizion të ri, mund të ndërtojmë një rajon të begatë dhe të zhvilluar. Nuk mjafton të pranojmë gjendjen aktuale – ne kemi nevojë për një hartë zhvillimi të saktë, shkencore dhe të përshtatur me realitetin lokal,” deklaroi ai.
Krizë e thellë uji në Teheran
Pezeshkian shtoi se qytete si Teherani, Karaxhi dhe Qazvini po përballen me një krizë serioze të ujit, të cilën nuk është e lehtë ta zgjidhësh. Teherani, me mbi 10 milionë banorë, konsumon afro 25% të furnizimeve të ujit të gjithë vendit.
“Vitin e kaluar, reshjet ishin vetëm 140 mm, ndërsa mesatarja normale është 260 mm – një rënie prej 50–60%. Sivjet situata është po aq kritike. Disa parashikime për vitin 2025 flasin për reshje edhe nën 100 mm në vit,” tha presidenti.
Ai shtoi se tharja e digave, ulja e niveleve të ujërave nëntokësore dhe kostot e larta të transportit të ujit po e bëjnë situatën edhe më të paqëndrueshme. Transportimi i ujit nga zona të tjera drejt Teheranit, sipas tij, do të kushtonte deri në 4 euro për metër kub.
Fundosja e tokës dhe rreziku urban
Teherani mbështetet kryesisht te digat për 70% të furnizimit me ujë, ndërsa 30% vjen nga burimet nëntokësore. Por për shkak të reshjeve të pakta dhe rritjes së avullimit, kjo raport është përmbysur, duke rritur presionin mbi burimet nëntokësore, që po shterojnë me shpejtësi.
“Në disa zona, toka po fundoset me deri në 30 cm në vit. Kjo është një katastrofë, që tregon se **uji poshtë këmbëve tona po zhduket,” paralajmëroi Pezeshkian.
Ai theksoi se zhvillimi urban duhet të marrë parasysh burimet natyrore dhe se ndryshe, pasojat do të jenë shkatërrimtare:
“Zhvillimi pa vlerësuar ndikimin në burime dhe kostot nuk sjell tjetër veç shkatërrim. Nëse nuk krijojmë një ekuilibër, çdo përpjekje për zhvillim është e dënuar të dështojë.”
Një debat i hershëm në Iran
Ideja për zhvendosjen e kryeqytetit nuk është e re. Presidentë të mëparshëm, përfshirë Hassan Rouhani-n, kanë diskutuar këtë mundësi. Rouhani kishte hartuar edhe një plan konkret me opsione për vendndodhjen e re të kryeqytetit.
Megjithatë, nën drejtimin e Pezeshkianit, kriza mjedisore dhe burimore ka arritur në një pikë ku zhvendosja nuk shihet më si opsion, por si nevojë e pashmangshme për të garantuar të ardhmen mjedisore, ekonomike dhe urbane të Iranit.
Top Channel